Mahkeme, 75 Bin Lira Bilirkişi Avansı İstedi...
Rize’nin içme suyuna yapılmak istenen HES’e karşı ineğini satarak dava açan 80 yaşındaki Rizeli Kazım Delal, bu kez de yaban hayatı ve kadim su kaynaklarını da içine alan aynı bölgede ‘sel kapanı’ adı altında yapılmak istenen yapay gölet ve taşocağına karşı dava açtı.
Bilirkişi İncelemesine karar veren Mahkeme Delal’e 75 bin liralık Bilirkişi ücreti için 1 hafta süre verdi.
Delal, sadece Rize’nin değil doğal yaşamın da su varlıklarını koruma çabası verdiğini söyleyerek destek istedi.
Rize’nin mevcut içmesuyu kaynakları ve tesislerinin yer aldığı Küçükçayır Köyü sınırları içerisinde, Taşlıdere Deresi üzerinde yapılması planlanan Ambarlık HES projesine karşı, ahırında sütü için beslediği ineğini satarak dava açan, daha sonra da banka kredisi çeken ve kamuoyunda Yurttaş Kazım olarak anılan Rizeli 80 yaşındaki Kazım Delal, bu kez de yapay gölet projesine karşı dava açtı.
Rize Valiliği’nin, 07.04.2024 tarih ve E202336 sayılı ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararına karşı Rize İdare Mahkemesinde dava açan Delal, yürütmenin durdurulmasını talep etti.
Dava dilekçesinde Küçükçayır Köyünde yapılması planlanan, ‘Taşlıdere Andon Sel Kapanı Projesi kapsamındaki Patlatmalı Kaya Malzeme Ocakları Kırma ve Eleme Tesisi’ projelerine ilişkin olarak verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararını kapsayan proje sahasının heyelanlı bölge içerisinde kaldığını ifade eden Delal; yöre halkının geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğu, proje sahasına meraların da dahil edildiği, projenin çevre kirliliğine sebep olacağı, bölgedeki yaban hayvanlarının ve bitki türlerinin yaşam alanlarının olumsuz etkileneceği, kadim su hakların ihlal edildiği, hukuka aykırı olduğunu da vurguladı.
Kazım Delal ile birlikte kardeşi Nazım Delal ve aynı köylüler Yusuf Esir ile Dumlu Esir’in de davacı olduğu 2024/126 Esas Nolu davada, davalı Rize Valiliği vekili Av. Mehmet Pullu ise savunmasında, davanın yasal süresi içerisinde açmadığını iddia ederek; davacıların dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı, taşocaklarının geçici süre faaliyet göstereceğini ve ayrıca isleme konu projelerin yapımından vazgeçilerek bir başka taşocağı için ‘ÇED süreci’ başlatıldığını, isteminin reddi gerektiğini savundu.
Rize İdare Mahkemesinin 19.04.2024 tarihli kararında ise davanın teknik bilgiyi gerektirmesi nedeniyle yürütmenin durdurulması isteminin, mahallinde keşif ve inceleme yaptırıldıktan ve hazırlanacak raporların ardından değerlendirileceği ifade edildi.
Kararın ardından Mahkeme tarafından Delal’e gönderilen 24.04.2024 tarihli tebligatta ise keşif ve bilirkişi incelemesi yapılabilmesi için 70 bin TL keşif ve bilirkişi avansı ile 3 bin 30 TL keşif harcının 1 hafta içinde yatırılması, aksi halde talep olunan delilin ikamesinden vazgeçilmiş sayılacağı kaydedildi.
Bilirkişi İncelemesi için mahkemece talep edilen yaklaşık 75 bin liralık bedeli 1 hafta içerisinde yatıramayacağını ifade eden Yurttaş Kazım, mahkemeden kendisine 1 hafta daha süre tanımasını talep etti.
Ek süre talebini kabul eden Mahkeme heyetinin bu kararı sonrası Delal, yine de bu kadar kısa sürede bu kadar parayı toparlayamayacağını ifade ederek, “herkes gibi ben de sıkıntılıyım, herkesten yardım bekliyorum” dedi.
HES’lere karşı şu mücadelesinde kendisine sınırsız destek veren Derelerin Kardeşliği Platformuna ve tüm çevre ve yaşam mücadelesi veren oluşumlara teşekkür eden Yurttaş Kazım, şöyle konuştu: “Rize’nin, 350 bin kişinin içme suyu üzerine HES yaptılar, taşocağı açtılar, derenin suyunu çektiler. Biz anlattık ama ne fayda. Şimdi su bitti, kayboldu, suyumuz yok. Şimdi ne oldu? Su bitti diye buraya gölet yapacaklar. Adına sel kapanı diyorlar ama asıl proje su göleti. Bir de yanında taşocağı ve kırma eleme tesisleri var. Hem de yapacakları yer yabani hayvanların yaşadığı yerler. Asıl içme suyu kaynakları burada. Meralar burada. Hepsini de bizi de yok edecekler. Yahu burası zaten Rize’nin suyunu veriyor. Suları HES’lerle taşocaklarıyla yok ettiniz. Şimdi göl yapacaklar da su tutacaklar. Böyle akıl, böyle bilim olur mu? Mahkeme de bizden keşif için 75 bin lira para istiyor. Ben bunu nasıl vereyim? Kredi alacak durumum yok, inek de yok ki satıp vereyim. Ne yapacağımı bilmiyorum. Herkesten destek bekliyorum. Ben burada kendime ve sadece Rize’nin değil buradaki yaban hayatın, doğanın ve yaşamın da su hakkı, şu varlıklarını korumak için çaba sarf ediyorum. Bunu herkes böyle bilsin.”
