Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan verilere göre, Ağustos ayında konut satışları önceki yıla oranla yüzde 6,8 artarak 143 bin 319 seviyesine ulaştı. Bu dönemde, yılın ilk sekiz ayında yapılan toplam konut satışları ise dikkat çekici bir şekilde yüzde 21,3 oranında artarak 978 bin 70'e yükseldi. Ancak bu artış, barınma sorununu çözmek bir yana, toplumsal eşitsizlikleri daha görünür hale getirdiği düşünülüyor.
Barınma Sorununda Derinleşen Eşitsizlikler
Uzmanların değerlendirmeleri, konut piyasasındaki artışın arkasında yalnızca ekonomik bir iyileşme olmadığını gösteriyor. Gazeteci İnan Mutlu, Türkiye'nin içinde bulunduğu durumu ikiye ayrılmış bir toplum olarak tanımlıyor. Bir tarafta kirasını ödemekte zorlanan milyonlar bulunurken, diğer tarafta fiyatlara rağmen konut stoklayan bireyler mevcut. Orta sınıfın neredeyse tamamen ortadan kalktığını belirten Mutlu, bu durumun derin sosyal ve ekonomik sorunlar doğurabileceğini ifade ediyor. Toplumun geniş kesimlerinin barınma ihtiyacını karşılayamamış olmasının, sosyal huzursuzlukların artmasına zemin hazırlayabileceği düşünülüyor.
Konut Satışlarındaki Artış ve Ev Sahipliğinin Düşüşü
CHP Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe, 2013'ten 2024'e kadar konut satışlarında bir artış gözlemlenirken, ev sahipliği oranının %61,1'den %56,1'e gerilediğine dikkat çekti. Karatepe, mevcut konut sektörünün, topluma sağlanması gereken barınma imkanından uzaklaşarak, sadece daha küçük bir gruba hizmet eden bir servet biriktirme aracına dönüştüğünü vurguladı. Veriler, konut satışlarının artışı ile ev sahipliği oranındaki düşüş arasında önemli bir çelişki olduğunu göstermekte. Bu durumun, kiracıların ve yeni ev alacakların gelecekte daha büyük zorluklar ile yüz yüze kalacağını ortaya koyuyor.
İkinci El Satışlarda Yüksek Talep, Nakit Alımların Artışı
Ekonomist İris Cibre, konut fiyatlarının yıllık bazda yüzde 31,4 oranında arttığını ve satılan konutların yüzde 86'sının nakit olarak alındığını belirtiyor. İkinci el konut satışlarının güçlü olduğunu ifade eden Cibre, bu durumun arkasında yatırım motivasyonunun yattığını dile getiriyor. Yüksek kira çarpanı, yatırımcıların konut alımında kararlarını etkileyen önemli bir faktör haline geldi. Cibre, son yıllarda kredili satışların büyük oranda düştüğünü ve konutların giderek daha pahalı hale geldiğini aktardı. Bu bağlamda, konutların erişilebilirliğinin azalması ve sosyal konut projelerinin hayati bir ihtiyaç olduğu da doktora edilen başlıca konular arasında yer alıyor.