Deniz suyu seviyesi birçok faktörden etkilenebilir ve azalma veya yükselme gösterebilir. Bazen mevsimsel değişimler su seviyelerinin düşmesine neden olurken, deprem mi yoksa tsunami etkisi mi olduğu merak konusu oldu.
Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerin ardından deniz çekilmesinin nedeni araştırılıyor. Peki, Deniz neden çekilir? Deniz çekilmesi neden olur? Deniz suyunun çekilmesini etkileyen faktörler nelerdir? İşte detaylar haberimizde...
Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, hafta içinden bu yana devam eden deniz suyundaki çekilmenin sert poyraz ve gelgite bağlı basınçtan kaynaklandığını ifade etti.
Bu durumun neredeyse her yıl şubat ve mart aylarında tekrarlandığını vurgulayan Yaşar, 'Poyraz başta olmak üzere biraz gelgit ve biraz da yüksek basınç nedeniyle ama asıl neden kuzeyli rüzgarlar. Yani her yıl bu aylarda olan olağan bir durum. Lodos dönemlerinde de bunun tam tersi olarak sular 60 santimetreye kadar yükselerek Mavişehir ve İkinci Kordon'u su basmasına neden olur' dedi.
Deniz suyu seviyesi, birçok faktör tarafından etkilenebilir ve bu faktörlere göre çekilme veya yükselme gösterir. Ana faktörler şunlardır:
Rüzgarlar: Rüzgarlar, denizlerin su seviyelerini etkileyebilir ve denizlerin dalgalarını arttırabilir.
Mevsimsel değişimler: Mevsimsel faktörler, deniz suyu seviyelerinin çekilmesine veya yükselmesine neden olabilir. Örneğin, kış aylarında kuraklık, deniz suyu seviyesinin düşmesine neden olabilir.
Kuzey ve Güney Dere yapıları: Kuzey ve Güney Dere yapıları, deniz suyu seviyelerinin değişmesine neden olabilir ve bu, deniz suyu seviyesinin çekilmesine neden olabilir.
Su seviyesi kontrol sistemleri: Birçok ülkede, deniz suyu seviyelerinin kontrol altında tutulması için tasarım ve inşa edilen sistemler bulunmaktadır. Bu sistemler, deniz suyu seviyelerinin belirli bir seviyede tutulmasına yardımcı olabilir.
Emisyonlar: Atmosferdeki karbondioksit miktarının artması, deniz suyu seviyelerinin artmasına neden olabilir.
Seferihisar ilçesi Sığacık Mahallesi'nde meydana gelen deniz çekilmesi, 30 Ekim 2020'de yaşanan büyük deprem ile tsunamiyi hatırlattı. Bazı yerlerde 25 metreyi bulan çekilme nedeniyle iskeleler karada kaldı, deniz yüzeyinde adacıklar oluştu. DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, tedirginlik yaratan çekilmeye ilişkin konuştu. Çekilmenin sert esen poyrazla ilgili olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yaşar, deprem ya da tsunamiyle herhangi bir bağlantısı olmadığının altını çizdi. Prof. Dr. Yaşar, 'Denizde 2 gündür ciddi bir çekilme var. Yalnızca burada değil; Balıkesir Burhaniye'den Muğla'ya kadar olan kesimde ciddi çekilme var. Bunun nedeni poyrazdır. Çünkü çok sert esiyor. 4-5 günden beri Ege'de ciddi bir fırtına var. Kuzeyli rüzgarlar suyu kuzeyden alıp, güneye doğru ittiriyor. Su, Libya ve Tunus'a doğru itiliyor' dedi.
Toplumda derin bir tsunami korkusu olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Yaşar, deniz çekilmesinin her yıl şubat, mart aylarında yaşandığını belirterek, doğadan korkmamak gerektiğini söyledi. Aynı çekilmenin en sertinin 2022 yılında yaşandığını açıklayan Prof. Dr. Yaşar, 'Bunun tek nedeni; poyrazın uzun süre esmesidir. Herhalde 2 gün daha esecek. Pazar gününden sonra deniz yavaş yavaş yerine gelir' diye konuştu.
Deniz çekilmesinin 30 Ekim 2020'de Seferihisar'da meydana gelen tsunamiyle herhangi bir benzerliği olmadığını anlatan Prof. Dr. Yaşar, 'Tsunamiden önce deprem olur. Geçtiğimiz İzmir Sakız depreminde Seferihisar'ı su bastı. Yaklaşık 1 metre sular yükseldi. Bunlar doğal olaylar. Burada Japonya'da gördüğümüz gibi devasa tsunami olmaz. Tsunamiyi kesen bir sürü adacık var. Korkulacak bir şey yok. Denizin çekilmesi farklıdır. Poyraz estiğinde şiddetli sular, 70-80 santimetre kadar çekilir. Kıyı çizgisi en az 60 santimetre çöktü, su çekildi. Lodosta bunun tam tersi olur ve sular yükselir. Bunlar, tamamen meteorolojik olaylarla ilgilidir. Depremle ilişkilendirmeye çalışıyorlar ama ilgisi yok. Deprem farklı, sonrasındaki tsunami farklıdır' dedi.
