Uzun bir hamilelik ve doğumdan sonra nihayet bebeğinize kavuştunuz. Haftalık gebelik takibi süreciniz artık sona erdi! Bebeğinizin gelişimini, büyümesini, beslenmesini, hareketini, duygusal, zihinsel ve sosyal becerilerini inceliyoruz.
Öncelikle bebeğinin pespembe ve bebek gibi tabir edilen pürüzsüzlük ile doğmayacağını kabullenmelisin. Her bebek için geçerli olmasa da birçok bebeğin kafa anatomisinde şişkinlik, kaş ve alın bölgesi başta olmak üzere kırmızılıklar, akne, burunda basıklık, cinsel organ ve genital bölgesinde şişkinlik gibi özellikler görülebilir. Fakat cinsel organ ve kafada şişkinlik her zaman normal olmayabilir. Doktoruna danışmayı ihmal etmemelisin.
| Kız (ortalama) | Erkek (ortalama) | |
|---|---|---|
| 1 aylık bebek kilosu | 4 kg | 4,3 kg |
| 1 aylık bebek boyu | 53 cm | 55 cm |
| 1 aylık bebek baş çevresi | 36,5 cm | 37,3 cm |
Bebeğin, dünyaya gelirken vücudunda bulunan fazla sıvıyı kaybeder. Yani eve geldiğinde bebeğin doğum kilosunun biraz altında olabilir. Bu seni telaşlandırmasın, 1 aylık bebeklerde kilo alımı 10 gün ile 2 hafta içerisinde artar.
Bebeğin ilk iki haftada süratle büyür. Kilosu artarken boyu da uzar. 1 aylık sürecin sonunda bebeğin yaklaşık 4-5 cm uzayacaktır.
Bebeğinin baş çevresinin büyüklüğü önemlidir. Çünkü başın büyüme hızı, beynin büyüme hızını gösterir. İlk aylarda bebeğinin hem beyni hem de kafatası hızla büyür. Bebeğinin başı, doğduğunda vücut ağırlığının %20’sini oluştururken yetişkinliğinde %2’sini oluşturur. 1 aylık bebek doktor kontrolünde baş gelişimi ile ilgili bilgi almalısın.
1 Aylık Bebek Refleksleri
Emme refleksi bebeğin ana rahmindeyken kazandığı bir alışkanlıktır. Test etmek için yanağına elini, biberon, emzik veya memeni yaklaştırdığında başını ve ağzını o yöne doğru çevirdiğini gözlemleyebilirsin.
Bu refleks de 1 aylık bebek gelişiminde görülür. Bu, belirli bir uyaran karşısında hemen ortaya çıkan bir duruştur. Genellikle bebeğinin başı aniden pozisyon değiştirirse ya da şiddetli bir duruma karşı irkilirse meydana gelir. Bebeğin bu uyaranlar karşısında ellerini ve ayaklarını kaldırır, boynunu uzatır ve ellerini birleştirir. Çenesi titreyebilir.
İlginç reflekslerden biri de tonik boyun refleksidir. Bebeğinin başının döndüğü yöndeki kolunun dikleşmesi, diğer kolunun ise bükülmesiyle ortaya çıkar.
Sahip olduğu diğer bir refleks ise adımlama refleksidir. Bebeğini koltuk altından havaya kaldırdığında adım atar gibi ya da yürüyormuş gibi yapacaktır. Buna adımlama refleksi denir. Fakat yaklaşık 4 aylık olduğunda unutup emekleme sonrası ayağa kalktığında tekrar öğreneceği bir harekettir.
Bebeğinin eline parmağını yaklaştırdığında hemen yakalayabilir ve kendini yukarı çekebilir. Ancak, 1 aylık bebek reflekslerinin diğerlerinde de gözlemlenebileceği gibi bu refleks de değişecek, 3. ve 4. aydan itibaren bilinçli bir şekilde yakalamaya döneceği için kendiliğinden kaybolacaktır.
Aklında “Bebekler ne zaman görür?” sorusu mu var? Tabii ki doğra doğmaz görmeye başlarlar ama kısa mesafelerle!
İlk ayda sadece 15 ile 30 cm aralığında görüş açısı ile hayata bakar. Üzülme; bu mesafe emerken seni görmesine engel değil! Seni incelemesine ve tanımasına izin ver.
“1 aylık bebek nasıl görür?” sorusuna cevap verelim. Bebekler daha uzaktaki nesneleri bulanık görürüler ama görme yetileri zamanla gelişir.
Bebeğinin ilgisini genellikle koyu renkli cisimler çeker. O yüzden de ilgisini çekmek için koyu ve parlak renkli objeleri görüş açısına getirmelisin.
Cisimleri görüş mesafesine yaklaştırdığında kısa bir süre takip edebilir.
Bebeğinin görme duyusu henüz yeterince gelişmemiş olabilir ama insan seslerine karşı duyarlıdır. Özellikle senin sesine karşı!
Ana rahmindeyken en fazla duyduğu ses seninki olduğu için 1 aylık bebeğin anneyi tanıması, sesini duyduğu anda tepki vermesi son derece doğaldır. Onu rahatlatmak için bu fırsatı değerlendirmeli ve bol bol bebeğinle konuşmalısın.
Bazı bebekler gürültüye karşı diğer bebeklere göre daha hassas olabilirler. Bazı bebekler gürültü duyduklarında ağlamaya başlayabilir, bazıları ise gürültüde rahat bir uyku çekebilirler.
Bazı durumlarda bebeğinin dış seslere tepki vermediğini düşünebilirsin. Sakın endişe etme! Bebeğin yeni doğmuş olabilir ama sokaktaki seslerden TV sesine, konuşmalarınızdan korna sesine kadar birçok sesi ana rahmindeyken duyduğu için alışıktır ve ilk defa duyuyor gibi tepki vermemesi de son derece doğaldır. Yine de işitme kaybı olabileceğinden endişe ediyorsan doktoruna danışmanda hiçbir sakınca yok, sakın çekinme!
Bebeğin doğduğunda koku alma duyusu gayet gelişmiştir ve kısa zamanda sütünün kokusunu ayırt edebilir.
Bu ayın sonuna doğru vanilya, muz gibi şekerli kokulardan hoşlandığını ama alkollü ve sirkeli kokulara burun kıvırdığını görebilirsin.
Bebeğinin beyni hamileliğinden itibaren dakikada 250 bin yeni beyin hücresi üretir. Dünyaya geldiğinde de ömrü boyunca kullanacağı hücrelerin neredeyse tamamını üretmiş olur.
Ama bu sadece başlangıç, bebeğin büyüyüp yeni dünyaya açıldıkça beyin hücreleri sinaps denilen bağlantılar kurmaya başlayacak ve birçok becerinin temelini oluşturan ağlar meydana gelecek.
Şu an beyin gelişimine katkıda bulunmak için daha erken olduğunu düşünebilirsin. Ama özellikle dil gelişimi gibi konularda bir temel oluşturmak için hiç de erken değil! Onunla sık sık konuşursan, hatta yüksek sesle kitap okursan dil gelişimi için çok faydalı adımlar atmış olursun.
Bebeğin ne kadar konuşamasa da seninle iletişim kurması için bazı yöntemleri var. Bunlardan biri de ağlama! Altında yatan bir sağlık sorunu olmadığı sürece 1 aylık bebek neden ağlar? Gel bakalım nedenmiş:
Karnı açtır.
Altını ıslatmıştır.
Kıyafeti huzursuzluk veriyordur.
Sıcaklamış veya üşümüştür.
İlgi görmek istiyordur.
Canı sıkılmıştır.
Uykusu vardır.
Gördüğün gibi aslında tüm bu sebeplerden kaynaklanan ağlamalar, bebeğinin senle iletişim kurma çabası!
1 Aylık Bebek Neler Yapar?
1 ayın sonunda bebeğin neler yapabilir sorusuna verilen çeşitli cevapları özetleyecek olursak;
Düz bir yüzeye yatırıldığında kafasını kısa süreyle kaldırabilir.
15-30 cm arasında yüze odaklanabilir.
Ağlamanın dışında başka bazı sesler de çıkartabilir.
Kendiliğinden gülmeye başlayabilir.
Parmağını emmeye çalışır.
Gülüşüne karşılık verebilir.
Karnının üzerindeyken kafasını 90 derece kaldırabilir.
Sırt üstündeyken yana dönmeye çalışabilir.
Bu arada, bebeğinin ilk ayında uzun süre uyur pozisyonda olacağını bilmen lazım. Bebeğinin günlük rutinini 6 evrede inceleyebiliriz. Bebeğin bu evrelerden 2’sinde tam uyanık olacak ve yukarıda bahsettiğimiz tepkileri verebilecek.
| Evre | Tanımlama | Bebeğin ne yapar? |
|---|---|---|
| 1. Evre | Derin uyku | Hareket etmeden sessizce yatar. |
| 2. Evre | Hafif uyku | Uyurken hareket eder, gürültüde irkilir. |
| 3. Evre | Uyuklama durumu | Gözleri kapanmaya başlar. |
| 4. Evre | Sessiz ve uyanık | Gözleri açık, yüzü canlı, vücudu hareketsizdir. |
| 5. Evre | Aktif ve uyanık | Yüz ve vücudu aktiftir, hareket eder, ses çıkarır, güler. |
| 6. Evre | Ağlama | Ağlar, vücudu belirsiz bir şekilde hareket eder. |
1 Aylık Bebek Beslenmesi ve Emzirme Sıklığı
Anne sütü, ilk ayda bebeğin beslenmesi için en ideal besindir. Anne sütünde gerekli olan su ve mineraller olduğu için ekstra su vermene gerek kalmaz. Mümkünse bebeğini anne sütü ile beslemelisin. Mümkün olmayan durumlarda doktorunun önerdiği ek gıda takviyesi yapabilirsin.
Öncelikle yenidoğan bebeklerde 2-3 saatte bir emzirme diye bir kural olmadığını bilmelisin. Bebeğinin beslenme planını, her istediğinde emzirmek üzerine kurmalısın. Bu anlamda, 1 aylık bebeğin emzirme sıklığı konusunda belirleyici olanın onun iştahı olduğunu unutmamalısın.
Bebeğinin iştahı arttığı için sütünün yeterli gelmediğini düşünmemelisin. Tam aksine bebeğin emdikçe süt üretimin de artacak. Eğer emzirme ile ilgili soru işaretlerin varsa, hangi gıdaların süt üretimine olumlu katkı sağlayacağını, hangilerinin gaz yapıcı özellikte olduğunu bilmek istiyorsan bir diyetisyenden yardım alabilirsin. Bunun için; emzirme döneminde beslenme uzmanı ve diyetisyenlerle iletişime geçebilirsin.
Bebeğini emzirdikten sonra hala ağlamaya devam ediyorsa bu, her zaman doymadığı anlamına gelmez. Bazen gaz veya dışkı nedeniyle de ağlıyor olabilir. Bunu önlemek için gündüz emzirmeye başlamadan önce bebeğinin altını değiştirmelisin. Meme değişikliğinde ise bebeğine gaz çıkarma molası vermelisin.
Eğer ki bebeğin gazını çıkardıktan sonra bile ağlamaya devam ederek parmağını emmeye başlıyorsa bu, her zaman doymadığı anlamına gelmez. Çünkü bebeklerde emme, ilkel bir davranıştır. Aç olsa da olmasa da emmek isteyecektir. O nedenle sütün yeterliyse bir beslenmede tek meme yeterlidir.
1 aylık bebek için gece beslenmesi de önemlidir. Uyandığı her an bebeğini beslemeli ve tekrar güzel bir uyku çekmesine yardımcı olmalısın.
Eğer sütün yeterliyse bu süreçte bebeğine mama takviyesi yapmana gerek yok. Ama sütün gelmiyorsa ve tüm çabaların sonuç vermediyse doktorunun önerisiyle mama takviyesi yapabilirsin. “1 aylık bebek kaç ölçek mama yer?” sorunun cevabını verecek kişi doktorun olacak.
