Bankalar mayıs ayı itibarıyla bu yıla ilişkin kredi kartı aidat ücretlerini ekstreye yansıtmaya başladı. Rakamlar kartın özelliğine ve bankaya göre değişse de 600 lirayı aşabiliyor.
Türkiye'de kullanılan toplam kredi kartı sayısı 104 milyon. Kişi başına düşen kredi kartı 2’yi aşıyor. Banka-müşteri ilişkisinde en çok sorun kredi kartı nedeniyle yaşanıyor.
Örnekleri daha da artırmak mümkün. Özellikle mayıs sonu itibarıyla kredi kartı ekstrelerine yansıtılan bu yüksek aidat tutarları karşısında şaşkına dönen kart sahiplerinin tepkileri normal. Çünkü daha bir kaç yıl önce 100-150 liralar için isyan edilirken bugün banka müşterileri, 2-3 kat daha yüksek tutarlarla yüzleşmek durumunda. Öte yandan bankalar da ‘her hizmetin bir bedeli’ var diyerek kendini savunuyor. Yasalara göre üyelik ücreti ve aidat alınması önünde engel de yok. Fakat bu noktada ince bir detay var. Bu haftaki köşemizde de bu konuya değineceğiz. Bu yazıyı okuduktan sonra aidat derdinden kurtulabilirsiniz.
Banka kartları ile sanal kredi kartlarından yıllık üyelik ücreti alınamaz. Tüketicinin kredi kartı iptal talepleri, ilgili kredi kartıyla ilişkilendirilen herhangi bir borç bakiyesi bulunduğu gerekçe gösterilerek reddedilemez. Bu şekilde iptal edilen kredi kartlarının borç geri ödeme dönemlerinde yıllık üyelik ücreti tahsil edilemez.
Aidatlı karta bağlı olarak sunulan her bir ek kredi kartının yıllık üyelik ücreti, asıl kartın yıllık üyelik ücretinin yüzde 50’sini geçemez. Kredi kartı yıllık üyelik ücreti, ilk kullanımdan itibaren yıllık olarak tahakkuk ettirilebilir.
Kesintisiz 180 gün boyunca kullanılmayan kredi kartı hareketsiz kabul edilir ve hareket görmediği sürece aidat ödenmez. Söz konusu 12 aylık dönem sonunda aidat tahsil edilemezse iptal edilir.
Aidatlı kartı, aidatsız kartla değiştirmek isteyenlere bankalar, herhangi bir ek şart getiremez. Bir takvim yılında herhangi bir nedenle kredi kartını iki defa yenileyenden bankalar ek ücret ve aidat talep edemez.
Bankaların hangi hizmetten ne kadar ücret aldığını internetten takip edebileceğiniz bankacilikurunvehizmetucretleri.org.tr’ uzantılı bir platform var. Burada üye bankaların A’dan Z’ye her işlemde ne kadar ücret aldığını görebilir ve karşılaştırma yapabilirsiniz.
Aidatsız kartlar da aidatlı olanlar kadar özelliğe sahip. Aidatsız kredi kartıyla taksitli alışveriş yapılabiliyor. Para puan kazanmak mümkün. Peşin ödemeli harcamalar istenirse taksitlendirilebiliyor. Nakit avans çekilebiliyor. İsteyen yakınları için aidatsız ek kart başvurusu da yapabiliyor.
Komisyon ve ücretler konusunda müşteriyle bankalar karşı karşıya geldiklerinde hakem heyetleri devreye giriyordu. Hatta 2014’ten önce kart aidatları tüketici hakem heyetleri yoluyla geri alınabiliyordu. Ancak 3 Ekim 2014’te Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’le kredi kartı aidatı yasal zemine kavuştu. Aidatla ilgili yönetmelikteki hükümler, 7 Mart 2020’deki ücret ve komisyon düzenlemesinin 11’inci maddesinde de aynı şekilde yer aldı.
Kredi kartı harcama kontrolü için hesap ekstresinin her ay düzenli olarak gözden geçirilmesi gerekiyor. İşte bu dikkatli inceleme kart aidatı gibi, mükerrer tahsilat gibi hataları yakalamanızı sağlıyor. Bazı bankalar tüm harcama kalemlerini ve şirket isimlerini büyük harfle belirtirken ‘üyelik ücreti’ni küçük harfle yazıyor. Bir de bu üyelik ücretinin neyin üyelik ücreti olduğunu anlamanız da zaman alıyor. Çünkü ‘kart aidatı’ yerine tercih edilen bu terim, başka bir üyeliği de çağrıştırabiliyor. Söz konusu durum, üyelik ücretinin tüketici tarafından fark edilmesini zorlaştırmaya yönelik bir uygulama şeklinde de yorumlanabilir.
Sistemi regüle eden yasalar tek taraflı değil. Yani sadece bankalar aidat alsın diye çıkarılmıyor. Yasalar bankaları aidat konusunda engellemese de tüketiciyi koruyan hükümler içeriyor. Mesela yasa “Kart çıkaran kuruluşlar, yıllık üyelik ücreti ve benzeri ad altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır” diyor.
Bir başka deyişle müşteri aidat ödediği kartı değiştirmek isterse, banka yine aynı limitte aidatsız kart vermek zorunda. Ancak bunu banka kendiliğinden vermiyor, başvuruyla talep etmek şart! Buna göre; aidat ödemek istemeyenler hemen bankalarına başvuru yapabilir. İlk kez kart alanlar da aidatsız kart talep edebilir. Banka bunu reddedip aidatlı kart veremez.
Ekstresini kontrol ederken kart aidatını fark edenler ne yapabilir? Öncelikle bankacılıkla ilgili yaşadığınız tüm sorunları çalıştığınız bankayla çözmeye çalışın. Şubede yüz yüze görüşmek çözüm için size avantaj sunar. Banka bu ücretin yasal olduğunu savunup o paranın tahsilinde ısrar edecektir.
Ama siz ‘kartımı iptal ettireceğim, hesabımı kapatacağım’ gibi bir yaklaşım sergilerseniz ‘en azından yarısını ödeyin’ gibi teklifler sunulabilir. Para puan teklif eden bankalar da olacaktır. Eğer kredi kartıyla aylık hatırı sayılır harcama rakamlarına ulaşıyorsanız bankaların, alışveriş yaptığınız şirketler üzerinden komisyon kazancı elde ettiğini de unutmayın.
Pazarlıkta ‘Zaten yaptığım harcamalarla siz fazlasıyla komisyon geliri elde ediyorsunuz’ diyebilirsiniz. Tüm ısrar ve iptal çabanıza rağmen sonuç alamıyorsanız önünüzde üç seçenek bulunuyor:
1- Hemen aidatsız kart talep etmek.
2- Aidatı ödeyip kartı kullanmaya devam etmek.
3- Kartı iptal ettirmek.
