Ülkemizde emeklilik sistemi üzerinde yapılan yeni düzenleme, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar için yaş şartı olmadan emeklilik fırsatı sunuyor.
1999 yılından sonraki sigortalılar için emeklilik şartlarına yönelik yeni bir düzenleme hayata geçirildi. Bu düzenleme çerçevesinde, kısmi emeklilik için yaş şartı getirilirken, aynı zamanda kademeli bir prim sistemi de uygulamaya alındı.
Bu sistem dahilinde, emeklilik hakkını elde etmek isteyen bireyler, belirli bir yaşa kadar kademeli olarak prim ödemelerini gerçekleştirecek.
EYT düzenlemesi, 8 Eylül 1999 tarihinden ve öncesini kapsadığı için bu tarihten sonraki sigortalıların emeklilik şartları da artık ilgi odağı haline geldi. EYT'li olmayan sigortalılar için belirlenmiş olan kademeli yaş şartları bulunuyor.
Bu yaş şartları, bireylerin işe giriş tarihleri tarafından belirleniyor.
Hizmet akdi ile istihdam edilen bireylerin emekli olmaları ve yaşlılık aylığının bağlanması sürecinde, hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı, ilk kez sigorta yapıldığı tarihe bağlı olarak değişkenlik gösteriyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun yürürlük tarihinden önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre sigorta yapılan kişiler için bu kanunlardaki şartlar geçerli; bu da, söz konusu bireylerin elde etmiş oldukları haklarının korunmasını sağlıyor.
İşe giriş tarihine göre emeklilik şartları şöyle belirleniyor:
8 Eylül 1999 ve öncesi, ilk kez işe başlayan sigortalılar, yaşlılık aylığına hak kazanabilmek için belirli koşulları yerine getirmek zorunda. Bu koşullar, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını içeriyor ve bu sigortalılar Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kanunu kapsamında değerlendiriliyor.
23 Mart 2002 tarihinden itibaren, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim ödeme gün sayısı, kadınlarda 50 ve erkeklerde ise 55 yaş şartlarını karşılayanlar emekli olma hakkına sahip. Bu tarihte bu şartları sağlayamayanlar için ise belirlenen tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür.
Bu bağlamda kısmi emeklilik için belirli şartlar ortaya çıkıyor.
8/9/1999-30/4/2008 tarihleri arasında ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlar:
*Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,
*Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartlarından birinin yerine getirilmesi koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanabiliyorlar.
*30/4/2008 tarihinden sonra ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanların yaşlılık aylığına hak kazanmalarında 5510 sayılı Kanunla belirlenen şartlar geçerli oluyor.
