Alçı Taşı Nedir?
Kalsiyum sülfat dihidrattan oluşan alçı taşı, yumuşak bir sülfat mineralidir. Alçı taşı jips taşı olarak da adlandırılmaktadır. Kimyasal formülü CaSO4 2H2O’dur. Doğada 6 çeşit jips taşı bulunmaktadır. Bu taşlar: Anhidrit, Bassanit, Selenit, İpek Jipsi, Jips, Albatr’dır. Alçı taşı önce pişirilir. Isıtılma işleminden sonra kurumaya bırakılır. Kuruma sonucu hızlıca donan bu madde toz halini alır. Düşük yoğunluklu bir taştır. Bugün dünyanın birçok yerinde ev ve iş yerlerinin tavan ve duvarlarında alçı taşı kullanılmaktadır. Yanmaz ve dayanıklı olması tercih sebeplerinde belirleyici rol üstlenir.
Alçı Taşı Nerelerde Kullanılır?
Alçı taşı hakkında merak edilen sorulardan biri de kullanım alanlarıdır. Alçının ham maddesi olan alçı taşı özellikle inşaat sektörünün vazgeçilmezidir. Çabuk donan yapısıyla dişçilik ve ortopedi sıklıkla tercih edilmektedir. Bunun yanında kabartma ve süslemelerde, heykelcilik alanında, fazla tuzlu toprağın arındırılmasında, gübre ve çimento yapımında, kâğıt ve doku imalatında kullanılmaktadır.
Alçı Taşı Türkiye'de Nereden Çıkarılır?
Hemen hemen çoğu ilde jips taşını çıkarıldığı maden olacakları bulunmaktadır. Bilecik Bozüyük ve Aydın Çine ilçesi başta olmak üzere; Ankara, Bolu, Karabük, Eskişehir, Afyon, Denizli bu bölgelerden bazılarıdır.
Alçı Taşı Madeni Kullanım Alanları
Taşın içeriğinde yer alan mineralden dolayı özellikle gübre ve tarım alanında yaygın olarak kullanılmaktadır. İnşaat alanında da alçı taşının öneminden bahsedebiliriz. İşte, alçı taşı madeni kullanım alanları:
Gübre olarak
- Yanık, apse ve egzama tedavisinde
- Şampuanlarda
- Duvar ve tavan kaplamalarında
- Mimari ve heykelcilik alanında
- Gıda ve ilaç katkı maddesi olarak
- Çimento üretiminde
- Yalıtım malzemelerinde
- Porselen ve kiremit üretiminde
- Pamuklu tekstil ürünlerinde
- Bira mayalandırma işleminde
- Tıbbi cerrahi ve dişçilikte
- Kimya sanayisinde
Alçı Taşı Nerede Kullanılır?
Alçı taşı kullanım alanı yönünden geniş alternatifleri de beraberinde getirir. Bağlayıcı özellikleri sebebiyle diş macunlarının birinci bileşenidir. Alçı taşı kaldırım yapımında da tercih edildiğinden dolayı Hollywood Walk of Fame’de de alçı taşında izlere rastlarız. Belki de tarihsel serüvendeki en önemli kullanımı mısır piramitlerinde gerçekleştirmiştir. Binlerce yıldır ayakta sapasağlam durmayı başaran yapının sırrı alçı taşında gizlidir. Alçı taşı önemli tarihi yapıları günümüze ulaştırmayı başaran önemli bir mineraldir.
Alçı Taşı Madeni Ne İşe Yarar?
Alçı taşı iki farklı şekilde işlenir. İlk olarak taş kırılır, değirmenlerde ufalanır ve tuğla fırınlarında ısıtılarak içindeki suyun bir kısmı alınır. Daha sonra tekrar değirmenden geçirilerek toz formuna dönüştürülür. İkinci yol ise; alçı taşının değirmende ufalanmasından sonra içindeki suyun tamamen alınmasıdır. Alçı taşı, inşaat ve prefabrik inşaat malzemelerinden kimya sanayisine, pamuklu tekstil ürünlerinden tıbbi cerrahiye kadar geniş bir alanda kullanılmaktadır.
