Faiz, finans dünyasında yatırımcılar ve tasarruf sahipleri için büyük öneme sahip önemli bir kavramdır ve farklı türleri bulunmaktadır.
Bileşik faiz, her dönem sonunda elde edilen faizin anaparaya eklenerek bir sonraki dönemde bu yeni toplam üzerinden faiz hesaplanması prensibine dayanır. Bu yöntemde, kazanılan faiz her dönemde anaparaya eklenerek bir sonraki dönemde de faiz getirmeye devam eder.
Faiz oranı genellikle yıllık olarak belirlenir ve belirli periyotlarda faiz eklenir. Faiz ne kadar sık eklenirse, toplam kazanç da o kadar artar ve süre ne kadar uzun olursa, bileşik faizin etkisi o kadar belirgin hale gelir.
Bileşik faiz hesaplama işleminde belirli bir formül kullanılır. Başlangıçtaki anapara, belirlenen faiz oranı doğrultusunda belirli periyotlarda faizlendirilir ve her faiz dönemi sonunda kazanılan faiz anaparaya eklenerek tekrar faiz hesaplamasına dahil edilir.
Örneğin, 20.000 TL'lik bir yatırımın, yıllık %8 faiz oranı ile 5 yıl sonunda ne kadar olacağını hesapladığımızda, toplam tutar 29.386,56 TL olacaktır.
Eklemeli bileşik faiz, düzenli yatırımların zamanla katlanarak büyümesini sağlayan bir sistemdir. Her dönemde elde edilen faizin anaparaya eklenmesi ve belirli periyotlarla yapılan ek katkıların da hesaba katılması prensibine dayanır.
Örneğin, 10.000 TL’lik bir yatırımın, yıllık %5 faiz oranı ile yılda bir kez faizlendirilmesi ve her yıl 1.000 TL ekleme yapılması durumunda, 3 yıl sonunda toplam tutar 14.728,75 TL’ye ulaşacaktır.
Standart mevduat faizi hesaplarında genellikle bileşik faiz uygulanmamaktadır. Bankaların sunduğu mevduat hesaplarında genellikle basit faiz yöntemi kullanılmakta olup, bileşik faiz uygulaması yaygın olarak tercih edilmemektedir.
Basit faiz ve bileşik faiz arasındaki temel fark, faizin hesaplanma ve uygulanma şeklidir. Basit faizde kazanılan faiz anaparaya eklenmezken, bileşik faizde her dönemde elde edilen faiz anaparaya eklenerek bir sonraki dönem için de faiz kazandırır.
Örneğin, 1.000 TL’lik bir yatırımın yıllık %10 basit faiz oranıyla 3 yıl sonunda sağlayacağı toplam faiz 300 TL olurken, aynı yatırımın bileşik faizle 3 yıl sonundaki toplam tutarı 1.331 TL olacaktır.