Hayat pahalılığı ve geçim sıkıntısı çiftlerin arasını bozuyor. Türkiye genelinde son 20 yılda evlenme oranları düşmeye, boşanma oranları ise hızla artmaya başladı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'in 2022 yılına ait evlenme ve boşanma istatistiklerine göre, evlenen çiftlerin sayısı 2021 yılında 563 bin 140 iken, 2022 yılında 574 bin 358 oldu. 2021 yılında 175 bin 779 kişi boşanırken bu rakam 2022 yılında 180 bin 954 kişiye yükseldi. Evlenme sayısı aylara göre incelendiğinde ise, 2022 Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre azalma görülüyor. Bu azalışın sebebi ise Nisan ayının Ramazan ayına denk gelmiş olması.
Boşanma sayısı aylara göre incelendiğinde ise Ağustos ayında adli tatil nedeniyle önemli bir azalma görülmekte. Boşanma sayısı, 2022 yılının Ağustos ayında 3 bin 945 iken adli tatil sonrası Eylül ayında 5 kat artarak 19 bin 775 oldu.
Evlilik süresine göre boşanmalar incelendiğinde, 2022'de gerçekleşen boşanmaların yüzde 32,7'si evliliğin ilk 5 yılı, yüzde 21,6'sı ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti. Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 2022'de 180 bin 954 çift boşanırken, 180 bin 592 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu, çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Çocukların velayeti, 2022 yılında yüzde 75,7'si anneye, yüzde 24,3'ü babaya verildi.
Peki, son zamanlarda neden boşanmalar oldukça arttı, altında yatan sebepler ne?
Avukat Cenk Söbe, boşanmaların sebeplerinin genelde bozulan ekonomik durumlar sebebiyle eşler arasındaki sorunların artması olarak gösteriyor. Söbe, “Ekonomik şartlar, işsizlik, geçim sıkıntısı gibi sorunlar aile birliğini bazı durumlarda devamı imkansız hale getirebiliyor. Bu tür durumlarda aralarında sıkı bir sevgi, saygı bağı olmayan evlilikler çabuk dağılıyor” demekte.
“Bir diğer sık karşılaşılan aldatma eylemi artık neredeyse geleneksel hale gelmiş bir boşanma sebebi olarak karşımıza çıkıyor” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Aldatma durumunda aldatılan eşin yüksek nafaka ve tazminatlar alabiliyor olması, mal rejiminin tasfiyesi alacağının artıyor olması, aldatılan eşin dava açmasını da teşvik eden bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Yasa koyucu ve mahkemeler, zina halinde aldatan eşe ağır müeyyideler yüklemektedir.”
Söbe, kendi gözlemlerine dayanarak boşanmaların en çok ilk 3 yıl içerisinde olduğunu belirtiyor ve 20-25 yıllık evliliklerde de boşanmalara sıkça rastlandığı bilgisini veriyor.
Uzman Psikolog, Evlilik ve Çift Terapisti Kemal Özcan, iletişim sorunlarının evliliği olumsuz etkilediğini ve boşanmalara kadar gidebildiğini anlatarak açıklamalarına başlıyor. Özcan, “Finansal sorunlar, birçok evliliğin yıkılmasına neden olan önemli bir faktördür. Bu sürekli stres ve anksiyete, evlilikte gerilim ve gerginlik yaratır ve eşlerin aralarındaki duygusal bağın zayıflatmasına yol açabilir” diyor ve ekliyor:
“Parayla ilgili kararlar, harcamalar, tasarruflar ve bütçe gibi konularda eşlerin ortak bir anlayışta birleşmeleri önemlidir. Ancak maddi sorunlar, bu konularda farklı görüşlere sahip olma ihtimalini artırır ve çiftler arasında sürtüşmelere sebep olabilir, anlaşmazlıklara ve çatışmalara yol açabilir. Eşlerden biri, finansal sorumlulukları daha fazla üstleniyorsa veya maddi olarak daha güçlü bir konumdaysa, diğer eş kendini değersiz veya bağımlı hissedebilir.”
Özcan, bir diğer boşanma sebebini de şu sözlerle açıklıyor:
“Bir eşin başka biriyle duygusal ya da cinsel bir ilişkisi olması, güvenin sarsılmasına ve ilişkide derin yaralara neden olabilir. Görsel ve yazılı medyada sık sık işlenerek adeta normalleştirilen evlilik dışı ilişki, toplumun temeli olan aile yapısını bozmakta ve boşanmaların en önemli sebebi olmaya devam etmektedir.”
“Mahkeme tutanaklarında oldukça sık görülen evlilikte şiddetli geçimsizlik eşler arasında aşırı zıtlıklar, uyumsuzluklar ve anlaşmazlıklar nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur” diyen Özcan, “Bu durum, eşler arasında düşmanlık, öfke, kırgınlık ve üzüntü gibi duygulara neden olabilir ve evliliği ciddi şekilde etkileyebilir. Şiddetli geçimsizliği olan çiftler arasında duygusal soğukluk oluşur ve birbirlerine duygusal olarak bağlı hissetmezler. Sık tartışmalar yaşanır ve bu tartışmalar zamanla daha şiddetli hale gelir. Bunun sonucunda da fiziksel, duygusal veya cinsel şiddet içeren yıkıcı davranışlar sergilenebilir. Böyle çiftlerde eşler arasındaki uyumsuzluk evlilik birliğini bozacak kadar sık ve yoğun yaşanır. Karşılıklı saygının kalmadığı, sevginin yerini nefretin aldığı bu çiftlerde kavga ve tartışmaların sık olması ve boşanma oranları oldukça yüksektir” demekte.
