Çilek yetiştiriciliği, tatlı ve aromatik meyvesi ile yüksek talep gören bir tarım dalıdır.
Çilek Bitkisi Genel Özellikler
Çilek, fragaria Latince ismiyle gülgiller familyasındandır. Genellikle ılıman iklimleri tercih eden çilek, çok yıllık bir bitkidir. Meyvesi kırmızı, tatlı ve aromatik olup, çok sayıda çeşidi vardır. Çilekler, antioksidanlar ve vitaminler açısından oldukça zengindir.
Çilek Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Çilek yetiştiriciliği doğru uygulama teknikleri uygulandığında karlılığı yüksek bir iş modelidir. Bunun yanında elbette süreç içerisinde belli bakım tekniklerini de uygulamak verimi arttıracaktır. Şimdi çilek yetiştiriciliği püf noktaları hakkında önemli noktalara değinelim:
Toprak Seçimi ve Hazırlığı: Çilekler iyi drenajı olan, humuslu ve hafif asidik bir toprakta daha iyi gelişir. Toprak analizi yaparak, toprağınızın pH seviyesini ve besin maddelerini kontrol edebilirsiniz. Toprak hazırlığı için ilk olarak tarlanızı iyi bir şekilde sürün ve yabancı otlardan arındırın. Organik madde eklemek için kompost kullanabilirsiniz.
Çeşit Seçimi: Dayanıklı ve yerel iklim koşullarına uygun çilek çeşitleri seçin. Yüksek verim alabileceğiniz, hastalıklara dayanıklı ve lezzetli çeşitleri tercih edin.
Dikim: Çilekleri yaklaşık 30-40 cm aralıklarla dikin. Dikim derinliği kök sisteminin tamamen toprakla kaplanması için yeterli olmalıdır.
Sulama: Çilekler yüzeysel kök sistemine sahip oldukları için sık sık ama az miktarda suya ihtiyaç duyar. Aşırı sulamadan kaçının; toprak nemini dikkatlice kontrol edin.
Gübreleme: Çileklerin büyüme aşamasına bağlı olarak azot, fosfor ve potasyum içeren gübreler kullanılabilir. Organik gübreler de kullanabilirsiniz.
Budama ve Bakım: Çileklerin dalları ve yaprakları arasında hava akışını sağlamak için düzenli budama yapın. Yabancı ot kontrolü ve hastalık kontrolü için periyodik ilaçlamalar yapabilirsiniz.
Hasat: Çilekler tamamen olgunlaştığında, yani kırmızı ve parlak bir renge sahip olduğunda hasat edilmelidir.
Depolama ve Pazarlama: Hasat edilen çilekler hemen soğuk bir yerde saklanmalı ve mümkün olan en kısa süre içinde tüketilmelidir. Pazarlama için çeşitli yollar seçilebilir: doğrudan tüketiciye satış, toptancılara satış veya çeşitli pazarlarda yer alarak.
Çilek Yetiştirme Koşulları Nelerdir?
Çilek yetiştiriciliği için ideal koşulların sağlanması, yüksek verim ve kaliteye doğrudan etki eder. İşte verimli ve karlı bir çilek yetiştiriciliği için bilinmesi gerekenler:
Toprak Koşulları:
Çilekler için ideal toprak pH seviyesi 5.5 ile 6.5 arasındadır.
Toprak iyi drenajlı olmalıdır; çileklerin kökleri suya dayanıksızdır ve çürüme riski vardır.
Kumlu-killi veya killi topraklar, çilek yetiştirmek için daha uygundur.
İklim Koşulları:
Çilekler, ortalama 20-25°C sıcaklıkta iyi gelişir.
Güneş ışığına ihtiyaç duyarlar, günde en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı almalıdır.
Su ve Sulama:
Çileklerin kök sistemi yüzeyde olduğu için sık sık ancak az miktarda sulama gereklidir.
Yüksek nem oranı, çileklerde hastalık oluşumunu kolaylaştırabilir.
Besin ve Gübre:
Çileklerin ihtiyaç duyduğu ana besin maddeleri azot, fosfor ve potasyumdur.
Çinko, demir ve magnezyum gibi mikro besin maddeleri de gerekli olabilir.
Yükseklik ve Rüzgar:
Deniz seviyesinden yüksekliği 300–1200 m olan arazilerde daha iyi verim alınabilir.
Aşırı rüzgarlı alanlar, çilek çiçeklerine zarar verebilir.
Hastalık ve Zararlı Kontrolü:
Yaprak hastalıkları için uygun ilaçlar kullanılabilir.
Zararlı böcekler için uygun pestisitler kullanılabilir, fakat aşırıya kaçmamak gerekir. Aynı zamanda doğal ilaçların da kullanılabileceğini unutmamak gerekir.
Diğer Faktörler:
Toprak işleme ve sürme işlemleri, yabancı otları ve zararlıları kontrol altına almak için yapılabilir.
Sağlıklı ve kaliteli fide kullanımı, verim ve kaliteye doğrudan etki eder.
Çilek yetiştirme koşulları dikkatli bir şekilde sağlandığında, tatlı ve lezzetli meyveler elde etmek mümkündür. Ancak, çilek yetiştiriciliği özen ve dikkat isteyen bir süreçtir ve bu koşulların ihmal edilmemesi gerekir.
Çilek Yetiştiriciliği Karlı mıdır?
Çilek yetiştiriciliği, yüksek talep ve nispeten hızlı hasat süreci sayesinde oldukça karlı bir iş koludur. Ancak bu, yetiştiriciliğin profesyonel bir şekilde yapılmasına ve pazarlama stratejilerine bağlıdır. Pazar araştırması yapılması çilek yetiştiriciliğinde en önemli konuların başında gelmektedir. Pazara yakınlık, gıda işleme fabrikalarına yakınlık elbette ki bu süreci daha karlı hale getirecektir.
Çilek Yetiştiriciliğinde Devlet Desteği Var mı?
Çilek yetiştiriciliği devlet desteği kapsamındaki tarımsal üretimlerden biridir. Bu amaçla çilek üretecek kişilere “Çilek Yetiştiriciliği Projesi” kapsamında fide, su borusu, malç örtüsü desteği verilmektedir. Öte yandan örtü altı yani serada çilek yetiştiriciliği yapmak isteyen üreticiler ise KOSGEB’e (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) başvuru yaparak 60 bin ila 370 bin arasında değişen hibelerden yararlanabilirler.
