İnsanın kendini psikolojik olarak iyi hissetmediği, çok uzun süreler devam edebilen ve günlük hayatı etkileyen psikolojik bir rahatsızlık olan depresyonun birçok tetikleyicisi var.
Özellikle aile genetiği, stresli ortam, fiziksel, kişilik ve hormonal değişiklikler insanlarda depresyonu uyandırabilir. Bazı reçeteli ilaçların da yan etkileri arasında bu ruhsal çöküntü yer alabiliyor.
2018'de yayınlanan bir araştırmaya göre, ABD'li yetişkinlerin üçte birinden fazlası depresyona neden olabilecek reçeteli ilaçlar kullanıyor. Bir kişi, olası bir yan etki olarak listelenen depresyona sahip birden fazla ilaç alırsa ilaca bağlı depresyon riski artıyor.
İşte buna neden olabilecek 5 ilaç.
Beta blokerler: Genellikle hipertansiyon için reçete edilen beta blokerler, migren, düzensiz kalp atışları, anjina ve titreme tedavisinde de kullanılıyor. Atenolol, metoprolol ve karvedilol gibi bazı beta blokerler depresyon belirtilerine neden olabiliyor.
Hormonal ilaçlar: Kadınlarda hormon seviyelerindeki değişiklikler de sıklıkla depresyon semptomlarını tetikleyebiliyor. Doğum kontrol hapları, rahim içi araçlar kullanımı veya menopoz semptomlarını hafifletmek için östrojen replasman tedavisi yan etki olarak depresyona yol açabiliyor.
Parkinson hastalığı için ilaçlar: Yapılan bazı çalışmalar, Parkinson hastalığını tedavi eden ilaçların yanında hastalığın kendisinin de yüksek bir depresyon riski ile ilişkili olduğunu gösteriyor. Özellikle Levodopa veya Sinemet CR gibi Parkinson tedavisinde kullanılan ilaçlar, uzun süre boyunca dopamin seviyelerini yükseltebildikleri için kişinin ruh halini etkileyebiliyor.
Kortikosteroidler: Deri döküntüleri ve lupus, romatoid artrit ve gut gibi iltihaplı durumlar tedavi etmek için kullanılan kortikosteroidler, ruh halini düzenlemeye yardımcı olan serotonini etkileyebiliyor.
Uyarıcılar: Uyarıcılar, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunu, uyku ve uyanıklık döngüsünü etkileyen narkolepsi ile gündüz uykululuğunu tedavi etmek için kullanılıyor. Bu ilaçlar uyuşturucu bağımlılığına yol açarak, insanlar ilaçları almayı bıraktıklarında yorgunluk ve uyku güçlüğü gibi belirtilere neden olabiliyor.
Motivasyon eksikliği, değersizlik hissi, karamsarlık gibi belirtilere yol açan depresyon mutsuzluk, suçluluk duygusu, ölüm ve hatta intihar düşüncelerine bile yol açabildiğinden mutlaka tedavi edilmesi gerekiyor. Uzun süre geçmeyen depresyon belirtilerine karşı doktorunuzla kullandığınız ilaçlar noktasında iletişime geçmeniz etkili olabilir.