Tıp literatüründe 'Ektopik gebelik' olarak geçen ama bizler genellikle toplum içerisinde 'Dış gebelik' olarak konuştuğumuz durum döllenen yumurtanın rahimde değil rahim dışına yerleşmesi ile gerçekleşir. Yumurtanın rahim dışında en sık yerleştiği yerlerden birisi de Fallop tüplerinin olduğu yerdir. Hamileliğin ilk trimesterında karşılaşılan ölüm vakalarının en başlıca sebebi olan dış gebelik durumunun belirtileri normal hamilelik belirtileri ile aynıdır. Hamileliğin başlangıcında regl gecikmesi, hamilelik testinin olumlu çıkması, meme ve göğüste hassasiyet, kusma gibi değişiklikler görülür. Embriyonun tüplere yerleşmesi başlangıçta sıkıntı gibi görülmez iken ilerleyen zamanlarda tüpleri gererek yırtılmaya neden olur. Beraberinde gelen kanama fark edilmezse ve tedavi uygulanmazsa iç kanamadan dolayı annenin ölüm riski artar. Buradan da anlaşılacağı gibi Ektopik gebeliğin yanı dış gebeliğin erken teşhisi çok önemlidir. Anne ve bebek sağlığı için bu denli önemli bir husus olan dış gebeliğin olduğunu nasıl anlayabiliriz?
DIŞ GEBELİK NEDİR? HAMİLELİKTE DIŞ GEBELİK NEDEN OLUR?
Sperm ile yumurta hücresinin birleşmesiyle döllenmiş olan zigotun rahim içinde bir yere değil de dışına yerleşmesi dış gebelik olarak tanımlanır. Birkaç mm'lik olan kanallardan oluşan tüplere, embriyo yerleştiği zaman tüpler gerilir ve devamında yırtılarak şiddetli kanamaya neden olur ve anne adayı ölüm riski ile burun buruna gelir. Oldukça ciddi bir durum olan bu gebelik türündeki belirtilerle normal hamilelik belirtileri farksızdır.
'Dış gebelikte adet olunur mu?' derseniz, tıpkı sağlıklı hamilelikte olduğu gibi adet kanaması beklenmez ama bu durumun kesinliği yoktur, istisnai bir durum olabilir. Şiddetli kasık ağrısı ve kanama ile karşılaşılan kadınlarda dış gebelik şüphesinin kalkması için bhcg testinin yapılması şarttır.
DIŞ GEBELİĞİN NEDENLERİ:
Tüplerin sağlıksız olması,
Daha öncesinden dış gebelik geçirme riski,
Çikolata kisti,
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar,
Tüp sorunlarından dolayı uygulanan operasyonlar
DIŞ GEBELİĞİN BELİRTİLERİ:
Regl dönemi, hafif lekelenme veya şiddetli kanama
Şiddetli kasık ve karın ağrısı
İç kanama ve bayılma vb.
DIŞ GEBELİK NE ZAMAN VE NASIL ANLAŞILIR?
Normal şartlar altında rahimde görülmesi gereken hamilelik durumu tespit edilemiyorsa dış gebelik ihtimali gelmektedir. HCG testi yapıldığında olumlu sonuçlar yüksekse ama ultrasonda bebek görülmüyorsa bu gibi durumlarda dış gebelikten şüphelenebilir. 2 günde bir ölçüm yapılan bu testte sağlıklı hamilelik değerleri daha yüksek çıkarken dış gebelikte biraz daha az yükselme olur. Dış gebeliğin en net haliyle anlaşılabilmesi için doğum uzmanı kontrolü ile muayene yapılmalıdır. Hamilelikte karın ağrısı, hassasiyet, ele gelen kitle gibi belirtilerin üzerine çalışma için fiziki muayeneler yapılır.
Dış gebeliklerin birçoğu bu kısımda ortaya çıkar. Kesin bir tanı hali için bultrasonografik incelemeler yapılır. Bunların dışında Beta-HCG ve progesteron hormonlarının kandaki seviyelerinin belirlenmesine yönelik testler uygulanır. Hamilelik sırasında seviyeleri değişen bu hormonlar dış gebelik tanısının koyulabilmesi yeterlidir.
DIŞ GEBELİK NASIL SONLANDIRILIR? DIŞ GEBELİK TEDAVİSİ
Yolunda gitmeyen bir hamilelik veya düşük riski ile karşı karşıya olma ile benzer özellikleri olan bu durumda tanı çok zor konulabilir. Bunun için ilk olarak Beta- HCG değerlerine bakılır. Eğer hamilelik henüz ilerlememişse ve tüp yırtılmamışsa ilaç tedavisi uygulanır. Tek doz ya da birkaç doz şeklinde verilen ilaç sayesinde tüpler korunmuş olur. Tedavi olumlu yönde ilerlemezse cerrahi işlem gerekerek tüp yırtılmadıysa tüp üzerine kesi yapılabilir ya da tamamen alınabilir.
Dış gebelik geçiren kadının bir sonraki hamileliğinde dış gebelik yaşama riski diğerlerine nazaran daha fazla olacağı unutulmamalıdır.
