Diyarbakır Bağlar Belediyesi’nin girişimiyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından kentsel dönüşüm alanı ilan edilen Bağlar ilçesi Kaynartepe Mahallesi’ndeki kentsel dönüşüm projesinin yürütmesi, Diyarbakır 3’üncü İdare Mahkemesi tarafından durduruldu.
Belediyenin girişimiyle, 26 Eylül 2020’de Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle “riskli alan” ilan edilen ve 22 Mart 2021’de ise kentsel dönüşüm alanı ilan edilen projeye ilişkin Diyarbakır Şehir Plancıları Odası, yargı yoluna gitti. 54 dönümlük alanı kapsayan, 375 binadan oluşan ve bin 365 hak sahibinin bulunduğu projenin yürütmesinin durdurulması istemiyle Diyarbakır 3’üncü İdare Mahkemesi’nde dava açtı.
Projenin hayata geçmesi durumunda telafisi güç veya imkânsız zararların oluşacağına dair açılan davada, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yürütme durdurma talebinin reddini istedi.
‘YAPI DAĞILIMI RASTLANTISAL OLARAK BELİRLENDİ’
Davayı karara bağlayan Diyarbakır 3’üncü İdare Mahkemesi, Mahkeme, mahallede uygulanacak kentsel dönüşümün tüm mahalleyi kapsamadığını, parçacıl bir düzenleme olduğunu, bundan dolayı riskli alan genelinde görülmesi gereken sosyal ve teknik altyapı alanlarının dağılımını alan bütününde sağlanıp sağlanmadığının kontrolü mümkün olmadığını belirtti.
Bilirkişinin idare aleyhine görüş bildirdiği raporu hükme esas alan mahkeme, alanın bütün olarak göz önünde bulundurulmayıp parçacıl nitelikte plan yapıldığı, bu durumun sosyal ve teknik altyapı alanlarının dağılımında alan bütünlüğünü sağlamadığı, nüfus yoğunluğunun ihtiyacı karşılayacak sosyal ve altyapı alanlarını sağlamadığını, projede yer alan yapı yoğunluğunun ise herhangi bir kritere göre belirlenmediğini, rastlantısal bir dağılım yapıldığını, bunların kamu yararına aykırı olduğunu sonucuna vardı.
‘TELAFİSİ GÜÇ ZARARA NEDEN OLUR’
Mahkeme, davaya konu işlemin, Anayasa ile korunan sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkını engellediği göz önünde bulundurulduğunda uygulanması halinde telafisi güç zararlara sebebiyet verebileceği kanaatine vararak projenin yürütülmesinin durdurulmasına karar verdi.
Konuya ilişkin yazılı açıklama yapan Bağlar Belediyesi, şu görüşlere yer verdi:
“Bağlar’ın şehir olarak modern ve eski olmak üzere iki bölümü var. Bağlar’ın eski dediğimiz bölgesinde yaklaşık 250 bin vatandaşımız yaşamaktadır. O eski bölgede yaşayan vatandaşlarımızın maddi durumları oldukça düşüktür. Evlerin çoğu yığma dediğimiz gecekondu tarzı evlerden oluşuyor. Sokakların yüzde 90’ına itfaiye veya ambulans giremiyor. Oyun ve park alanları yok. Yeterli sayıda okulları da yok. O bölgenin tek çözümünün kentsel dönüşüm olduğunu ifade ettik. Göreve geldiğimiz andan itibaren bir yol haritası belirleyerek rapor hazırladık. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na sunduğumuz rapor kabul edildi. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın onayıyla kentsel dönüşüme başlandı. İlk etapta 54 bin metrekarelik bir alanda kamulaştırmaya başlandı. Burada yaklaşık bin 700 hak sahibi var. 100’e yakın hak sahibi vatandaşla anlaşma sağlandı ve ödemeler de yapıldı. Daha sonra maalesef Diyarbakır Mimarlar Odası mahkemeye başvurarak yürütmeyi durdurma kararı aldırdı. Şu anda mahkeme sürecinin sonuçlanmasını bekliyoruz. Mahkeme sonuçlandığı andan itibaren hızlı bir şekilde hak sahiplerinin hakları teslim edilecek ve hızlı bir şekilde kentsel dönüşüme başlayıp mahalle kültürünü bozmadan içinde parkları ve sosyal donatıları da olan modern bir şehir inşa edilecek inşallah. Diyarbakır Mimarlar Odası’nın mahkemeye başvuru gerekçesini bilmiyoruz ama gerekçe Diyarbakır’ın faydasına olan bir gerekçe değildir. Allah korusun, ufacık bir deprem olsa sonucu düşünülemez durumlar meydana gelebilir. Biz eski Bağlar’ı kaderine terk etmek istemiyoruz.”
