ESMAÜL HÜSNA NEDİR?
Esmaül Hüsna, Allah'ın eşsiz ve kutsal 99 ismini tanımlayan bir terimdir. "Esma" isimler anlamına gelirken, "Hüsna" ise "en güzel" anlamına gelir. Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın isimleri 100'den fazla geçse de, Esmaül Hüsna terimi genellikle aşağıda sıralanan 99 ismi ifade eder. Peki, Allah'ın 99 ismi nedir? İşte o isimler ve anlamları...
ALLAH'IN İSİMLERİ VE ANLAMLARI
1- Allah(C.C.): "Eşi benzeri olmayan, bütün noksan sıfatlardan münezzeh tek ilah, Her biri sonsuz bir hazine olan bütün isimlerini kuşatan özel ismi. İsimlerin sultanı."
2- Er-Rahman: "Dünyada bütün mahlükata merhamet eden, şefkat gösteren, ihsan eden."
3- Er-Rahim: "Ahirette, müminlere sonsuz ikram, lütuf ve ihsanda bulunan."
4- El-Melik: "Mülkün, kainatın sahibi, mülk ve saltanatı devamlı olan."
5- El-Kuddus: "Her noksanlıktan uzak ve her türlü takdıse layık olan."
6- Es-Selam: "Her türlü tehlikelerden selamete çıkaran."
7- El-Mü'min: "Güven veren, emin kılan, koruyan."
8- El-Müheymin: "Her şeyi görüp gözeten."
9- El-Aziz: "İzzet sahibi, her şeye galip olan."
10- El-Cebbar: "Azamet ve kudret sahibi. Dilediğini yapan ve yaptıran."
11- El-Mütekebbir: "Büyüklükte eşi, benzeri olmayan."
12- El-Halık: "Yaratan, yoktan var eden."
13- El-Bari: "Her şeyi kusursuz ve uyumlu yaratan."
14- El-Musavvir: ''Varlıklara şekil veren."
15- El-Gaffar: "Günahları örten ve çok mağfiret eden."
16- El-Kahhar: "Her şeye, her istediğini yapacak surette, galip ve hakim olan."
17- El-Vehhab: "Karşılıksız hibeler veren, çok fazla ihsan eden."
18- Er-Rezzak: "Bütün mahlükatın rızkını veren ve ihtiyacını karşılayan."
19- El-Fettah: "Her türlü müşkülleri açan ve kolaylaştıran, darlıktan kurtaran. "
20- El-Alim: "Gizli açık, geçmiş, gelecek, her şeyi en ince detaylarına kadar bilen."
21- El-Kabıd: "Dilediğine darlık veren, sıkan, daraltan."
22- El-Basıt: "Dilediğine bolluk veren, açan, genişleten."
23- El-Hafıd: "Dereceleri alçaltan"
24- Er-Rafi: "Şeref verip yükselten."
25- El-Mu'ız: "Dilediğini aziz eden, izzet veren."
26- El-Müzil: "Dilediğini zillete düşüren."
27- Es-Semi: "Her şeyi en iyi işiten."
28- El-Basir: "Gizli açık, her şeyi en iyi gören."
29- El-Hakem: "Mutlak hakim, hakkı batıldan ayıran. Hikmetle hükmeden."
30- El-Adl: "Mutlak adil, çok adaletli."
31- El-Latif: "Lütuf ve ihsan sahibi olan. Bütün incelikleri bilen."
32- El-Habir: "Olmuş olacak her şeyden haberdar."
33- El-Halim: "Cezada, acele etmeyen, yumuşak davranan."
34- El-Azim: "Büyüklükte benzeri yok. Pek yüce."
35- El-Gafur: "Affı, mağfireti bol."
36- Eş-Şekur: "Az amele, çok sevap veren."
37- El-Aliyy: "Yüceler yücesi, çok yüce."
38- El-Kebir: "Büyüklükte benzeri yok, pek büyük."
39- El-Hafiz: "Her şeyi koruyucu olan."
40- El-Mukit: "Her yaratılmışın rızkını, gıdasını veren, tayin eden."
41- El-Hasib: "Kulların hesabını en iyi gören."
42- El-Celil: "Celal ve azamet sahibi olan."
43- El-Kerim: "Keremi, lütuf ve ihsanı bol, karşılıksız veren, çok ikram eden."
44- Er-Rakib: "Her varlığı, her işi her an görüp, gözeten, kontrolü altında tutan."
45- El-Mucib: "Duaları, istekleri kabul eden".Allahın 99 İsmi Ve Türkçe Anlamları(EsmaÜl Hüsna )
46- El-Vasi: "Rahmet, kudret ve ilmi ile her şeyi ihata eden'"
47- El-Hakim: "Her işi hikmetli, her şeyi hikmetle yaratan."
48- El-Vedud: "Kullarını en fazla seven, sevilmeye en layık olan."
49- El-Mecid: "Her türlü övgüye layık bulunan."
50- El-Bais: "Ölüleri dirilten."
51- Eş-Şehid: "Her zaman her yerde hazır ve nazır olan."
52- El-Hakk: "Varlığı hiç değişmeden duran. Var olan, hakkı ortaya çıkaran."
53- El-Vekil: "Kendisine tevekkül edenlerin işlerini en iyi neticeye ulaştıran."
54- El-Kaviyy: "Kudreti en üstün ve hiç azalmaz."
55- El-Metin: "Kuvvet ve kudret kaynağı, pek güçlü."
56- El-Veliyy: "İnananların dostu, onları sevip yardım eden."
57- El-Hamid: "Her türlü hamd ve senaya layık olan."
58- El-Muhsi: "Yarattığı ve yaratacağı bütün varlıkların sayısını bilen."
59- El-Mübdi: "Maddesiz, örneksiz yaratan."
60- El-Muid: ''Yarattıklarını yok edip, sonra tekrar diriltecek olan."
61- El-Muhyi: "İhya eden, dirilten, can veren."
62- El-Mümit: "Her canlıya ölümü tattıran."
63- El-Hayy: "Ezeli ve ebedi hayat sahibi."
64- El-Kayyum: 'Varlıkları diri tutan, zatı ile kaim olan."
65- El-Vacid: "Kendisinden hiçbir şey gizli kalmayan, istediğini, istediği vakit bulan."
66- El-Macid: "Kadri ve şanı büyük, keremi, ihsanı bol olan."
67- El-Vahid: "Zat, sıfat ve fiillerinde benzeri ve ortağı olmayan, tek olan."
68- Es-Samed: "Hiçbir şeye ihtiyacı olmayan, herkesin muhtaç olduğu."
69- El-Kadir: "Dilediğini dilediği gibi yaratmaya muktedir olan."
70- El-Muktedir: "Dilediği gibi tasarruf eden, her şeyi kolayca yaratan kudret sahibi."
71- El-Mukaddim: "Dilediğini, öne alan, yükselten."
72- El-Muahhir: "Dilediğini sona alan, erteleyen, alçaltan."
73- El-Evvel: "Ezeli olan, varlığının başlangıcı olmayan."
74- El-Ahir: "Ebedi olan, varlığının sonu olmayan."
75- Ez-Zahir: "Varlığı açık, aşikar olan, kesin delillerle bilinen. "
76- El-Batın: "Akılların idrak edemeyeceği, yüceliği gizli olan. "
77- El-Vali: "Bütün kainatı idare eden."
78- El-Müteali: "Son derece yüce olan."
79- El-Berr: "İyilik ve ihsanı bol, iyilik ve ihsan kaynağı."
80- Et-Tevvab: "Tevbeleri kabul edip, günahları bağışlayan."
81- El-Müntekim: "Zalimlerin cezasını veren, intikam alan."
82- El-Afüvv: "Affı çok olan, günahları affetmeyi seven."
83- Er-Rauf: "Çok merhametli, pek şefkatli."
84- Malik-ül Mülk: "Mülkün, her varlığın sahibi."
85- Zül-Celali vel ikram: "Celal, azamet ve pek büyük ikram sahibi."
86- El-Muksit: "Her işi birbirine uygun yapan."
87- El-Cami: "Mahşerde her mahlükatı bir araya toplayan."
88- El-Ganiyy: "Her türlü zenginlik sahibi, ihtiyacı olmayan."
89- El-Mugni: "Müstağni kılan. ihtiyaç gideren, zengin eden."
90- El-Mani: "Dilemediği şeye mani olan, engelleyen."
91- Ed-Darr: "Elem, zarar verenleri yaratan."
92- En-Nafi: "Fayda veren şeyleri yaratan."
93- En-Nur: "Alemleri nurlandıran, dilediğine nur veren."
94- El-Hadi: "Hidayet veren."
95- El-Bedi: "Eşi ve benzeri olmayan güzellik sahibi, eşsiz yaratan."
96- El-Baki: ''Varlığının sonu olmayan, ebedi olan."
97- El-Varis: "Her şeyin asıl sahibi olan."
98- Er-Reşid: "İrşada muhtaç olmayan, doğru yolu gösteren. "
99- Es-Sabur: "Ceza vermede acele etmeyen."
ALLAH'IN ZATİ SIFATLARI NELER?
Allah'ın zati sıfatları, dünya üzerinde ya da ruhani alanda herhangi bir varlıkta bulunmasına imkan olmayan özellikler için kullanılmaktadır. Allah'ın herhangi bir varlıkla bağlantısının bulunmadığı tüm özellikler zati sıfat olarak biliniyor. Toplamda ise altı adet zati sıfat bulunuyor. Allah'ın zati sıfatları şöyledir;
1- Vücud: Allahü teala vardır. Varlığı ezelidir. Vacib-ül vücuddür, yani varlığı lazımdır.
2- Kıdem: Allahü tealanın varlığının evveli, başlangıcı yoktur.
3- Beka: Allahü tealanın varlığının ahiri, sonu yoktur. Hiç yok olmaz. Ortağı olmak muhal olduğu gibi, zat ve sıfatları için de yokluk muhaldir.
4- Vahdaniyyet: Allahü tealanın zatında, sıfatlarında ve işlerinde ortağı, benzeri yoktur.
5- Muhalefetün-lilhavadis: Allahü teala, zatında ve sıfatlarında hiçbir mahlukun zat ve sıfatlarına benzemez.
6- Kıyam bi-nefsihi: Allahü teala zatı ile kaimdir. Mekana muhtaç değildir. Madde ve mekan yok iken O var idi. Zira her ihtiyaçtan münezzehtir. Bu kainatı yokluktan varlığa getirmeden önce, zatı nasıl idi ise, sonsuz olarak, hep öyledir.
ALLAH'IN SUBUTİ SIFATLARI NEDİR?
Allah'ın subuti sıfatları, evrendeki diğer varlıklarda olan özelliklerin Allah'ta nasıl var olduğunu anlatmaktadır. Subuti sıfatlara aynı zamanda Allah'ın Sıfat-ı Subutiyyesi adı da veriliyor. Allah'ın toplamda sekiz adet subuti sıfatı bulunuyor. Bu sıfatlar şunlardır;
1- Hayat: Allahü teala diridir. Hayatı, mahlukların hayatına benzemeyip, zatına layık ve mahsus olan hayat, ezeli ve ebedidir.
2- İlm: Allahü teala her şeyi bilir. Bilmesi mahlukatın bilmesi gibi değildir. Karanlık gecede, karıncanın, kara taş üzerinde yürüdüğünü görür ve bilir. İnsanların kalbinden geçen düşüncelerini, niyetlerini bilir. Bilmesinde değişiklik olmaz. Ezeli ve ebedidir.
3- Sem’: Allahü teala işitir. Vasıtasız, cihetsiz işitir. İşitmesi, kulların işitmesine benzemez. Bu sıfatı da, her sıfatı gibi ezeli ve ebedidir.
4- Basar: Allahü teala görür. Aletsiz ve şartsız görür. Görmesi göz ile değildir.
5- İrade: Allahü tealanın dilemesi vardır. Dilediğini yaratır. Her şey Onun dilemesi ile var olur. İradesine engel olacak hiçbir kuvvet yoktur.
6- Kudret: Allahü teala, her şeye gücü yeticidir. Hiçbir şey Ona güç gelmez.
7- Kelam: Allahü teala söyleyicidir. Söylemesi alet, harfler, sesler ve dil ile değildir.
8- Tekvin: Allahü teala yaratıcıdır. Ondan başka yaratıcı yoktur. Her şeyi O yaratır. Allahü tealadan başkası için yaratıcı dememelidir.
ALLAH'IN İSİMLERİ ÇOCUĞA VERİLİR Mİ?
Diyanet Fetva Kurulu'nda yer alan açıklamaya göre, bir anne-babanın çocuğuna karşı görevlerinden birisi de ona güzel isim vermektir. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.), bir hadisinde insanların kıyamet günü isimleri ile çağrılacağını belirterek “Çocuklarınıza güzel isim koyunuz.” (Ebu Davud, Edeb, 69) buyurmuştur.
Çocuklara Allah’ın isimlerini vermeye gelince, hemen belirtmek gerekir ki Allah’a has isimler aynı lafızla çocuklara verilmemelidir. Şayet çocuklara Allah’ı hatırlatacak isimler verilecekse başına “kul” anlamına gelen “abd” kelimesi eklenerek “Abdullah” (Allah’ın kulu), “Abdurrahman”(Rahman’ın kulu), “Abdurrahim” (Rahim’in kulu), “Abdülkadir” (Kadir’in kulu) gibi isimler verilmelidir.
Allah Teala’nın “esma-i hüsna”sından “Kerim, Latif, Rauf…” gibi isimler ise Allah’ın dışında kulların da vasıflandığı müşterek isimler olduğundan Allah’a has olmayan bu isimler çocuklara ad olarak verilebilir. (İbn Abidin, Reddü’l-muhtar, IX, 598)