Kolorektal kanser, sindirimden sonra yiyecekleri vücuttan çıktığı yerden rektuma taşıyan kalın bağırsakta başlayan bir kanser türü. Genellikle kolonda polipler veya diğer kanser öncesi oluşumlar olarak kendisini gösteriyor. Polip ve kanser öncesi oluşumlar ise, özel tarama testleriyle tespit ediliyor. Böylelikle kansere dönüşmeden ve vücudun diğer bölgelerine metastaz yapmadan önce çıkarılabiliyor.
55 YAŞ ALTI KİŞİLERDE DE SIK GÖRÜLMEYE BAŞLADI
Bu özel kanser türü, en sık teşhis edilen üçüncü kanser. Son yapılan araştırmalar, geçmişte çoğunlukla yaşlı insanları etkilediğinin aksine, artık genç insanlarda da daha sık teşhis edilme eğiliminde olduğunu gösteriyor. Yani gençlerin kolon kanserinin neden olduğu semptomları bilmesi gerekiyor ki zamanında uygun muayenelerden geçebilsinler. Amerikan Kanser Derneği'nin verilerine göre 55 yaş altı kişilerde kolon kanseri vakalarının 1995'ten 2019'a kadar yüzde 11'den yüzde 20'ye çıkmış durumda.
Hastalığın erken evrelerinde, semptomlar genellikle fark edilmiyor veya diğer daha az ciddi sağlık sorunlarıyla karıştırılıyor. Daha sonraki aşamalarda ise dışkıda kan, bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler, kalıcı ishal veya kabızlık, karın ağrısı ve sürekli karın krampları, istenmeyen kilo kaybına yol açabiliyor.
GENÇLERDE HANGİ BELİRTİLER OLUYOR?
Peki hastalık genç insanlarda da aynı belirtilerle mi kendisini gösteriyor? Yakın tarihli bir çalışma, bu yaş grubunda dört spesifik semptomun kolon kanserinin erken belirtileri olabileceğini ortaya koyuyor. Bu semptomlar hastaları kolon kanseri teşhisi konmadan en az 2 yıl önce etkilemeye başlıyor.
- Karın ağrısı
- Sık ve sürekli ishal
- Rektumdan kanama veya dışkıda kan
- Demir eksikliği anemisi gibi.
Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bölümü'nde tıp profesörü yardımcısı olan Cassandra Fritz ve ekibi, 50 yaşından önce teşhis edilmiş bu tür kansere sahip 5000 hastanın verilerini analiz etti. Bilim adamları, teşhislerinden 3 ay ila 2 yıl önce karın ağrısı, sık ve inatçı ishal, demir eksikliği anemisi ve rektal kanaması olan hastaların erken başlangıçlı kolon kanserine yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu buldu.
SEMPTOM ARTTIKÇE TEŞHİS RİSKİ DE ARTIYOR
Katılımcıların yarısı tanı konmadan önceki 3 ay içinde bu semptomlardan en az birine sahipti. Aslında araştırmacılar, bir hastanın semptomları ne kadar fazlaysa, kolon kanseri teşhisi konma riskinin o kadar yüksek olduğunu buldu. Bir kişinin bir semptomu varsa, riski ikiye katlandı; bu, iki semptomu varsa 3,5 kat ve üç veya dört semptomu varsa 6,5 kat arttı.
Araştırmacı Yin Cao'ya göre rektal kanama ve demir eksikliği anemisi gibi durumlarda kolon kanseri tarama testleri için mutlaka doktora görünmek gerekiyor.
- Lynch sendromu gibi genetik mutasyonları ve sendromları olanların
- Düzenli olarak kırmızı et tüketen kişilerin
- İnflamatuar bağırsak hastalığı öyküsü olanların
- Kistik fibroz öyküsü olan kişilerin
- Akrabalarında iltihabi bağırsak hastalığı olanların
- Daha önce karın bölgesine radyasyon tedavisi görmüş kişilerin
- Diyabetli insanların
- Sigara içenlerin
- Çok miktarda alkol tüketenlerin ve
- Obez insanların ise semptom göstermeseler de yaşları ne olursa olsun taranması gerekiyor.
KOLON KANSERİ NASIL ÖNLENİR?
Uzmanlara göre kolon kanserine karşı insanların küçük yaşlardan itibaren bilmesi ve günlük hayatında uygulaması gereken koruyucu önlemler var.
- Düzenli fiziksel egzersiz,
- Kilo kaybı,
- Vücut ağırlığını normal seviyelerde tutmak,
- Sigarayı bırakmak,
- Aşırı alkol tüketiminden kaçınmak,
- Kolesterolü kontrol etmek ve normal seviyelerde tutmak,
- Kolon kanseri taraması yaptırmak
- Meyve ve sebzeler açısından zengin sağlıklı beslenmek gibi.
