Halka arz olacak şirketlerin talep toplama işlemleri devam ederken "talep toplanıyor" ifadesini görmüşsünüzdür.
Halka arzda talep toplama, bir şirketin hisselerini halka arz etmek veya bir finansal ürünün satışını yapmak amacıyla yatırımcılardan gelen taleplerin toplandığı bir süreci ifade eder. Halka arz, bir şirketin hisselerini veya bir varlığı genel halka satma sürecini ifade eder. Bu süreç sırasında, yatırımcılar bu hisseleri veya varlıkları satın almak istediklerini belirterek talepte bulunurlar. Bu talepler, halka arzın fiyatını ve miktarını belirleme konusunda önemli bir rol oynar.
Örneğin, bir şirket halka arz edilmeyi düşünüyorsa, önce bu sürecin duyurusunu yapar ve yatırımcılardan hisse senedi satın almak istediklerini belirten talepleri alır. Bu talepler, şirketin halka arz edeceği hisselerin sayısını ve fiyatını etkileyebilir. Aynı şekilde, finansal bir ürünün satışı için de benzer bir süreç izlenebilir.
Bu ifade, halka arz sürecinin başladığını ve yatırımcılardan taleplerin toplandığını belirtirken kullanılır.
Ön Talep Toplama
Aracı kuruluş, halka arz izahnamesinin SPK tarafından onaylanmasından önce, yatırımcıların olası taleplerini belirli bir fiyat aralığından, talepte bulunanlar için herhangi bir yükümlülük ve bağlayıcılık oluşturmaksızın toplayabilir.
Ön talep toplayabilmek için, SPK'ya izahname onay başvurusunda bulunulmuşolması gerekir. Ön talep toplama, duyuru ilanı ile veya ilansız olarak yapılabilir. Ön talebin toplanacağı yerlerde ortaklığın esas sözleşmesi, son üç yıllık finansal tabloları, bunlara ilişkin bağımsız denetim raporları ve faaliyet raporlarının yeterli sayıda bulundurulması ve talep edenlere bedelsiz olarak verilmesi zorunludur.
Duyuru ilanı ile ön talep toplama yönteminin kullanılması halinde, ön talepte bulunanlara satışta öncelik ve /veya teşvik sağlanabilir. Buna ilişkin esaslara ön talep toplama duyurusunda ve izahnamede yer verilir.
Ön talep toplama başlamadan en az 1 iş günü önce ön talep toplama başlangıç ve bitiş tarihleri aracı kuruluş tarafından SPK'ya bildirilir. Ön talep toplama süresi 10 iş gününden fazla olamaz. Ön talep toplama sonuçları ön talep toplama süresinin bitimini takip eden 2 iş günü içerisinde aracı kuruluş tarafından SPK'ya iletilir. Ön talep toplamadan elde edilen sonuçlar kamuya açıklanmaz ve reklam amaçlı kullanılamaz.
Talep Toplanmaksızın Satış
Halka açılmak üzere pay satışı yapacak ortaklıklar, talep toplama ve borsada satış yöntemlerinden birini kullanmak durumundadır.
Sabit Fiyatla Talep Toplama Yöntemi
İhraçcı ve/veya hissedar tarafından sabit bir fiyat belirlenir.
Fiyat Teklifi Alma Yoluyla Talep Toplama Yöntemi
Sabit fiyatla talep toplama yönteminden farklı olarak ihraççı ve/veya hissedar tarafından asgari bir satış fiyatı belirlenir ve bunun üzerindeki fiyat teklifleri toplanır.
Fiyat Aralığı Yoluyla Talep Toplama Yöntemi
Paylar bir taban ve tavan fiyat aralığı belirlenerek bu fiyat aralığından yatırımcıların talepleri toplanır. Fiyat aralığı uygulanması durumunda, tavan fiyat ile taban fiyat arasındaki fark, taban fiyatın %20 fazlasını aşmayacak şekilde belirlenir.
Her üç yöntemde de talep toplamaya en erken, izahnamenin ve fiyat tespit raporunun yayımlanmasını takip eden üçüncü gün başlanabilir. İzahname ve fiyat tespit raporunun farklı günlerde ilan edilmesi durumunda bu süre daha geç yayımlanan belgenin ilan tarihi itibarıyla başlar.
Talep toplama süresi en az 2 iş günü, en fazla 20 iş günü olarak belirlenir.
Aracı kuruluş tarafından toplanan talep, SPK'nın II-5.2. sayılı Tebliğinde belirtilen "Dağıtım İlkelerine" uygun şekilde yine aracı kuruluşca, talepte bulunan bireysel ve kurumsal yatırımcılar arasında dağıtılarak satış listesi kesinleştirilir ve halka arz işlemi tamamlanır.
Borsada Satış
Talep toplama yöntemleri, payların aracı kuruluşlar tarafından Borsa dışında halka arz edilmesine ilişkindir. Şirketler, paylarını Borsamız birincil piyasasında da halka arz edebilirler. Bunun için Borsamıza başvurulması ve başvurunun Borsa tarafından kabul ve ilan edilmesi gerekmektedir. Paylarını Borsada halka arz edecek olan şirketler "Sürekli İşlem" yönteminin yanı sıra "Sabit Fiyatla Talep Toplama ve Satış" veya "Değişken Fiyatla Talep Toplama ve Satış" yöntemlerinden birini kullanabilmektedirler.
Borsada satış yönteminde, halka arz izahnamesi SPK tarafından onaylanmadan önce Borsa tarafından şirketin işlem görme başvurusu görüşülerek birincil piyasada halka arz başvurusunun kabul edilip edilmemesine karar verilmektedir. Borsada halka arza, izahnamenin ve fiyat tespit raporunun yayınlanmasına dair SPK düzenlemesi dikkate alınarak, Borsa tarafından yapılacak duyuruyu takip eden 2. iş günü başlanır. Borsa Birincil Piyasa'da yine bir aracı kuruluş vasıtasıyla yapılacak satışın, talep toplanmaksızın gerçekleşmesi durumunda satış süresi iki iş günü, talep toplama suretiyle gerçekleşmesi durumunda ise talep toplama süresi, en az iki iş günü en fazla üç iş günüdür.
Talep Toplanmaksızın Satış
Talep toplamaksızın satış yöntemi, payları borsada işlem görmeyen halka açık ortaklıklardan, SPK'nın II-5.2 Tebliği'nin 17'nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan nitelikleri belirlenmiş ortaklıklar dışında kalanların paylarının kendileri ya da yetkili kuruluşlar vasıtasıyla belirli bir fiyattan izahnamede belirlenecek bir usulle halka arz edilmek suretiyle satışıdır.
