Uzman Klinik Psikolog Selin Erekli, "hayır" demekte zorlanan insanların, kendi ihtiyaç ve sınırlarını anlayarak, bu beceriyi geliştirmelerine yardımcı olacak ipuçları paylaştı.
Erekli, "hayır" demekte zorlanmanın birçok nedeni olabileceğini belirterek, şunları söyledi:
- Sosyal baskı: Toplumda veya çevremizdeki insanlarla iyi ilişkiler sürdürmek istediğimiz için, istemediğimiz bir şeyi yapmaktan veya kabul etmekten kaçınabiliriz. "Hayır" demek, bazen insanların bizi eleştirmesine veya olumsuz tepki vermesine neden olabilir.
- Empati ve ihtiyaçlara duyarlılık: Diğer insanların ihtiyaçlarını ve isteklerini anlamaya çalışırken, onlara yardımcı olmak veya onları mutlu etmek isteyebiliriz. Bu nedenle "hayır" demek yerine, yardım etmeyi veya istenileni yapmayı tercih edebiliriz.
- Özsaygı ve onay ihtiyacı: Başkalarının bizi takdir etmesini veya onaylamasını istediğimiz için, "hayır" demek yerine istenileni kabul etmek veya yapmak isteyebiliriz. Bu, özsaygımızın dışsal faktörlere bağlı olduğu durumlarda ortaya çıkabilir.
- Konfor alanı: Yeni deneyimlerden kaçınma veya rahatsızlık hissetmeme isteği de "hayır" demekte zorlanmamıza neden olabilir. Tanıdık ve güvenli hissettiğimiz şeyleri yapmayı tercih ederiz.
- Çatışmadan kaçınma: "Hayır" demek, bazen çatışmaya yol açabilir veya tartışmalara neden olabilir. Bu tür durumları önlemek veya azaltmak amacıyla "evet" demeyi tercih edebiliriz.
- Kişisel değerler: Bazı insanlar, başkalarına yardımcı olma veya olumlu bir izlenim bırakma değerini önemseyebilir. Bu, "hayır" demekte zorlanmalarına neden olabilir.
Erekli, "hayır" demekte zorlanmanın sağlıklı sınırlar koyma yeteneğimizi etkileyebileceğini ve zamanla stres veya tükenmişlik gibi olumsuz sonuçlara yol açabileceğini belirterek, şunları söyledi:
- Kendi ihtiyaçlarımızı ve sınırlarımızı anlamak ve ifade etmek önemlidir.
- İhtiyacımız olduğunda "hayır" demeyi öğrenmek, daha sağlıklı ilişkiler kurmamıza yardımcı olabilir.
Erekli, "hayır" demeyi öğrenmek için şu ipuçlarını paylaştı:
- Cevabı ertelemeyin. "Hayır" demek yerine, hemen "evet" demeyi tercih edebiliriz. Ancak bu, daha sonra isteğimiz dışında bir sorumluluk üstlenmemize neden olabilir. Bu nedenle, istenen şeye hemen "hayır" demek yerine, biraz düşünmek için zaman ayırmak önemlidir.
- Israrlara karşı güçlü olun. Karşımızdaki kişi ısrarcı olursa, bu durum bizim "hayır" dememizi zorlaştırabilir. Bu nedenle, isteğimiz dışında bir şey yapmaktan kaçınmak için ısrarlara karşı kararlı olmak önemlidir.
- Reddinize iltifatlar ekleyin. Karşımızdaki kişiye saygı duyduğumuzu ve onun isteğinin bizim için önemli olduğunu belirtmek, "hayır" dememizi kolaylaştırabilir. Örneğin, "Bu fikri çok sevdim, ancak şu an başka planlarım var." diyebiliriz.
- "Hayır" deme konusunda pratik yapın. Başlangıçta "hayır" demek zor olabilir. Bu nedenle, güvenimizi artırmak için, günlük hayatta küçük şeylerde "hayır" deme konusunda pratik yapmak önemlidir. Örneğin, bir arkadaşınız sizden bir şey ödünç isterse, ihtiyacınız yoksa "hayır" diyebilirsiniz.
- Sebebinizi açıklayın. Karşımızdaki kişiye neden "hayır" dediğimizi açıklamak, onun bizi daha iyi anlamasına yardımcı olabilir. Ancak, karşımızdaki kişinin bizi ikna etmeye çalışmasını önlemek için, sebebimizi kısa ve net bir şekilde ifade etmek önemlidir.
- Karşınızdaki insana değil, onun isteğine "hayır" deyin. Karşımızdaki kişiye "hayır" dediğimizde, onu reddettiğimizi düşünebilir. Bu nedenle, karşımızdaki insana değil, onun isteğine "hayır" dediğimizi açıkça belirtmek önemlidir. Örneğin, "Bu akşam seninle dışarı çıkmak için çok üzgünüm, ancak başka planlarım var." diyebiliriz.
- Anlayışlı olun. Karşımızdaki kişi, bizim "hayır" dememize sinirlenebilir veya hayal kırıklığına uğrayabilir. Bu nedenle, onun duygularını anlamaya çalışmak ve anlayışlı olmak önemlidir.
