Hidrojenden sonra en hafif gaz olmasıyla bilinen helyum, renksiz ve kokusuz yapısıyla soygaz ailesinin bir üyesidir.
Helyum Hangi Metal?
En hafif gazlardan bir tanesi olan helyum elementi, renksiz ve kokusuz yapısıyla bilinmektedir. İsmini, eski Yunancadaki “helios” kelimesinden alan bu elementin keşfedildiği tarih ise 1895’tir. Tarihte ilk kez Fransız bilim insanı Jules Janssen tarafından gözlemlenen helyum, 1895 yılında İskoç kimyager William Ramsay tarafından izole edilmiş ve bu durum tarihe helyumun keşfi olarak geçmiştir.
Tüm elementler arasında en düşük erime derecesine sahip olan helyum, diğer hiçbir element ile tepkimeye girmemesi sebebiyle eylemsiz olarak kabul edilmektedir. Hiçbir şekilde bir bileşik oluşturmayan ve oksijen ile dahi tepkimeye girmeyen bu element, bu nedenle kararlı bir element olarak tarif edilir.
Hem uçan balonlar hem de sıcak havayla havalanan turistik balonlarda da kullanılan helyum doğal koşullar ve oda sıcaklığı şartlarında gaz halinde bulunmaktadır. Laboratuvar ortamında yapılan bilimsel çalışmalar esnasında ise bazı şartlar altında katı ya da sıvı hale getirilebilmektedir.
Sıvı hali dünyada bilinen en soğuk madde olan helyum süper soğutma özelliğine sahip tek element olmasıyla da dikkat çekmektedir. Temas edilmesi halinde ani donmalara neden olan bu element, sıvı içinde ise diğer gazlara nispetle daha az çözünmektedir.
Dünya üzerinde sınırlı miktarda bir rezerve sahip olan helyum elementinin üretimi çoğunlukla doğalgaz yataklarından yapılmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri, Katar ve Rusya gibi ülkeler ellerinde bulundurdukları fosil yakıt yataklarından helyum üretimi yapmaktadır. Bu elementin kullanım alanı ise uçan ve turistik balonlardan ibaret değildir. Özellikle sıvı helyum soğutma işlemlerinde ve roket yakıtlarının basınç altında tutulmasında sıklıkla kullanılmaktadır. Bunun yanında laboratuvar çalışmaları ve mühendislik alanındaki bilimsel çalışmalarda, helyum sıklıkla başvurulan elementler arasında yer almaktadır.
Helyum Metal Mi Ametal Mi?
Helyum elementinin metal mi yoksa ametal mi olduğu sorusuna yanıt aramadan önce metal ve ametal kavramlarının ne olduğunu anlamak gerekmektedir. Bir elementin parlak bir yapıda olması, kolaylıkla şekillenebilmesi ve elektrik ile ısıyı iletebilmesi, bizlere o elementi metal olduğunu göstermektedir. Ametal olarak tarif edilen elementlerde ise bu özellikler bulunmaz. Ametaller kendi aralarında dahi ortak bir özellik göstermeyen elementler olmalarıyla bilinmektedirler.
Peki, bugünkü yazımızın konusu olan helyum metal mi ametal mi? Helyum elementi bir soy gazdır ve soy gazlar ne metal ne de ametaldir.
Helyum Elementi Periyodik Tabloda Hangi Grupta?
Atom numarası 2, kimyasal simgesi ise He olan helyum elementi; periyodik tablonun birinci periyodunun on sekizinci grubunda yer almaktadır. Yoğunluğu havadan daha hafif olan ve kararlı bir element olmasıyla bilinen helyum, elementler arasındaki en düşük erime noktasına sahip olmasıyla da öne çıkar. Normal şartlar altında ve oda sıcaklığında gaz halde bulunan bu elementi kaynama noktası ise -268 santigrat derece olarak ölçülmüştür.
