Londra'nın ünlü müzelerinden British Museum ile Victoria ve Albert Müzesinin (V&A), Gana'nın Manhyia Sarayı Müzesiyle ortak yaptığı açıklamada, eserlerin 150 yıl sonra Gana'ya döneceği belirtildi.
Bugün Gana sınırları içinde bulunan Asante Krallığı'na ait eserlerin, geçen yıl İngiltere Kralı 3. Charles'ın taç giyme törenine gelen Kral 2. Otumfuo Osei Tutu tarafından istendiği aktarıldı.
Gana'nın Kumasi kentindeki Manhyia Sarayı Müzesinin kurucusu Afrikalı tarihçi Ivor Agyeman-Duah ve İngiliz tarihçi Malcolm McLeod'un yürüttüğü görüşmeler sonucunda, İngiltere'nin iki müzesinin, Kral 2. Otumfuo Osei Tutu'nin tahta çıkışının 25. yılında, eserleri Gana'ya gönderme kararı aldığı ifade edildi.
Açıklamada, 2024'ün aynı zamanda Anglo-Asante savaşının 150'nci, Kral 1. Prempeh'in sürgünden dönüşünün ise 100. yılı olduğu hatırlatılarak şunlar kaydedildi:
"Bu eserler, Asante halkı için kültürel, tarihi ve manevi öneme sahip. Ayrıca Batı Afrika'daki İngiliz sömürge tarihiyle de silinmez bir şekilde bağlantılılar. Birçoğu 19. yüzyıldaki Anglo-Asante savaşları sırasında Kumasi'den yağmalandı. Bazıları o dönemde Asante Kralı'ndan zorla alınan İngiliz tazminat ödemesinin bir kısmını oluştururken diğerleri müzayedede satıldı ve daha sonra British Museum ve V&A dahil olmak üzere dünya çapındaki müzeler ve özel koleksiyoncular arasında dağıtıldı."
V&A'nın toplam 17 eseri Gana'ya göndereceği belirtilen açıklamada, bunlardan 13'ünün yağmalanarak İngilizlerin eline geçtiği, 1874'te de müze tarafından bir müzayededen satın alındığı aktarıldı.
British Museum'un da Gana'ya 15 eser göndereceği belirtilerek buradan gidecek eserler arasında Asante Krallığı'nca İngiliz diplomat Thomas Bowdich'e hediye edilen objeler ile Manhyia Sarayı'ndan yağmalanan eserlerin de bulunduğu bilgisi paylaşıldı.
Çalınma haberleri üzerine ülkeler eserlerini geri istemişti
Özellikle British Museum'da eserleri sergilenen ülkeler, geçen yıl bu müzenin depolarından 2 bine yakın parçanın kaybolması, çalınması ve zarar görmesi haberlerinin ardından eserlerini geri istemişti.
Bu ülkeler arasında Gana ve Türkiye de bulunurken Yunanistan ise yıllardır talep ettiği Elgin mermerlerini geri almak için çeşitli girişimlerde bulunmuştu.
Son olarak Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, İngiltere ziyareti kapsamında Başbakan Rishi Sunak'la görüşmesinde, Elgin mermerleri konusunu açacağını söylemişti.
Sunak, bu açıklamalar üzerine Miçotakis'le görüşmesini iptal etmişti.
İngiltere, müzelerinde bulunan başka ülkelere ait eserleri; koruduğunu, geçmişte resmi yollarla ülkeye getirdiğini ve söz konusu ülkelerin tanıtımına katkı sunduğu gerekçeleriyle iade etmiyor.