RİSKLİ YAPI TESPİTİ
Halk arasında kentsel dönüşüm olarak bilinen bu çalışma genellikle yenilenmesi düşünülen binalarda yaptırılıyor. 6306 sayılı yasa kapsamında yapılan bu çalışmada binanın taşıyıcı sistem rölövesi çıkarılıyor. Karot numuneleri alınarak beton basınç dayanımı, sıyırma yapılarak ve tahribatsız donatı görüntüleme cihazları kullanarak donatı özellikleri belirleniyor. Belirlenen malzeme özellikleri kullanılarak bina Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından oluşturulan modelleme programıyla modelleniyor. Modelleme sonucu oluşturulan riskli yapı tespit raporu ARAAD sistemi üzerinden ilgili belediye kontrolüne sunulup idari süreç başlatılıyor.
TBDY 2018’E GÖRE DEPREM PERFORMANS ANALİZİ
Deprem performans analizi yapının kaç yılında yapıldığından bağımsız olarak TBDY-2018’e göre yapılıyor. Bu çalışmada yapının her katında karot numunesi alarak, sıyırma yapılarak, tahribatsız donatı görüntüleme cihazları kullanarak donatı özellikleri belirleniyor. Bilgisayar ortamında yapı üç boyutlu olarak modellenerek yapının TBDY 2018’e göre deprem performansı belirleniyor. Bu yöntemle yapılan çalışmanın sonucu sadece başvuru sahibi ile paylaşılmakta olup analiz sonucunda herhangi bir yaptırım uygulanmıyor.
Bu yöntemlerin tamamında, incelenen yapının “depreme dayanıklıdır” veya “şu şiddette depreme dayanıklıdır” ifadesinin kullanılması teknik olarak mümkün gözükmüyor. Tüm bu çalışmalar koşullara göre deprem performansını belirlemek için yapılıyor. Bina tespiti projesine yönelik; İBB tarafından başlatılan Hızlı Tarama çalışması, Japonya, Yeni Zelanda, Yunanistan, Amerika, Kanada ve İtalya’da benzerleri uygulanan PERA yöntemiyle yapılmış bir çalışmadır ve bir ön değerlendirme niteliğinde.
İSTANBUL YENİLENİYOR NEDİR?
İstanbul Yenileniyor, İstanbul Depremine karşı dayanıksız olduğu düşünülen yapıların yenilenmesi sürecinde yardımcı ve yol gösterici oluyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirakleri olan KİPTAŞ, İstanbul İmar A.Ş. ve BİMTAŞ'ın paydaşı olduğu online bilgilendirme ve destek platformu İstanbul Yenileniyor, risk altındaki konut stokunun güvenli, depreme dayanıklı, çevreyle dost yapılara dönüştürülmesini amaçlıyor. İstanbul Yenileniyor platformuna başvuruların olumlu değerlendirilmesi için gerekli koşullar ise şöyle: Özel mülkiyette yer alması, 1999 yılı öncesinde yapılmış olması.
8 BİN 402 ADET BAŞVURU YAPILDI
İstanbul Yenileniyor ile olası riskli yapınızın yenilenme süreci sırasıyla Başvuru, Teklif ve Uzlaşma olarak 3 aşamada gerçekleşmektedir. İstanbul Yenileniyor’a bugüne kadar 39 ilçe, 641 mahalleden 172 bin 391 bağımsız birimi kapsayan (157.377 konut, 15.014 ticari alan) 8 bin 402 adet başvuru yapılırken, bu başvurular yaklaşık 629 bin 508 kişiyi ilgilendiriyor. Uzlaşma sürecinde olan 193 başvuru bulunuyor. Bunlar 23 ilçe ve 76 mahalleden 6 bin 49 bağımsız birimde (5.739 Konut, 310 Ticari Alan) yaklaşık 22 bin 956 kişiyi kapsıyor. Tek yapılar içinse 117 bin 226 bağımsız birimde (107.016 konut, 10.210 ticari alan) 428 bin 65 kişiyi ilgilendiren 5 bin 713 adet başvuru bulunuyor. Bu da toplam başvurunun %68’ine denk geliyor.
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Gökce, “Kamu kurum ya da kuruluş binasını tespit ettiniz mi riskli olarak?” sorusuna, “Biz kamu kurum kuruluş binalarına mevzuat gereği bakamıyoruz. Her kamu kurum kuruluşu kendi binasını analiz etmekte hem mükellef hem de zaten kamu yapılarının depremde yıkılmayacak şekilde yapılmasını hem yasal hem de hukuki donanımlar” dedi.
Kiracıya kira yardımı sürecinin nasıl işlediğine yönelik soruya ise Gökce, “Bu kararı Kahramanmaraş depreminden önce aldık. 318 binanın E sınıfı bile olmadığını, 1525 tanesinin de D ve E sınıfı olduğunu analiz ederek kararı aldık. Önce 318 yapıyı, sonra 1525 yapıyı inceleyeceğiz ve kira yardımını içinde oturanlar da dahil olmak üzere verilecek” ifadelerini kullandı.