Kıdem tazminatı, birçok ülkede çalışanların hakları arasında bulunur ve genellikle işçi haklarını korumak ve çalışanların uzun süreli hizmetlerinin karşılığını alabilmelerini sağlamak amacıyla kullanılır. Kıdem tazminatı, işten ayrılan veya emekli olan çalışana bir tür maddi destek sağlar. Peki, Kıdem tazminatı kalkıyor mu? Kıdem tazminatı ne zaman hak edilir? Kıdem tazminatı hesapla nasıl yapılır? Oldu. İşte detaylar…
KIDEM TAZMİNATI KALKIYOR MU?
OVP'deki yeni emeklilik sistemi olan TES, emeklilik döneminde gelir kaybını telafi etmeyi, çalışma döneminde yaşam standartlarını korumayı, ek emeklilik geliri oluşturmayı ve hane halkı tasarruflarını artırmayı hedeflerken, kıdem tazminatı da bu sisteme dahil ediliyor. Buna göre, kıdem tazminatı hakkı artık TES fonunda saklanacak. İstifa durumunda bile bu hak korunacak, ancak hemen nakde çevrilemeyecek. İş değişikliği veya işten çıkarma durumunda ise kıdem tazminatı hakkı TES sisteminde kalacak ve kaybedilmeyecek. Ancak, çalışanlar işten çıkarıldığında kıdem tazminatını 60 yaşına gelene kadar alamayacaklar. Bu sistemin çıkma veya ayrılma hakkı bulunmuyor. Ancak, özel durumlarda 60 yaşından önce belirli bir yüzdeyle fonlardan para çekme hakkı bir kez kullanılabilecek. SGK sistemi ile ayrılan TES fonundan 60 yaşına geldiğinde yüzde 25 toplu ödeme alınabilecek ve kalan kısım aylık olarak ödenecektir.
KIDEM TAZMİNATI NE ZAMAN HAK EDİLİR?
2024 yılında geçerli olacak olan toplu sözleşme zammı belirlendi. Memurlar ve memur emeklileri için maaş zammı kapsamında toplu sözleşme görüşmeleri tamamlandı. Yapılan anlaşmaya göre, 2024 yılının ilk yarısı için memur maaşlarına yüzde 15 oranında zam yapılacak. İkinci yarı için ise yüzde 10'luk bir zam uygulanacak. 2025 yılının ilk yarısı için yüzde 6 ve ikinci yarısı için yüzde 5 oranlarında zam öngörülüyor. Türk İş Kanunu'na göre, işçiler kıdem tazminatına hak kazanabilmek için kesintisiz en az bir yıl süreyle aynı işveren için çalışmış olmalıdırlar. Ancak, bu hak işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda geçerli değildir. İşçinin kıdem tazminatı alma hakkı, işveren tarafından işten çıkarılması veya iş akdinin feshedilmesi gerekmektedir. İşçi kendi isteğiyle işi bıraktığında kıdem tazminatı hakkını elde edemez.
Ayrıca, kıdem tazminatı tavanı da artırılıyor. Şu anda 23.489 TL olarak uygulanan tavan, Ocak 2024 itibarıyla 35.106 TL'ye çıkarılacak. Bu değişiklikle birlikte 10 yıllık bir çalışanın işten ayrılması durumunda alacağı kıdem tazminatı miktarı da artacak.
2023 yılı için enflasyon beklentisi yüzde 65 olarak açıklanmıştı. Ancak, 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 37,76 olarak hesaplandı. Memurların enflasyon farkı yüzde 29,96 olarak gerçekleşecek.
Toplu sözleşme ve enflasyon farkıyla birlikte memur maaşlarında toplam yüzde 49,46'lık bir artış bekleniyor. Bu yeni düzenlemeler, memurların ve memur emeklilerinin 2024 yılındaki ekonomik durumunu olumlu yönde etkileyecek.
EMEKLİ VE MEMURUN ZAM TABLOSU
- 2023 yılı enflasyon beklentisi: Yüzde 65
- 6 aylık enflasyon beklentisi: Yüzde 37,76
- Refah payı hariç SSK, Bağ-Kur emekli zammı: Yüzde 37,76
- Temmuz 2023 toplu sözleşme zammı: Yüzde 6
- Ocak 2024 toplu sözleşme zammı: Yüzde 15
- Memur enflasyon farkı: Yüzde 29,96
- Memur zammı: Yüzde 49,46
