Eklemleri etkileyen bir tür iltihaplı hastalık olan gut, vücutta aşırı miktarda ürik asit ile karakterize hiperürisemiden kaynaklanıyor.
Vücutta ve bazı gıdalarda bulunan pürinlerin parçalanmasıyla üretilen ürik asit, vücutta fazla miktarda bulunduğunda, eklemlerde kristaller şeklinde birikmesine yol açıyor.
KESİN BİR TEDAVİSİ YOK
Belirtileri kaybolabilen ve bir süre sonra alevlenmeler şeklinde tekrar ortaya çıkabilen gut alevlenmeleri birkaç günden haftalara kadar sürebiliyor. Ne yazık ki tedavisi olmayan bu durumun semptomları yaşam tarzı değişiklikleriyle hafifletilebiliyor.
İnsan vücudunda doğal olarak bulunan kimyasal bileşikler olarak bilinen Pürin içeriği yüksek yiyecekler yemek, gut semptomlarının giderek daha şiddetli hale gelmesine yol açıyor. Yiyeceklerden gelen pürinler sindirim sisteminde parçalandığında, sürecin bir yan ürünü olarak ürik asit üretiliyor. Üretilen ürik asidin çoğu vücut tarafından geri emilirken, geri kalanı idrar ve dışkı yoluyla vücuttan atılıyor. Vücuttaki pürin seviyeleri arttığında ise, düzgün bir şekilde işlenemiyor ve bu da kanda büyük miktarlarda ürik asit birikmesine neden oluyor.
ŞEKERLİ YİYECEK VE İÇECEKLER
Şeker, fruktoz gibi doğal formunda bile kandaki ürik asit düzeylerini yükseltebilir. Bu nedenle, şeker içeriği yüksek olan gıdaların tüketimini sınırlamak, gut semptomlarını önemli ölçüde azaltmaya yardımcı olabilir. Uzmanlar, yüksek fruktoz içeriğine sahip meyve tüketiminin tek bir porsiyonla sınırlandırılmasını öneriyor.
İŞLENMİŞ GIDALAR
İşlenmiş gıdalar, modern çağda insanların diyetinin ayrılmaz bir parçası ve çalışmalardan elde edilen kanıtlar, bunların tüketimini gut geliştirme riskinin yanı sıra tip 2 diyabet gibi diğer sağlık durumları ile ilişkilendirmiş durumda. Bu nedenle, paketlenmiş atıştırmalıklar ve dondurma gibi yüksek oranda işlenmiş gıdaları yemekten kaçınmak, gut gelişimini ve semptomlarını sınırlamaya yardımcı olabilir.
KIRMIZI ET VE SAKATATLAR
Kırmızı et ve sakatatlar pürin bakımından yüksektir, bu nedenle bunların çok fazla tüketilmesi kandaki ürik asit seviyesinin yükselmesine neden olabilir. Bu nedenle tüketimleri sınırlandırılmalı. Yumurta, baklagiller, kuruyemişler ve az yağlı süt ürünleri gibi diğer kaynaklar gut hastaları için iyi protein kaynakları.
BALIK VE DENİZ ÜRÜNLERİ
Bazı deniz ürünleri türleri pürin bakımından yüksektir ve gut hastalığı olan kişiler bunlardan kaçınmalıdır. Hamsi, uskumru, midye, sardalya, alabalık, ton balığı ve somon dikkatli tüketilmesi gereken deniz ürünleri.
ALKOL
Çalışmalar, özellikle bira içmenin, daha yüksek gut alevlenme riski ile ilişkili olduğunu gösteriyor.
Peki gut hastaları için hangi yiyecekler faydalı?
Kiraz: Kirazlar, antioksidan ve antienflamatuar özelliklere sahip olan antosiyaninler açısından zengindir ve bu da onları sağlık için oldukça faydalı hale getirir. Çalışmalara göre kiraz yemenin faydalarından biri de iltihabı, ürik asit seviyelerini ve dolayısıyla gut alevlenme riskini azaltmak.
C vitamini yüksek gıdalar: C vitamini güçlü bir antioksidandır ve araştırmalara göre kandaki ürik asit düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilir. C vitamini bakımından zengin olan ve gut hastaları için yararlı olabilecek bazı yiyecekler turunçgiller, kirazlar, ıspanak, brokoli, çilek, tatlı biber ve domatestir.
Kahve: Bazı araştırmalar, düzenli kahve tüketiminin gut gelişme riskini azaltabileceğini gösteriyor. Bu faydalı etki erkeklerde kadınlardan daha güçlü görünüyor.
Düşük pürin içeriğine sahip gıdalar: Gut hastalığı olan kişiler için en temel diyet tavsiyesi, pürin içeriği yüksek gıdaların tüketimini azaltmak. Sebzeler, kirazlar, turunçgiller, kepekli tahıllar, kabuklu yemişler ve baklagiller gibi pürin içeriği düşük yiyeceklerin seçilmesi, daha düşük gut riski ile ilişkilendiriliyor.
Bitki kökenli gıdalar: Pek çok bitki bazlı gıdanın pürin oranı düşüktür, bu da onları gut hastaları için ideal kılar. Çalışmalara göre, bitki bazlı pürinler gut alevlenmelerinde bir artış ile ilişkili değil.
Su: Gut hastalığı olan kişiler için her gün yeterince su içmek son derece önemli. Araştırmacılar, gut hastalarında bol su içmenin daha düşük ürik asit seviyeleri ile ilişkili olduğunu bulmuş. Bu ilişkinin, daha fazla su alımına bağlı olarak vücuttan ürik asit atılımının artmasından kaynaklandığına inanılıyor.
Az yağlı süt ürünleri: Az yağlı veya sıfır yağlı süt ürünleri gut riskini ve tekrarlayan alevlenmeleri azaltmada etkili. Az yağlı süt ürünlerinin bu yararlı etkisi uzmanlar tarafından vücuttaki ürik asit seviyelerini ve ürik asit kristallerinin varlığı nedeniyle eklemlerdeki iltihaplanmayı azaltabilmesine bağlanıyor.
