Bankalar kredi verirken bazı durumlarda kredi talep eden kişiden kefil göstermesini isteyebilir. Kredi çeken bir kişiye kefil olarak, çekilen kredinin zamanında ödeneceğine referans olunur. Kefil olmak resmi bir işlemdir ve imza ile gerçekleştirilir. Kefil, aynı zamanda kredinin ödeneceğinin bir güvencesidir. Kredinin ödenmemesi durumunda tıpkı krediyi çeken kişi gibi kefil de kredinin ödenmesi noktasında yasal olarak sorumludur. Yasal sorumluluk nedeniyle kredi çeken birine kefil olurken dikkat edilmelidir.
Kefil, alım satım işlemlerinde borçlu olan kişinin borcunu ödeyeceğine teminattır eğer borçlu kişi borcu ödeyemezse kefil olan kişi de bu borçtan sorumlu olur ve ödeme yapar. Kefil olma durumu kişinin kendi adına kredi çekmesi ya da borçlanmasıyla ile aynı duruma denk gelir.
Kefil olmadan önce bilinmesi gerekenler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Kefalet Sözleşmesi Nedir?
Kefil ile asıl borçlunun arasında yapılan, alacaklı kişiye borcun ödeneceğine dair teminat veren, bağımsız bir sözleşmedir. Kefalet işlemlerinin geçerli olması için yazılı bir sözleşme olması ve bu sözleşmenin imzalanması gerekir. Borçlu kişinin borcunun kefalet edilecek tutarı da sözleşmede belirtilmelidir. Kefil olmayı kabul eden herkes kefil olamaz. Kefil olmanın bazı şartları vardır. Kredi Kayıt Bürosu (KKB) düzenleri ve gelirin yeterli olmaması durumunda kişi kefil durumunda olamaz.
Kefil olan kişi tüm kefillik sorumluluklarını problemsiz bir şekilde yerine getirmişse ve bankaya herhangi bir sorun çıkartmamışsa kendisi de daha sonra kredi çekmek istediğinde herhangi bir problem yaşamaz. Kefil olması kredi çekmesinin önünde herhangi bir engel oluşturmaz. Ancak kefillik sırasında ortaya çıkan sorumlulukların yerine getirilmemesi ve olumsuz durumların meydana gelmesi, kefil olan kişinin daha sonra kredi çekmesini etkileyebilir.
Kredi notu, kefil olmak için aranan önemli kriterlerden bir tanesidir. Kefil olacak kişinin kredi notunun en azından belirli bir seviyede olması beklenir. Kredi notunun çok düşük olması, kişinin geçmişte bankacılık sistemi içerisinde olumsuz durumlar yaşadığının göstergesidir. Bu nedenle kredi notu düşük olan birisinin kefilliğinin kabul edilmesi ve kredinin onaylanması çok zordur. Ancak inisiyatif bankaya aittir.
Banka kredisi için kefillik şartlarını taşıyan herkes kefil olabilir. Kefil olabilmek için kişinin düzenli gelire sahip olması ve bankacılık sisteminde temiz bir sicili olması gerekir. Ayrıca kefilin kredi notunun yüksek olması gerekir. Evli olan kişilerin kefil olurken eşinin imzalı rızasını almaları zorundadır.
Krediyi çeken kişinin krediyi ödememesi halinde kredinin ödenmeyen tüm bölümünden kefil doğrudan sorumludur. Yani kefil, tıpkı krediyi kendisi çekmiş gibi işlem görür. TBK 589. maddesine uyarınca kefilin sorumluluğu azami borç kadardır. Bu da söz konusu borcun ödenmeyen tüm bölümüdür. Krediyi çekenin krediyi ödememesi halinde, alacaklı tarafından kefile ihtarname gönderilir.
Kefil olamayacak kişiler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Kefil olmanın doğrudan bir dezavantajı yoktur. Krediyi alan kişi krediyi ödemezse kefil olan kişi tüm kefalet sorumluluklarını sorunsuz bir şekilde yerine getirdiği takdirde hiçbir sıkıntı yaşamaz. Ancak kefalet sorumluluklarının yerine getirilmemesi, kefilin de sicilini ve kredi notunu olumsuz etkiler. Kredinin tamamı ödenene kadar kefillik durumu devam eder.
Kefil borcun ödenmemesi durumunda borcu ödeyeceğini taahhüt eden kişidir. Krediye kefil olmak, krediyi çeken kişinin borcunu üstlenmektir. Kefil olan kişi, kredi çeken kişinin borcunu ödeyip ödemediğini takip etmelidir. Borçlu kişinin borcunu ödememesi durumunda, borç kefilin üstüne kalmışsa ve yine borcun ödenmesi gecikmişse, borç miktarının artmasıyla birlikte kefilin kredi notu da düşer. Kefil olan kişi, ödeyebileceği kadar bir borca güvence vermelidir. Borç ödenmezse banka bu durumu hacze kadar götürebilir.