76. Cannes Film Festivali'nde En İyi Kadın Oyuncu ödülünü Merve Dizdar kazandı. Nuri Bilge Ceylan'ın yönettiği Kuru Otlar Üzerine filmindeki performansıyla bu ödüle layık görülen Merve Dizdar, aynı zamanda ülkemize Cannes'dan En İyi Kadın Oyuncu ödülünü getiren ilk isim oldu. Türkiye, Cannes Film Festivali'nde genelde yönetmenleriyle öne çıkmıştı. Dizdar'ın bu başarısı, Türkiye'nin Cannes karnesinin de görece dengelenmesini sağladı.
Dizdar ödül konuşmasında, “Ödülü, Nuray ve onun gibi kadınların mücadelesine güç verebilmek için, kendine layık görülenlere boyun eğmeyip eyleme geçen, bu uğurda her şeyi göze alan ve ne olursa olsun umut etmekten vazgeçmeyen tüm kız kardeşlerime ve Türkiye’de hak ettiği güzel günleri yaşamayı bekleyen tüm mücadeleci ruhlara armağan ediyorum” ifadelerine yer verdi.
Sinema yazarı Uğur Vardan, popüler kültürde sinema ve ödüller üst başlığının karşılığında her daim Oscar’lar olsa da Cannes’ın sanatsal değeri ve gururunun başka olduğunu dile getiriyor. Akdeniz’in Cannes beldesinde her yıl Mayıs ayı içinde yaşanan sinemasal heyecanın, yedinci sanat açısından her şeyin üstünde olduğuna işaret eden Vardan, 'Bırakın ödül almayı, orada bulunmak, yarışmaya katılmak, basının, seyircinin, eleştirmenlerin ve en önemlisi jürinin önüne çıkmak çok büyük bir onur ve prestijdir. Bu açıdan etkisi büyük festivalde filminizin bulunması ülke sineması bakımından adeta ‘Şampiyonlar Ligi’nde boy göstermeniz demektir' değerlendirmesini yapıyor.
Vardan, bu yılın Cannes jürisinin, katıldığı yarışmalardan genellikle koltuğunda ödülle dönen yönetmeni yapıtıyla ya da yönetmen kimliği üzerinden kendisiyle değil, oyuncusuyla tarihe geçirmeyi uygun bulduğunun altını çiziyor.
Merve Dizdar, başarısının yanı sıra özellikle ismi açıklandığı sırada yaşadığı şaşkınlıkla sosyal medyada büyük gündem oldu. Ancak sinema yazarları için Dizdar'ın başarısı hiç de sürpriz değil...
Sinema yazarı Burak Göral, Dizdar'ın başarısına ilişkin değerlendirmesinde, “Bir kadın oyuncunun 2023'te, böyle bir filmle, orada bu şekilde ödüllendirilmesi çok değerli. Merve Dizdar da bunu çok hak eden bir oyuncu” ifadesine yer veriyor.
Dizdar'ın rol aldığı pek çok yapımda dikkat çeken performanslar sergilediğini, herkesin ilgisini ve takdirini topladığını dile getiren Göral, sözlerine şöyle devam ediyor:
“Zaten televizyon seyircisi onu çok yakından tanıyor. Merve Dizdar, içine girdiği yapımlarda kendi kuşağının her zaman en küçük rolünden en büyük rolüne kadar kendini belli eden, önemli bir oyuncusu. Duruşuyla bana Marion Cotillard'ı hatırlatıyor biraz. Umarım doğru projelerde, iyi senaryolarda izleme fırsatı buluruz Merve'yi.”
Göral, Merve Dizdar'ın ismi açıklandığında yaşadığı şaşkınlıkla ilgili olarak da Cannes'da ekiplere “Mutlaka gelin” diye özellikle çağrı yapıldığını ve bunun da ekipten birine ödül verildiği anlamına geldiğini söylüyor. “Çünkü Cannes'da bir filme birden fazla ödül çıkmama kuralı var sanıyorum” diyen Göral, değerlendirmesini şöyle sürdürüyor:
“Yani bütün ekip aslında cebinde bir konuşma metniyle gitmiş oraya, tabii kimin kazandığı söylenmediği için Merve Dizdar'ın tepkisi ve heyecanı, inanılmaz bakışları, çok samimi bir şaşkınlık yaşadığını gösteriyor.”
Uğur Vardan ise, Merve Dizdar'ın aldığı ödülün Türk sinema tarihi açısından bir ilk olduğuna vurgu yaparak, 'Yine aynı arenada ilk kez ödül alan erkek oyuncularımız da Nuri Bilge Ceylan’ın bir filminde, Uzak’ta rol olan ikili, rahmetli Mehmet Emin Toprak ve Muzaffer Özdemir’di' hatırlatmasını yapıyor ve ekliyor:
'Merve Dizdar, sinema için o hep söylenegelen ‘yerelden evrensele ulaşan' seslerimizden biri oldu ve tarih sahnesindeki sonsuza dek silinmeyecek müstesna yerini aldı.'
Göral ayrıca, Kuru Otlar Üzerine'nin sadece Cannes'da yayımlandığını ve oraya gidenlerin filmi izleyebilme imkanı olduğunu hatırlatarak, filmin çok yakın bir zamanda Türkiye'de de gösterime çıkacağının söylendiğini dile getiriyor.
Türkiye Cannes'daki ilk başarısını 1982'de Yılmaz Güney ve Şerif Gören'in Yol filmi ile yaşamıştı. Film, o yıl Altın Palmiye kazanmıştı. Daha sonra, 2003'te Nuri Bilge Ceylan'ın Uzak filmiyle oyuncular Mehmet Emin Toprak ve Muzaffer Özdemir En İyi Erkek Oyuncu ödülüne layık görülmüştü. Mehmet Emin Toprak, Cannes'da ödül kazanmadan önce, 2002'de 28 yaşındayken hayatını kaybetmişti. 2014'te de yine Nuri Bilge Ceylan Kış Uykusu filmiyle Altın Palmiye'yi kazanmıştı.