Parçalı ay tutulması astronomi ile ilgilenen vatandaşlar tarafından sorgulanıyor.
PARÇALI AY TUTULMASI NE ZAMAN, HANGİ TARİHTE?
Türkiye'de 2023 yılın ilk ay tutulması, 5 Mayıs 2023 tarihinde 18.15-22.30 saat dilimi arasında gerçekleşti. Parçalı Ay (Kanlı ay) tutulması 28 Ekim 2023 tarihinde gerçekleşecek. Türkiye saatiyle 21.02'de başlayacak olan tutulma, saat 01.26'da sona erecek. Bu tutulmada ayın sadece yüzde 12'si dünyanın gölgesi içinde kalacağından bu bölgedeki kızarıklığın fark edilmesi zor olacak. Tutulmanın maksimum evresi ise saat 23.14'te gerçekleşecek. Tutulma 01.26’da Ay’ın yarı gölgeden çıkması ile sona eriyor.
KANLI AY TUTULMASI NEDİR?
Tam Ay tutulması Dünya'nın Güneş ile Ay arasında girerek Ay'ın tamamıyla Dünya'nın gölgesi altında kaldığı yörünge konumunda ortaya çıkıyor.
Bu konumda Güneş ışınlarının Ay'a ulaşması engellendiğinden Ay yalnızca Dünya'nın atmosferinden mavi bir filtreyle yansıyan ışıkla aydınlanıyor ve bu yüzden kızıl bir görünüme bürünüyor. Gökbilimciler Ay'ın bu durumuna "Kanlı Ay" adını veriyorlar.
AY TUTULMASI NASIL OLUR?
Ay, dünyanın etrafında turlarken bazı zamanlar dünyanın gölgesinde kalabilmektedir. Ayın gölgede kaldığı zamanlarda ay güneşten gelmekte olan ışınları alamaz ve dünyanın gölgesi de ayın üzerinde düşer. Bu durumda ay karanlıkta kalır ve böylece ay tutulması gerçekleşmiş olur. Ay tutulması olayında ayın karanlıkta kalmasına rağmen ay tamamen görünmez olmaz. Böyle durumlarda ayın üzerinde kırmızı renge yakın bir tonda dünyanın gölgesi oluşur.
Ayın çeşitli evreleri bulunur ve bu her evrenin bir ismi vardır. Ay tutulması olayı yaşandığı zaman ay dolunay görünümünde bulunur. Ay tutulmasında tutulma olayı yaklaşık olarak 1 saat civarı sürer. Günümüze kadar gerçekleşmiş olan ay tutulması olayında en küçük zaman sınırı ise 40 dakika olarak belirlenmiştir.
Ayın gölgede kalmış olduğu ay tutulması olayında dünya, güneş ve ay çizgisinin farklı kombinasyonlar yaşanabilmektedir. Bu farklı kombinasyonlar çerçevesinde ay tutulması bazı durumlarda kısmi ay tutulması biçiminde de gerçekleşebilir. Kısmi ay tutulması olayında dünyanın gölgesi tam olarak ayın üzerine düşmez. Gölge ayın üzerine kısmen düşer.
Ay tutulması olayının değişik türleri bulunur ve bu türler 3 kısma ayrılır:
Tam Tutulma
Kısmi Ay Tutulması(Parçalı Tutulma)
Gölgeli Tutulma
Bu türlerden tam tutulma da dünyanın gölgesi tamamen ayın üzerine düşmektedir. Parçalı tutulmada kısmen ayın üzerine düşer. Gölgeli tutulma olayında ise durum biraz farklıdır. Ay tutulmasının türlerinden birisini teşkil eden gölgeli tutulmada dünyanın gölgesi ayın yarısına düşer ve ayın yarısı hala güneş ışığı almaya devam eder. Bu durumda ayın yarısı güneş ışığı almaya devam eder fakat ayın görüntüsü oldukça sönük bir şekildedir. Gölgeli tutulmanın bir diğer özelliği ise bu tutulma türü çok nadir görülen bir ay tutulması özelliğini taşır.
Ay tutulması olayı genellikle yılda iki kez yaşanırken bazı durumlarda yılda hiç yaşanmayabilir ya da 3 kez yaşanabilir. Bu durumlar ay tutulmasıyla ilgili istisna durumları teşkil eder. Normal olarak ay tutulması olayı yılda iki kez gerçekleşen bir olaydır.
