RİZE (İGFA Ramada Otel’de gerçekleşen program Rize Valisi Kemal ÇEBER, Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin, AK Parti Rize İl Başkanı İshak Alim, Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet ERDOĞAN, ÇAYKUR Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ziya ALİM, Sivil Toplum Kuruluşları temsilcileri, öğretim görevlilerinin katılımıyla gerçekleşti.
Gastronomi dünyasının temsilcileri; turistik değerlerin korunması, geliştirilmesi, katma değerlerinin artırılması ve Rize için sürdürülebilir kaliteli turizmin geliştirilmesi için çok sayıda öneri sundular. Rize Belediyesi sunulan önerilerin fizibilitelerini yaparak turizm hedeflerini gerçekleştirmek için projelere dönüştürecek.
Gastronomi profesyonellerinin şehrin değerlerini deneyimledikleri birinci günün ardından gerçekleşen toplantılarla birinci etabı tamamlanan GastroRize Festivali fuar standları, sergi alanı, workshoplar ve konserlerle Sahil Otopark alanında Pazar akşamına kadar devam edecek.
“HER ÜRÜNÜMÜZÜN HAKKI SINIRLARINI AŞAN KÜRESEL MARKALAR OLMAK”
Festival kapsamındaki panel ve konferans buluşmasının açılış konuşmalarını Rize Valisi Kemal ÇEBER, Rize Belediye Başkanı Rahmi METİN ve AK Parti Milletvekili Osman Aşkın BAK gerçekleştirdi. Rize’nin lokal ve organik ürünlerini, mutfağındaki lezzetlerini tanıtmak istediklerine vurgu yapan Rize Valisi Kemal ÇEBER; “Ben coğrafi işaret konusuna özel hassasiyet gösteren bir valiyim. Rize'ye geldiğim zaman sadece iki coğrafi işaretli ürünümüz vardı. Şimdi 14 tanesini coğrafi işaretle tescilledik ve güvence altına aldık. 10 ürünümüzün daha coğrafi işaretini alma çalışmaları yapıyoruz. Ayrıca Rize Çayımızı Avrupa Birliği standartlarında tescilleyerek uluslararası boyuta taşıyacağız.” dedi.
GastroRize Festivali’nin ev sahibi olan Rize Belediye Başkanı Rahmi METİN ise Rize mutfağını; yerel, doğal ve Rize’ye has olanı tarif etmek, adaptasyon ve sürdürülebilirliğini değerlendirmek ve Rize’yi mutfağıyla markalamak için GastroRize’yi önemli gördüklerini ifade ederek; “Gören herkesin cennet olarak tanımladığı doğa ve kültür turizmi için tüm olanaklarını seferber eden eşsiz bir marka. Biz bu yönünün ötesinde gastronomi alanında da iddiasına güveniyoruz. Biz istiyoruz ki Rize çayının yanına Rize Simidi, Rize Pepeçurası gelsin. Restoranlarda Çayeli Kuru Fasulyesini, Derepazarı Pidesini, Rize kavurmasını görelim. Her ürünümüzün hakkı sınırlarını aşan küresel markalar olmak. Allah tahtı bahşetmiş, biz bahtımızı almaya çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Rize’yi herkesin yüreğine koymamız lazım.” diyen AK Parti Milletvekili Osman Aşkın BAK, Rize-Artvin Havalimanının açılmasıyla Rize’nin denizin üzerine inşa edilen Türkiye’de 2., dünyada 4. havalimanına sahip olduğunu ve bunun Rize’nin keşfedilmesinde önemli bir adım olduğunu söyledi.
“TÜRKİYE'DE TÜKETİCİ RİZE'NİN DEĞERLERİNİ ARIYOR”
Türkiye’nin önemli şefleri, gurme yazarları, ulusal ve uluslararası gıda firmalarının temsilcileri, butik tarımcılar ve işletmecilerin katıldığı programda; Rize’nin biyoçeşitliliği, yerel gıda ürünlerinin tanıtımı, coğrafi işaret tescili, Rize mutfağının önemi, geliştirilmesi ve sürdürülebilirliği, Rize çayının markalanması ve çayın geliştirilmesi konuları ön plana çıktı.
Programda panelistler, yerel gıda ürünlerinin ve coğrafi işaret tescilinin önemine vurgu yaptı. Yemek Kültürü Araştırmacısı Nilhan ARAS; ″Gastronomi dünyası, şeflerimiz ve gurmelerimiz için Rize'nin doğasına has organik ürünlerin varlığının önemi ve doğru tanımlanması çok kıymetli. Ürünlerin Rize dışına Rize'deki doğallığıyla çıkmasını arzu ediyoruz.″ derken YÜCİTA Başkanı Yavuz TEKELİOĞLU ″Dünyanın her yerini gezdim. Coğrafi işaretle tescillenebilecek özgün ve doğal ürünlerin çeşitliliği noktasında Türkiye'nin potansiyeline sahip hiçbir ülke yok. Ancak ürünlerimizle uluslararası bir varlık inşa etmek için coğrafi işaretle tüm ürünlerimizi tescillememiz gerek.″ sözleriyle coğrafi işaretin uluslararası boyuttaki önemini ifade etti.
Metro Kategori Müdürü Birol ULUŞAN, Türkiye’nin genelinde yaptıkları araştırmalar kapsamında bazı verileri paylaştı. Türkiye’de son yıllarda yerel ve doğal ürünlere rağbetin arttığını ve mutfaklarda özlenen lezzetlerin olduğunu aktararak ″Bal, peynir, kavurma, tereyağı... Türkiye'de tüketici Rize'nin değerlerini arıyor, marketlerde bulmak istiyor.″ dedi.
BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİ KÜLTÜRÜNE HARMANLAYAN TEK ŞEHİR RİZE
GastroRize kapsamında; Zennup 1844 Sahibi ve Şefi olan Anadolu Gastronomisi Araştırmacısı Ömür AKKOR “Biyoçeşitliliğin Gastronomi Üzerindeki Etkileri” üzerine konferans gerçekleştirdi.
Rize’nin biyoçeşitliliğiyle endemik bitkiler konusunda eşsiz bir yere sahip olduğunu ve kültürel varlığını bu endemik çeşitlikten aldığını vurgulayan AKKOR; ″Sadece Rize'de 1430 bitki türü var, bunlardan 110 tanesi endemik, yani Rize’ye has. Bu onun dağ ile denizin arasında sıkışmasından gelir ve bu biyoçeşitliliği kültürüne harmanlayan sadece Rize’dir.″ dedi.
YEREL ÜRÜN, YEREL REÇETE VE YEREL TEKNİK
GastroRize’nin birinci gününde Rize gezisi ve lezzet turları yapan katılımcılar Rize mutfağının yerel ve doğallığına vurgu yaparken ayrıca nasıl geliştirilebileceğine dair fikirler sundular.
Kaybolan, unutulan yemeklerimizin bizim kaybettiğimiz zenginlikler olduğunu vurgulayan Gastronomi Yazarı Zeynep KAKINÇ; “Türkiye'de gastronomi envanteri çalışmalarını geliştirerek ve tüm nesillere farkındalık aşılayarak yeniden kazanabiliriz.” derken TURYİD Genel Sekreteri Ebru KORALI ″Yöresel yemeklerimizin kazanımı için üniversitelerimiz kendi yöresinin yemeğine sahip çıkmalı ve gastronomi öğrencilerine öğretmeli. Yerel ürün, yerel reçete ve yerel teknik korunmalı.″ diyerek önerilerini sundu.
Yemek Danışmanı ve TV Programcısı Elif KORKMAZEL ise Rizelilerin bu konuda öncü olması gerektiğini dile getirerek ″Şef veya gastronomi öğrencisi olmanıza gerek yok. Anneannenizin, babaannenizin, ailede eli lezzetli kim varsa onların reçetelerini toplayın, yapın, paylaşın. Gelenek bu sayede taşınacaktır.″ ifadelerini kullandı.
“RİZE ÇAYINI BEĞENMEYEN YOK″
Yapılan panel ve konferansların başrolünde coğrafi işaretle tescilli Rize çayı vardı. Rize çayının geliştirilmesine ve modernize edilerek çeşitlendirilmesinin tartışıldığı panellerde ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya ALİM, Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet ERDOĞAN, Çay Eksperi ve Demleme Şampiyonu Aytül TURAN; Rize çayının 100 yıllık geçmişi olmasına rağmen ülke genelinde bir kültür oluşturduğuna vurgu yaparken Rize’de pek çok türde ve birbirinden farklı yöntemde çay yetiştirildiği ve üretildiğini ifade etti.
Geleneksel Rize çayının yanı sıra ülkemizde modern çaycılık girişimleriyle adından söz ettiren ünlü işletmeciler Rize’de yetişen çayın bir marka haline gelmesi ve çeşitlendirilmesi noktasında fikirlerini belirtti. TeaShop Kurucusu Veysel BERK; ″Türkiye dünyanın en çok çay içen ülke olmasına rağmen bir çay kafe markamız yok. Üreticiyiz ama bir kahve markası gibi markamız neden olmasın? Bunu pekâlâ Türkiye yapar.″ dedi. Oturumda tüm panelistler dünyada yeni nesil çayın katma değerinin çok yükseldiğini, benimsendiğini ve Rize’nin bu paza rda olması gerektiğini dile getirdi.
Trilye Restoran Sahibi Süreyya ÜZMEZ ise ″Biden'a, Macron'a, dünya liderlerine, ünlü isimlere Rize Çayı içirdim. Rize çayını beğenmeyen yok.″ diyerek Rize çayının gücüne vurgu yaptı.
DEĞİŞEN DÜNYA, GELİŞEN LEZZETLER
Panel ve konferans katılımcılarının vurgu yaptığı bir diğer konu ise mevcut lezzetlerin uyarlanması ve geliştirilerek farklı lezzetlerle harmanlanması oldu. Şef Sinem ÇAPRAZ ile Fireroom Sahibi ve Şefi Hazer AMANİ; Rize’de coğrafi koşullar nedeniyle sokak lezzetlerinin gelişmediğine vurgu yaptıkları konuşmalarında Şef Hazer AMANİ; ″Sokak lezzetleri bölgenin insanı, kültürü ve coğrafyasının en önemli göstergesidir. Rize de mevcut lezzetlerini sokak lezzetlerine taşıyabilir. Mesela muhlamanın dürüm veya ekmek arası gibi bir sunuluşu neden olmasın?″ dedi.
Sinem ÇAPRAZ ve Hazer AMANİ sokak lezzetlerini ve mevcut lezzetlerin yeni uyarlamalarını konuşurlarken Şef Türev ULUDAĞ kendi üretimi olan çay turşusu ile turşu kavurması workshopu yaptı.
Konuşmasında ″Atalarımız yetiştirdikleri ürünleri nasıl değiştirip bize miras bıraktıysa biz de elimizd eki ürünlere kıymet vermek ve geliştirmek zorundayız.″ diyen Umut KARAKUŞ workshopunda pepeçuralı ayran ve mısır ekmeği cipsi yaptı.
Değişen dünya ve iklim krizine vurgu yapan Sürdürülebilir Yaşam ve Beslenme Uzmanı Dilara KOÇAK ise ″Rize'nin çayı çok güzel, kokulu üzümü çok güzel. Yağmurun başkenti. Ancak onların var olması için Rize'de arıların yaşaması lazım, yağmurun yağmaya devam etmesi lazım. Bizim sağlıklı yaşamamız için de kendi coğrafyamızdan beslenmemiz lazım″ diyerek doğaya ve ürüne saygı duyulması gerektiğinin altını çizdi.
Günaydın Restoranlarının Ortak Sahibi Cüneyt ASAN kendi başarı hikayesinin anlatırken başarısının özünü saygı ve inanç olduğunu söyledi. ″10 yaşında kasap çırağı oldum. 17 yaşında yarışılmaz bir kasap oldum. Çünkü emeğime inanıyordum. Hikâyeniz yoksa hikâye olursunuz ve bu hikâye kalemle değil emekle yazılır.″ dedi.
27-28 Ağustos Cumartesi ve Pazar günleri Rize Sahil Otopark’ta devam edecek olan festivalde; lezzet ve kültür standları, fotoğraf sergisi, ünlü şeflerin workshopları, gün boyu müzik ve konserler misafirleriyle buluşacak.
GASTRONOMİ YILDIZLARI GEÇİDİ
GastroRize’nin birinci etabı bir Gastronomi Yıldızları geçidi gibi tamamlandı. Programa konuşmacı olarak katılan Gastronomi profesyonelleri arasında bulunan isimler: Türk Mutfağı Araştırmacısı Vedat BAŞARAN, METRO Toptancı Market Kategori Müdürü Birol ULAŞAN, Yemek Kültürü Araştırmacısı Nilhan ARAS, EKOL Gıda Ürünleri Genel Müdürü Önder BİLEN, Trilye Restaurant Sahibi Süreyya Üzmez, YUCITA Başkanı Yavuz TEKELİOĞLU, Program Yapımcısı Doğukan Erdem KUTLU, Türkiye Çay Demleme Şampiyonu Aytül TURAN, Dünya Gazetesi Yazarı Faruk ŞÜYÜN, TV Program Yapımcısı Asuman KERKEZ, TÜRYİD Genel Sekreteri Ebru KORALI, Yemek Danışmanı ve TV Programcısı Elif KORKMAZEL, Milliyet Gazetesi Köşe Yazarı Zeynep KAKINÇ, Köşe Yazarı Gila BENMAYOR, Chado Kurucu Ortağı Barış ÇEKİN, Ronnefeldt Türkiye Distribütörü Ömer ÇAĞATAY, Muutto Şefi Umut KARAKUŞ, Beslenme Uzmanı Dilara KOÇAK, Zennup 1884 Şefi Ömür AKKOR, Şef ve TV Programcısı Türev ULUDAĞ, AGRO TV Haber Müdürü Mer ve EKİNCİ, Antre Gourmet Kurucu Ortağı Berrin BAL, Kürşat Zeytinyağları Kurucu Ortağı Ali KÜRŞAT, İksirli Çiftlik Sahibi Ece AYDIN, Koçulu Peynircilik Sahibi İlhan KOÇULU, Antre Gourmet Kurucu Ortağı Neşe AKSOY BİBER, Yiyecek-İçecek Uzmanı Oğul TÜRKKAN, Yemek-Seyahat Yazarı Oğuz YENİHAYAT, Seyahat Yazarı Onur Ziya DEMİR, Şef-Tv Programcısı Sinem ÇAPRAZ, Fireroom Şefi Hazer AMANİ, Günaydın Restaurantları Sahibi Cüneyt ASAN, Swissotel İstanbul Direktörü Gürkan YELKENCİ, Cookshop CEO’su Selçuk GENGEÇ, Sözen Grup CEO’su Gökmen SÖZEN.