Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil, Milli Muharip Uçak KAAN'a dair önemli mesajlar verdi.
Geçtiğimiz günlerde katıldığı 'Rize Günleri' etkinliğinde hemşehrilerinin sorularını cevaplayan Kotil, KAAN projesini gerçekleştirmek için şimdiye dek 2 milyar dolar harcandığını dile getirdi.
Türkiye'nin havacılık sektöründe yetenekli gençleri sayesinde Almanya, Fransa, İtalya ve İngiltere'yi geçtiğini vurgulayan Kotil, Avrupa ülkelerinin genç nesil sorunu yaşadığına dikkat çekti.
KAAN'ın F-35'ten üstün olduğunu ve dünyada ancak Amerikan F-22 uçağıyla karşılaştırılabileceğini kaydeden Kotil, şunları söyledi:
KAAN uçağımızı gençler yapıyor, liseliler yapıyor. Gençler bu uçağı Almanya'dan, Fransa'dan, İngiltere'den, Japonya'dan, hatta Güney Kore'den daha iyi yapabilir.
Herhangi teknik bir konuda onlardan daha iyi olabilir. Diyeceksiniz ki, 3 trilyon dolar millî gelire sahip Almanya bunu nasıl yapamıyor?
Biz Almanya'dan nasıl daha iyi olabiliriz? Gerçekten olabiliyoruz yani, gerçekten de iyiyiz.
Almanların KAAN gibi bir uçağı yok. Eurofighter daha basit bir uçak. Airbus konsorsiyumunda Almanya, İtalya, İspanya ve İngiltere var. Dördü bir araya gelerek yapmışlar.
Biz bunun çok üstünde bir uçak yapıyoruz. Dünyadaki 4 ülkeden biriyiz şu anda.
Almanya'da mühendisler hep benim yaşlarımda. Yaşlandılar. Ruhları da yaşlandı. Onlar Mercedes yapmaya devam etsin.
Avrupa'nın büyük bir ülkesinin genelkurmay başkanı geçtiğimiz yıl TUSAŞ'a geldi, "Bizim gençlerimiz şöyle yapıyor, böyle yapıyor ama uçak yapmıyorlar, ilgisizler" dedi.
"Problem yok" dedim, "sen parayı ver, biz sana uçak veririz."
Bu projeye epey para harcadık. KAAN'a şimdiye dek 2 milyar dolar gitti; tesisler de var tabii.
Türk insanının yapamayacağı bir şey yoktur. Bizim en büyük servetimiz gençlerimizdir.
Neden? Önemli olan KAAN'ı yapmak, uçurmak değil. Bu bir üründür nihayetinde. Yarın başka bir şey yapacağız.
2028 yılında 20 adet KAAN'ı Türk Hava Kuvvetleri'ne teslim edeceğiz. 2030-2032'lerde ve daha sonra yüzlerce olacak.
Bu işin bir safhası. Asıl 100 yıl boyunca başka KAAN'lar gelecek. KAAN yüzde 100'e yakın yerlidir. Motoru ve fırlatma koltuğu hariç yerli firmalar yaptı.
2028-2029'da inşallah kendi motorumuzla uçacağız. Buna mecburuz. Böyle bir savunma sisteminde herhangi bir ülkeye bağlı olamazsınız.
Kanopiyi yapan firma bunu ilk kez yapıyor, hiç tecrübesi yok. İniş takımını yapan firma da ilk kez yaptı, tecrübesi yok. 125 kw gücündeki jeneratörleri bir firmamız ilk kez tecrübe ediyor. Ama onlar da uyumadılar, kafalarını duvarlara çok çarptılar.
Bu kadar teknolojik şeyi yapmak bizi bir yere kadar getirir ama asıl önemli olan bunu devam ettirecek genç arkadaşlardır. Biz ancak bu şekilde uzun dönem varlığımızı devam ettirebiliriz.
Önemli olan 100 yıl, 200 yıl... Biz bu paraları bu iş için harcadık, buraya kadar geldik.
Genç arkadaşlar, az uyuyun, çok öğrenin.
TUSAŞ'ta yaklaşık 16 bin çalışanımız var, 7 bin mühendisimiz ve 6 bin 600 teknisyenimiz var. Yaş ortalamamız 30.
Bu akış devam edecek, 10 bin mühendis, 10 bin teknisyen sayısına ulaşacağız. Bu heyecanın devam etmesi gerekiyor.
Uçağın fiziksel olarak tamamlanması önemli. Uçak bittikten sonra şunu gördük; mühendis arkadaşlar her gün gelip uçağı 'tavaf' ediyorlar. Yani bir şeyin fiziksel olarak ortaya çıkması önemlidir.
Genç arkadaşlar sonuç almaya odaklanmalı. 1, 2, olmadı 5 sene içerisinde o proje bitmeli.
KAAN, F-35'ten daha iyi bir uçak. F-35 6 ton taşıyor, bu 10 ton taşıyor. F-35 tek motorlu. Tek motor olduğu daha çok enerji ve radarda daha çok aydınlatma demek.
Bizim KAAN daha çok F-22 ile karşılaştırılır. Amerikalılar F-22'yi kimseye satmıyor ama tanesi 200 milyon dolar diyorlar. Bizimki 200 milyon değil tabii ki.
Böyle uçaklar 100 ile 200 milyon dolar arasında satılan uçaklardır. Ama önemli olan o para değil, bunu idame ettirmek için de 2-3 kat para harcıyorsunuz.
Şimdi KAAN Türk uçağı olunca, bir kere bütün para Türkiye'de kalıyor. Paranın hepsi Türk şirketlerine gidiyor.
İdame Türkiye'de olduğu için bakım-idame parası da burada kalıyor, dolayısıyla çok farklı bir dünya bu.
Biz bu konuda (rakiplerimizden) ucuz oluruz. Bu iyi bir şeydir. Ama KAAN'da kalmamamız lazım. Tesislerimizi, rüzgar tünelimizi, laboratuvarlarımızı kurduk. Allah devletimizden razı olsun. Şimdi bir sıçrama yapmamız lazım.
Savunma ihracatında dünya sıralamasında 11.'yiz ama bize ilk 5 yakışır.
(KAAN ismi nasıl belirlendi?)
Şirket içerisinde ve internet üzerinden bir sürü isim topladık. Cumhurbaşkanlığına gönderdik. Reis'ten isim vermesini istedik. 1 Mayıs töreni vardı, iki akşam önce telefon çaldı. Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü Hasan Doğan bey aradı.
"İsmi KAAN olacak" dedi. 'Ğ' harfi var mı yok mu, KAĞAN mı KAAN mı... İsmi de yazmamız lazım, tören yaklaşıyor. Sonra orada olan birisi bana dedi ki, "Ğ harfi yok..."