meritking giriş meritking kingroyal giriş bonus veren siteler casino siteleri https://www.elncgr.org Deneme bonusu Deneme bonusu Deneme bonusu Deneme bonusu Deneme bonusu en iyi casino siteleri hoşgeldin bonusu veren siteler portbet vbet portbet vbet babilbet babilbet deneme bonusu veren siteler slot siteleri deneme bonusu veren siteler 30 tl bonus veren siteler/ deneme bonusu veren siteler bahis siteleri bonus veren siteler

Tezat nedir?

Yazı dökülen edebi eserlerde bazı kelime ve kavramlar düz ve gerçek anlamlarının dışında kullanılarak, anlatının etkinliği arttırılmaktadır.

AKTUEL 10.11.2023 15:26:00 0
Tezat nedir?

Tezat Nedir?

Anlama dayalı söz sanatlarından bir tanesi olan tezat ya da bilinen diğer ismiyle karşıtlık sanatı; birbirinin tam zıddı olan duygu, düşünce ya hayalleri aralarında bir alaka kurarak kullanılmasıdır. Aynı cümle içinde, aynı mısra da ya da aynı beyitte sıklıkla başvurulan ve hem düzyazı hem de şiirde kullanılabilen bir söz sanatı olan tezatta illa iki zıt kelimenin bulunması da gerekmemektedir. Bazı durumlarda birbirine zıt iki kelime kullanılmaksızın da tezat sanatına başvurulabilmektedir.

Tıpkı, tezat sanatının kullanılmasında her zaman iki zıt kelimeye ihtiyaç olmadığı gibi, her iki zıt kelimenin yer aldığı cümleler de tezat özelliği göstermeyebilir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus zıt kelimelerin varlığı ya da yokluğundan ziyade, edebi metin içinde ortaya çıkan anlamdır.
Tezat sanatı hususunda dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli husus ise bu sanatın, bir diğer söz sanatı olan cinas ile karıştırılmamasıdır. Cinas; okunuş bakımından aynı ya da benzer olan kelimelerin bir arada kullanılması iken, tezat ise birbirine zıt olan kelimelerin ya da düşüncelerin ifade edilmesidir.

Tezat Örnekleri

Bir önceki ara başlığımızda tanımını yapmış olduğumuz tezat sanatının kullanıldığı örnekleri yazımızın devamında bulabilirsiniz:

Örnek 1:

Dostum, dostum, güzel dostum

Bu ne beter çizgidir, bu.

Bu ne çıldırtan denge.

Yaprak döker bir yanımız,

Bir yanımız bahar, bahçe.

Şair, yukarıda paylaşmış olduğumuz şiirin son iki dizesinde, anlamı güçlü kılmak adına tezat sanatına (karşıtlık) başvurmuştur. Kişinin içinde bulunduğu iki farklı duygu durumu “yaprak döker” ve “bahar bahçe” kavramları ile ifade edilmektedir. Bir dizede verilen sonbahar metaforu ile olumsuz duygular, ardından gelen dizede ise kullanılan bahar bahçe mecazı ile de pozitif hisler bir arada kullanılarak tezat sanatı kullanılmıştır.

Örnek 2:

Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?

Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?

Ya gözler altındaki mor halkalar?

Neden böyle düşman görünürsünüz,

Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?

Cahit Sıtkı Tarancı’nın Otuz Beş Yaş şiirinden alınmış olan beşlikte şair, dost ve düşman kavramlarını kullanarak tezat sanatından faydalanmaktadır. Şair burada yaşlanıyor olmasından ötürü yıllarca dost olarak gördüğü aynaları kendine düşman bellediğinden bahsetmekle karşıtlık sanatının incelikli bir örneğini vermektedir.

Önemli Not: Yazımızın başında, bir cümle içindeki her iki zıt kelimenin varlığının, o metinde tezat sanatından yararlanıldığını göstermeyeceğinden bahsetmiştik. Şimdi gelin bu durumu bir örnek üzerinden birlikte inceleyelim:

Örnek 3:

Benim gömleğim siyahken; o beyaz giymişti.

Bu cümle içinde kullanılan siyah ve beyaz kelimeleri birbirine zıt olmalarına rağmen, tezat sanatından bahsedilemez.


Anahtar Kelimeler: Tezat nedir?

Yükleniyor

Yükleniyor

Yükleniyor

11.4° / 6.3°

Başkan Alemdar, Milletvekili Varank’ı ağırladı

Özel: Süleyman Soylu siyasi bukelamundur!

Gemlik Belediye meclisi'nde kayyum protestosu

CHP'li Başkan Balkanlı: 2025'te vatandaş limon gibi sıkılacak!

CHP’lilerle polis arasında arbede çıktı

SP: Kayyum görüntüsü Türkiye imajına zarar veriyor

Başkan Altay'dan sert mesaj 'Polemiği bırakın hizmet üretin'

Dervişoğlu: Bu zulüm bütçesidir

AK Partili Milletvekili Kılıç: Gençler bugünü değil, geleceği de inşaa ediyor

Özel: Son fiyat 30! 30 yoksa biz bu işte yokuz!

Siyasette İmralı çağrısı gerginliği!

İYİ Parti Mardin'den 'kayyum' açıklaması

CHP İpsala'da yeni başkan İsmail Göksu

Kılıçdaroğlu: "Kurt, kuzu postuna bürünmüş..!"

İYİ Partili Selçuk Türkoğlu'ndan TÜİK'e kahır!

Destici: 2025'ten sonra gelecek erken seçim çağrılarına 'evet' demeyeceğiz

Edirne'de Anayol Arap'a emanet

Bilecik Pazaryeri'nde AK Parti Karabey'le güven tazeledi

3 Kasım 2002'de yeni bir dönemin kapısı açıldı: AK Parti iktidarlığı 22 yaşında! Ömer Çelik'ten anlamlı paylaşım

Edirne Keşan'da AK Partililer mazbatasını aldı