Trabzon’da geçtiğimiz günlerde Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu’nun yaptığı bir açıklama üzerine halk ekmek tartışmaları yeniden gündeme geldi. Kentte gerçekleştirilen bir etkinlikte Karadeniz İlleri Kadın Platformu Derneği temsilcisi Başkan Zorluoğlu’ndan “Trabzon’da fırıncılar çok güçlü. Halk ekmeği hayata geçirmenizi istiyoruz. Halk ekmek uygulamasına ihtiyacımız var.” diyerek halk ekmek yapılmasını istedi. Temsilcinin talebine Başkan Zorluoğlu, “Halk Ekmek ile ilgili birçok çalışmamız oldu. Halk ekmek ile ilgili pek emin değiliz. Bu fırıncıların gücünden kaynaklanan bir durum değil. Şehrimizin buna ihtiyacı olup olmadığıyla alakalı konuya bakıyoruz. O manada ihtiyaç oldukça, talep oldukça biz ona karşılık vermeye gayret ediyoruz.” diyerek yanıt verdi.
Gerçekleşen diyaloğun ardından Trabzon’da vatandaşların halk ekmek talebi yok mu? Sorusu akıllara geldi. Belediye Meclisinde halk ekmek konusunu sık sık gündeme getiren ve başkanlardan bu konuda bir çalışma yapılması talebini talep eden CHP’li Meclis Üyesi Oktay Söğüt’e Trabzon’da halk ekmek ihtiyacı olup olmadığını sorduk. Günebakış Gazetesi’ne konuyla ilgili özel açıklamalarda bulunan Oktay Söğüt, “Bu Halk Ekmek konusunu herhalde onlarca kez söylemişimdir. Ekmek, birçok büyük şehirde halk ekmek vasıtasıyla vatandaşa ucuz ulaştırılıyor. Niye Trabzon'da bu yok? Diyoruz ama dinleyen yok. Başkan bey olaya nereden bakıyor bilmiyorum. O lüks makam odasından mı bakıyor olaya? Türkiye'nin her yerinde, hangi gelir grubundan olursa olsun insanların ekonomik sıkıntısı var. Belediyeler son 3-5 yıldır, özellikle pandemiden sonra sosyal belediyecilik tarafına ağırlık vermeye başladı. Sosyal belediyecilik uygulamalarının en önemlisi de Halk Ekmek. Vatandaşın ucuz ve sağlıklı ekmek almasını sağlamak için altyapı hazırlıyorlar. Bazı büyükşehirler eskiden beri yapıyor bunu. Ankara, İstanbul gibi belediyeler bizzat kendi fabrikalarında ekmeği üretiyor, vatandaşa yüzde 10-20 ucuza ulaştırıyorlar. Bazı il ve ilçelerde fabrika açamıyor ama fırıncılarla bir protokol ve işbirliği yapıyorlar. Onlara büfe, elektrik, personel veriliyor. Biraz fırıncı karından feragat ediyor, biraz da belediye süspanse ediyor. Böylece vatandaşa ucuz ekmek sağlıyor. Trabzon'da da bu konuya belediye başkanları inceleriz demişti. Günler böyle gelip gidiyor, bu incelenecek bir şey değil.” diye konuştu.
Yerel yöneticilerin Trabzon’da halk ekmek olmasının bu şehri fakir gösterebileceği endişesine sahip olabileceklerini kaydeden Oktay Söğüt, yöneticilerin vatandaşın taleplerine gözlerini kapattığını söyleyerek, “Burada vatandaş cephesi önemli. Vatandaşa 1 liraya 50 kuruşa ekmeği ucuza verme gayen olması lazım. Ganita güzel olmuş, Boztepe'de yürüyüş yolu güzel olmuş. Evet, gerçekten güzel olmuş. Ama vatandaşın cebinde ekmek alacak parası yoksa çay içecek parası yoksa o alanların da hiçbir anlamı yoktur. İnsanların başta temel gıda ürünlerine ucuza ulaşması lazım ki hayatını idame ettirsin. Belediyelerin en önemli görevi bu, belediye yasası bile bunu söylüyor. Trabzon fakir bir memlekettir izlenimi mi vermek istemiyorlar? Yani kafalarının arkasında ne var? Böyle büyük büyük projeler, Trabzon vizyonu, Trabzon yüz yılı, mega projeler… Bunların hepsi tamam da vatandaşın ihtiyacı var. Su için de aynı şeyi söylüyorum ben. Suya enflasyon oranında her ay zam yapıyorsun. Türkiye'nin Şampiyonlar Ligi'ne girdik, suyu en pahalı satan Şampiyonlar Ligi'nin lideri olduk biz. Suya, ekmeğe daha ucuz ulaşmasını sağlamak varken gözlerini kapıyor üç maymun oynuyorlar. Bunlar belediyenin yapabileceği şeyler. Vatandaşın böyle bir talebi de var. Bir vatandaş olarak bu şehrin yaşayanı olarak bir sokakta yürürken bu talebi duyuyoruz. Kendileri nerede oturuyor, nerede kalkıyor, niye duymuyor bilmiyoruz. Ama böyle bir ihtiyaç var.” açıklamasında bulundu.
Trabzon’da vatandaşa halk ekmek isteyip istemediklerinin sorulması gerektiğini belirten Oktay Söğüt, “Vatandaşla çok iç içe geldiklerini düşünmüyorum. Vatandaşa sor bakalım, halk ekmek ister misin? Diye. Belediye böyle bir anket yapsın yüzde 99, yüzde 100 evet çıkar cevap. Eğer bu belediyeler vatandaşa hizmet edecekse vatandaşın bu düşüncesini kabul edip yerine getirmesi gerekir. Ekonominin kötü olduğunu herkes biliyor, iktidar da bunu kabul ediyor. Vatandaşın ekonomisi kötü. Bizim belediyelerin vatandaşın cebine dokunan, mutfağındaki yangının sönmesine birazcık yardımcı olacak şeyler yapması gerekiyor, halk ekmek bunların birincisi. Büyük şehirlerde Halk Ekmek bir kesime, bir gruba ya da yüzlerle ifade edilen vatandaş sayısına hizmet etmiyor; binlere, on binlere, milyonlara hitap ediyor. Bu küçük de olsa bir katkıdır. Bazı evler var günde dört, beş ekmek yiyor, ekmekten yapacağı günde 10 liralık tasarruf ayda 300-500 liraya tekabül ediyor. Onunla da başka bir ihtiyacını görüyor. Yani halk ekmek sosyal belediyeciliğin olmazsa olmazı. Bir kez daha diyorum. Vatandaşa sorulsun. Halk Ekmek 3-5 yıl önceye kadar sadece büyük şehirlerde vardı, şimdi Türkiye'nin tamamında neredeyse var. Çok da güzel bir uygulama. O bir fakirlik belirtisi değildir yani, insanları rahatlatmak uğruna ekonomisine birazcık yardımcı olmaktır.” dedi.
Ekmeğin temel bir ihtiyaç olduğunu söyleyen Söğüt, “Halk ekmek öyle keyfi bir talep değil. Ekmek, her evde her gün tüketilen bir ürün. Bir gün alayım sonra almayayım diyebileceğin bir şey değil. Halk ekmek temel bir ihtiyaç. Vatandaşın ekmeğe ucuz ulaşmasını, sağlıklı ulaşmasını sağlamak için uğraşması gerekenler hala neyi düşünüyor? İnsan başka bir şey düşünür. Bazı derin meseleler vardır, bunu nasıl yapacağız diye düşürsün. Ama bu öyle bir şey değil. Zaten düşünüp düşünüp sınıfta kalıyoruz. Çok düşünülen Maraş Caddesinde olanları gördük. Bunlar öyle çok düşünülecek şeyler değil. Bir an önce yapılması gereken, bir an önce hayata geçirilmesi gereken şeyler. Biz halkın içindeyiz, görüyoruz. Bu önemli bir istek. Yerine getirilirse de teşekkür ederiz. Bu süreklilik arz eden bir ihtiyaç. Yapılması gerekir.” ifadelerini kullandı.
Trabzon’da yaşayan vatandaşlara “Trabzon'un Halk Ekmeğe ihtiyacı var mı?” sorusunu sorduk. Trabzon’da çok sayıda yabancı olduğunu ve onların daha ucuz ekmeğe ihtiyaç duyduğunu belirten Trabzonlu vatandaş Hasan Albayrak, “Vardır tabii, olmaz mı? Burada yabancılar var, ihtiyacı olanlar vardır. Tabii ki halk ekmek ihtiyacı vardır. Ben kendi açımdan söylemiyorum da ihtiyacı olan çok insan var. Burada çok yabancı var; Suriyelisi, Afganlısı. Onların ihtiyacı var.” diye konuştu.
Trabzonlu vatandaşların iyi olduklarını söyleyen Hasan Albayrak, “Gerçi halkımız çok iyi. Mesela fırınlarda askıda ekmek uygulaması var. Millet ekmek alıyor, parasını veriyor bırakıyor oraya. İhtiyacı olan alıyor. Ama halk ekmek olsa çok iyi olur.” ifadelerini kullandı.
İstanbul’a ziyarete gittiğinde oradan halk ekmek aldığını ve Trabzon’a getirdiğini söyleyen Selma Kartal ise, “İstanbul'dan halk ekmeği alıyoruz biz devamlı, çok seviyoruz. Oradan gelirken ben çantayla getiriyorum buraya. Çok güzel yani, olması lazım Trabzon'da da. Çok güzel olur olursa.” sözlerini kullandı.
Trabzon’un ekmeğiyle ünlü olduğunu ve bu nedenle halk ekmek ihtiyacı olmadığını dile getiren Feyzi Bankoğlu, “Trabzon ekmek başkenti. Bizim Vakfıkebir diye çok ünlü bir ekmeğimiz var. Burada pişirilen ekmekler de Türkiye'de rağbet görüyor. O nedenle bir halk ekmek ihtiyacımız yoktur.” açıklamasında bulundu.
Fırında askıda ekmek uygulamasına destek verdiklerini söyleyen Fatma Öztürk, İstanbul’da olduğu gibi Trabzon’da da halk ekmek uygulaması olması gerektiğini ifade ederek, “Kesinlikle var. Çünkü niye? Biz Bahçecik Mahallesi'nde oturuyoruz. Biz iyi bir yerde oturuyoruz ama bizden aşağıdaki insanları da düşünmek lazım. Bazen fırında askıda ekmek bırakıyoruz ihtiyacı olan alsın diye. Halk Ekmek olsa daha ucuz oluyor, daha iyi oluyor. Bence olsun. Ben İstanbul'da halk ekmeği gördüm, çok mutlu oldum. Yani Trabzon’da da olsun. Niye olmasın ki?” dedi.
Erzurumlu olan ama Trabzon’da yaşayan Mevlüt Kadagan, Erzurum’da da halk ekmek uygulaması olduğunu ve Trabzon’un da buna ihtiyacı olduğunu belirterek, “Halk ekmek ihtiyacı var tabii ki. Fakir kesim oluyor, ekmek alamıyor. Bizim Erzurum'da da var mesela ucuz ekmek, burada da olmalı.” ifadelerini kullandı.
Kahramanmaraşlı olan Tarık Kavak, Maraş’ta da halk ekmek uygulaması olduğunu söyleyerek, “Burada da ihtiyaç var. Kesinlikle var yani.” dedi. Trabzon’da halk ekmek ihtiyacı olduğunu söyleyen başka bir vatandaş Nizam Armutoğlu ise Trabzon’da halk ekmek uygulaması olmasını istediğini belirterek, “Olsa ben devamlı ondan alırım.” açıklamasında bulundu.