Son dönemde Türkiye'de uyuz hastalığı vaka sayısında ciddi bir artış gözlemleniyor.
Türk Dermatoloji Derneği, uyuz hastalığına dair önemli bilgileri içeren 20 soru ve cevap ile halkı uyuz hastalığına karşı bilinçlendirmeye çalışıyor.
Uyuz hastalığı, Sarcoptes scabiei adlı akarın neden olduğu bir deri hastalığıdır. Hastalık, şiddetli kaşıntılara ve ciltte sivilce benzeri döküntülere yol açar. İşte uyuz hastalığına dair bilinmesi gereken 20 soru ve yanıtlar:
Uyuz hastalığı nedir? Uyuz hastalığı, Sarcoptes scabiei adlı akarın neden olduğu, insan derisinde şiddetli kaşıntılara yol açan bir deri hastalığıdır. Akarlar cilt altında tüneller kazarak çoğalır.
Uyuz hastalığının ilk belirtileri nelerdir? Uyuz hastalığının ilk belirtileri arasında gece ortaya çıkan yoğun kaşıntılar bulunur. Ayrıca ciltte sivilce benzeri döküntüler ve tüneller görülebilir.
Kaşıntılar neden gece ortaya çıkar? Uyuz akarı gece daha aktif hale gelir ve cilt altında tüneller açar. Bu nedenle kaşıntılar genellikle gece ortaya çıkar.
Uyuz kaşıntıları vücudun hangi bölgelerinde daha fazla görülür? Uyuz hastalığı genellikle el ve ayakta parmak araları, koltuk altı, bilek ve göbek bölgesinde daha fazla görülür. Erkeklerde genital bölge, kadınlarda meme bölgesi de etkilenebilir.
Uyuz hastalığı nasıl bulaşır? Uyuz hastalığı doğrudan ten teması yoluyla bulaşır. En az 15 dakika süren yakın temas gerekir. Ayrıca aynı eşyaların, kıyafetlerin veya çarşafların kullanılmasıyla da bulaşabilir.
Tokalaşmak, sarılmak veya mağazada kıyafet denemek uyuz bulaşmasına neden olur mu? Hızlı bir tokalaşma veya kısa süreli bir temas genellikle uyuz bulaşmasına yol açmaz. Uyuz bulaşması için temasın biraz uzun sürmesi gereklidir. Kıyafet denemekle bulaşma riski düşüktür.
Uyuz akarı ne kadar süre yaşayabilir? Uyuz akarı insan vücudu dışında iki ila üç gün kadar yaşayabilir. Bu nedenle hastaların kullandığı eşyalar ve yüzeylerde yaşayabilir.
Uyuz hastalığı neden son yıllarda artıyor? Uyuz hastalığı, 20-30 yıllık periyotlarla artış gösterebilen bir hastalıktır. Pandemi dönemi, ev içi temasın artması, sağlık hizmetlerine erişimin azalması ve depremler gibi faktörler bu artışı etkileyebilir.
İlaçla tedavi edilmezse uyuz kendiliğinden geçebilir mi? Uyuz nadiren kendiliğinden iyileşebilir, ancak genellikle tedavi gereklidir.
Uyuz tedavisi nasıl yapılır? Uyuz tedavisi için en yaygın kullanılan ilaç Permetrin adlı bir losyondur. Losyon vücuda sürülür ve birkaç saat beklettikten sonra yıkanır. İlaç bir hafta sonra tekrarlanır. Daha zor vakalarda karışım tedavileri ve ivermektin gibi ilaçlar kullanılabilir.
Tedavi sırasında nelere dikkat edilmelidir? Tedavi sırasında hastaların giydiği iç çamaşırları, kıyafetler, nevresimler ve havlular 60 derecede yıkanmalıdır. Koltuk, halı gibi yüzeyler elektrikli süpürge ile temizlenmeli ve uyuz bulaşma riski azaltılmalıdır.
Tedavi sonrası kaşıntılar ne zaman geçer? Tedavi sonrası kaşıntılar kademeli olarak azalmaya başlar. En geç bir buçuk ay içinde tamamen ortadan kalkar.
İlaçla tedavi sırasında tahriş oluşabilir mi? Üç gün süren ilaç tedavileri ciltte hafif tahrişe neden olabilir. Bu nedenle tedaviyi reçete eden doktorun talimatlarına uyulmalıdır.
Evcil hayvanlar uyuz hastalığına neden olur mu? Hayvanlar da uyuz hastalığına neden olabilir, ancak insan uyuz akarı hayvanlarda çoğalmaz. Dolayısıyla evcil hayvanlar, uyuz hastaları tarafından tedavi edilmesi gerekmez.
Uyuz hastalığı başka deri hastalıklarıyla karışabilir mi? Uyuz hastalığı, alerjik egzama gibi diğer deri hastalıkları ile karıştırılabilir. Bu nedenle doğru tanı ve tedavi için uzmana başvurmak önemlidir.
Aynı ailede bir kişide uyuz görülmesi halinde diğer aile bireyleri de tedavi edilmelidir. Uyuz hastalığı için tedavi edilmiş olması gereken diğer aile bireylerine dağılabileceğini önlemek ve aynı anda tedaviye başlamak için tüm aile bireyleri tedavi edilmelidir.
Uyuz hastalığı kronik hale gelebilir mi? Tedavi edilmediğinde uyuz hastalığı kronik bir kaşıntı şeklinde devam edebilir. Nadiren kendiliğinden iyileşebilir.
Uyuz tedavisi için farklı seçenekler bulunur mu? Uyuz tedavisi için Permetrin losyon, karışım tedavileri ve ivermektin gibi ilaçlar kullanılabilir. Tedaviye ek olarak nemlendiriciler ve kortizonlu kremler de kullanılabilir.
Uyuz hastalığının bulaşma riskini azaltmak için nelere dikkat edilmelidir? Bulaşma riskini azaltmak için kişisel hijyen kurallarına dikkat etmek, eşyaların temizliğine özen göstermek ve yakın teması sınırlamak önemlidir.
Uyuz hastalığı tedavisinin eksik veya yanlış uygulanması nasıl sonuçlar doğurabilir? Uyuz tedavisinin eksik veya yanlış uygulanması, hastalığın devam etmesine, kısırdöngülere yol açmasına ve daha fazla tahrişe neden olabilir. Tedavi süresi ve dozlarının doktor tavsiyelerine uygun şekilde uygulanması önemlidir.
Uyuz hastalığı hakkında şüphe durumunda, bir dermatolog veya uzman hekime başvurmanız önerilir.
Bu bilgiler, uyuz hastalığına karşı bilinçlenmeniz ve hastalığın yayılmasını önlemeniz için önemlidir. Sağlığınıza dikkat etmek ve bilinçli bir şekilde hareket etmek herkes için önemlidir.
