Yeni bir araştırma, ultra işlenmiş gıdalarla beslenen kişilerin erken ölüm riskinin arttığını ortaya koydu.
Cips, hazır erişte, şekerli kahvaltılık gevrekler ve sosis gibi ultra işlenmiş ürünler genellikle yapay renklendiriciler, tatlandırıcılar ve yüksek oranda şeker, doymuş yağ ile tuz içeriyor.
American Journal of Preventive Medicine dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, ultra işlenmiş gıda tüketimindeki her yüzde 10’luk artış, erken ölüm riskini yüzde 2,7 oranında yükseltiyor.
Araştırma, 30-69 yaş arasındaki kişileri kapsıyor ve Kolombiya, Brezilya, Şili, Meksika, Avustralya, Kanada, İngiltere ile ABD’yi içine alıyor. Bu ülkeler arasında Kolombiya ve Brezilya’da tüketim nispeten düşük, Şili ve Meksika’da ise orta düzeyde. Öte yandan Avustralya, Kanada, İngiltere ve ABD’de ultra işlenmiş gıda tüketimi oldukça yüksek.
Çalışmanın başyazarı, Brezilya’daki Oswaldo Cruz Vakfı’ndan araştırmacı Eduardo Augusto Fernandes Nilson, “Yüksek gelirli ülkelerde tüketim on yıldan uzun süredir yüksek ve nispeten sabit kalırken, düşük ve orta gelirli ülkelerde artışın devam etmesi endişe yaratıyor,” dedi.
Bağımsız araştırmacılar, bulguların ultra işlenmiş gıdaların erken ölüm riskini doğrudan artırdığını kanıtlamadığını, ancak bu gıdaların daha ayrıntılı incelenmesi gerektiğini belirtiyor.
Cambridge Üniversitesi’nden istatistikçi Stephen Burgess, “Gerçek nedenin ultra işlenmiş gıdalar değil, fiziksel uygunluk gibi başka bir faktör olması ve ultra işlenmiş gıdaların sadece tesadüfi bir gözlem olması mümkün,” dedi. Ancak birçok ülkede benzer sonuçların tekrarlanması, ultra işlenmiş gıdaların sadece bir seyirci olamayacağı şüphesini uyandırıyor.
Ultra işlenmiş gıdalar daha önce de sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmişti. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kanser araştırma ajansı bu yılın başlarında, ultra işlenmiş gıda tüketiminin kalp hastalığı, anevrizma, sindirim sorunları ve Parkinson hastalığı kaynaklı ölüm riskini artırdığını ancak kanser veya Alzheimer ile bağlantısı bulunmadığını açıkladı.
Bilim insanları, ultra işlenmiş gıdaların zararlı etkilerinin besin içeriklerinden mi yoksa üretim sürecindeki endüstriyel işlemlerden mi kaynaklandığını henüz bilmiyor. Ayrıca, ultra işlenmiş gıdaların net bir tanımının olmaması karşılaştırmaları zorlaştırıyor.
Oxford Üniversitesi’nden diyet ve obezite profesörü Nerys Astbury, “Ulusal beslenme kılavuzları henüz özel olarak ultra işlenmiş gıdalara karşı uyarı yapmıyor, ancak enerji yoğun, yüksek yağlı ve şekerli gıdaların tüketiminin azaltılması zaten tavsiye ediliyor,” dedi.