Arapça da Za'atar olarak bilinen zahter, kekik ailesine bağlı bir bitkidir. Orta Doğu'da yemeklerde tüketilen zahterin yüzyıllardır insan sağlına faydaları da olduğu biliniyor. Lübnan, Filistin ve Ürdün yemeklerine eşsiz lezzet sağlayan zahter, aramottik bir koku ve tada sahiptir. Öğütülerek baharat hale getirilen zahter bitkisi, kekik, mercanköşk ve tuz ile harmanlanır. Tüketimi Endülüslere kadar uzanan zahteri genellikle kadınlar kendi imkanları ile evde hazırlar. Batılılar tarafından keşfedildikten sonra içeriğine ayrıca kimyon, kişniş ve rezene de ekleniyor. Bu karışım aynı zamanda mevsim geçişlerinde bağışıklığı güçlendirdiğinden çay olarak tüketilir. Ülkemize Osmanlı zamanında giren bu karışım özellikle sulu ve et yemeklerine eklenir. Özel olarak da çayı yapılır. Geleneksel olarak hazırlanan zahter de ise sadece tuz ve sumak vardı. Bu karışım ekmeklerin üzerine ya da içerisine zeytin yağı ile eklenir. Eski çağlardan beri yapılan zahter çayı vücuttaki paraziti azaltmada doğal ilaç olarak tüketilirdi. Bunun dışında özellikle sinirleri güçlendirerek beyin hastalıklarının önüne geçtiği bilinir.
ZAHTERİN FAYDALARI NELERDİR?
- Mevsim geçişlerinde genellikle virüsler kuluçka dönemlerinden harekete geçer. Bu da gribal enfeksiyonlara neden olur. Bağışıklığın düşmesiyle de artan hastalıkların önüne geçmek için uzmanlar doğal ilaçlar önerir. Zahter bu bakımdan oldukça etkili bir otur. Özellikle baharat olarak yapılan zahter de içeriğindeki diğer faydalı bitkilerle beraber vücudun direncini artırarak hastalıklara karşı korur.
- Bağışıklığı temizlemede etkili olduğu kadar ağız içi sağlığında da oldukça faydası olan zahter, suyuyla ağızda yapılan gargarayla enfeksiyonlu hücrelerin sayısı azaltılır. Kekik gibi güçlü bir antioksidan olan zahter, diş aralarında biriken hücreleri tükürükte biriktirerek ağızdan atılmasını sağlar.
- Mikroplara karşı güçlü bir silah olan zahter, öksürüğe karşıda oldukça etkili bir bitkidir. Kuru öksürüğü anında keserek boğazın tahribatını azaltır. Boğazları rahatlatarak rahat bir nefes almada yardımcı olur.
- Göz sağlığında temel vitamin olan A vitamini bakımından zengin olan zahter, aynı zamanda sinüs yollarını da temizler. Göz kanallarının bakterilerle tıkanmasının önüne geçerek içeriğindeki sıvı oranını artırır. Görme kaybı yaşanmasını önler. İleri yaşlardaki göz sorunlarının da önüne geçer.
- Güçlü bir antioksidan olan zahter, ayrıca kanserli hücrelerin oluşumunu da engeller. Özellikle hücrelerin mutasyona uğramasının önüne geçer. Eski çağlardan beri düzenli olarak çayı tüketilerek kanser hastalıklarına yakalanma oranını azaltmasını destekler.
- Vücutta sağlıksız beslenme ve çevresel etkilerden kaynaklı artan parazitler ciddi hastalıkların meydana gelmesine neden olur. Parazitler özellikle bağırsaklara yerleşerek sindirim ve metabolizmayı alt üst eder. Ancak zahter vücuttaki parazitleri idrar yoluyla atmada etkili bir bitkidir. Zahter parazitleri idrar ile atarken rahat bir idrarın yaşanmasına ortam hazırlar.
- Hoş kokusu sayesinde kozmetiklerde de kullanılan zahter cilt temizliği için özellikle sabun gibi ürünlerin ham maddesidir.
ZAHTER ÇAYI NASIL YAPILIR VE NE İŞE YARAR?
Zahter bitkisi kurutularak içerisine eklenen kekik, sumak ve tuz gibi bitkilerle beraber karıştırılır. Bir tatlı kaşığı kaynamış suya ekleyip 5 dakika bekletin. Daha sonra süzerek bir bardağa boşaltın. İsteğe bağlı içerisine bal ya da limon ekleyin. Günde bir bardak tüketebilirsiniz.