Zihni Derin 1880 yılında Muğla’da dünyaya gelen Türk ziraatçı ve eğitimcidir. Türkiye’de çay tarımının başlatılması ve yaygınlaştırılması konusunda yaptığı çalışmalar ile bilinen Derin, “Çayın Babası” lakabının sahibidir. 25 Ağustos 1965 tarihinde Ankara’da yaşamını kaybeden Zihni Derin, Türk damak tadına kazandırdığı vazgeçilmez lezzetle günümüzde halen hatırlanmaktadır. Çayın babası olarak bilinen ve Rize Botanik Bahçesi girişinde büstü bulunan bu değerli ziraatçıyı gelin hep birlikte daha yakından tanıyalım.
Zihni Derin’in Mesleği Nedir?
Zihni Derin’in mesleği eğitimciliktir. 1909 yılından 1912 yılına kadar geçen 3 yıllık sürede Selanik Ziraat Mektebi’nde öğretmenlik yapan Derin, 1914 – 1920 yılları arasında da Bursa’da öğretmenlik yaptı. Bu süreçte Bursa Milli Eğitim Vekilliği görevlerini de üstlendi. Kimya, ziraat sanatları ve jeoloji alanında ders veren Derin’i tanınır yapan hizmeti ise Türk tarımı için yaptıkları oldu.
Zihni Derin Ne Yapmıştır?
Zihni Derin’in yaptığı şey çayı ülkemiz tarımına kazandırmaktır. Çaycılık alanında ilk girişimlerini 1921 yılının Nisan ayında başlatan Derin, bu tarihte Ankara’da düzenlenen ve bakanlık temsilcilerinin katıldığı bir komisyonda İktisat Bakanlığı temsilcisi olarak katıldı. Ali Rıza Bey tarafından 1917 yılında Batum’da yapılan incelemeleri üzere yazılan ve Rize dolaylarında çayın yetiştirilebileceğini öngören raporu okuyan Derin, uygulamanın başlatılması için fidanlık kurulması kararının alınmasında etkili oldu.
Zihni Derin 1923 yılında çay ve narenciye fidanlığı kurmak üzere Rize’ye gönderildi ve Garal Tepesinde yer alan 15 dekarlık arazide vazifesine başladı. Derin 1924 yılında Batum’u ziyaret ederek çay bahçeleri ve çay fabrikalarını inceleyerek beraberinde çay tohumu ve fidanları getirdi. İlk girişim başarısız olsa da Derin’in çabaları ile 6 Şubat 1924 tarihli ve 4047 sayılı “Rize Vilayeti ile Borçka Kazasında; Fındık, Portakal, Limon, Mandalina, Çay Yetiştirilmesi Hakkındaki Kanun” yürürlüğe girdi.
Zihni Derin’in Yaptığı Hizmetler Nelerdir?
Zihni Derin tarafından verilen hizmetler sadece Türkiye’de çayın yetiştirilmesi ile sınırlı değildir. Osmanlı Dönemi’nden başlayan öğretmenlik hayatına genç Türkiye Cumhuriyeti’nde de devam eden Derin, milletvekilliği adayı da olmuş fakat meclise girmeyi başaramamıştır. Bazı narenciye ve meyve çeşitlerinin Rize bölgesinde yetiştirilmesine öncülük eden Derin’in kronolojik sıraya göre verdiği hizmetler şu şekildedir:
- 1905 – 1907 yılları arasında Aydın İli Orman ve Muamelat Katipliği
- 1907 – 1909 yılları arasında Orman Müfettişliği
- 1909 – 1912 yılları arasında Selanik Ziraat Mektebi’nde öğretmenlik (Kimya, Ziraat Sanatları ve Jeoloji)
- 1914 – 1920 yılları arasında Bursa’da öğretmenlik ve Milli Eğitim Müdür Vekilliği
- 1920 – 1924 yılları arasında Milli Mücadele Hükümetince kurulan İktisat Bakanlığının ilk bakanı
- 1930 – 1936 yılları arasında Ankara’da öğretmenlik
- 1936 – 1937 yılları arasında İkinci Umumi Müfettişlik Ziraat Müşavirliği – Trakya
- 1937 – 1945 yılları arasında Tarım Bakanlığı Başmüşavirliği
- 1945 – 1950 yılları arasında Çay Organizatörlüğü
- 1950 seçimlerinde Rize’de bağımsız milletvekili adaylığı
Zihni Derin’in Aldığı Ödüller Nelerdir?
Zihni Derin’e verilen ödül TÜBİTAK tarafından 1969 yılında verildi. 25 Ağustos 1965 tarihindeki ölümünün ardından Zihni Derin, TÜBİTAK Hizmet Ödülü’ne layık görüldü.
