İlişkilerde yeni 'seviye': Ghostlighting
İkili ilişkilerde dönem dönem yaşanan sorunlar farklı akımlarla farklı noktalara evrilebilir. Son zamanlarda gündeme gelen 'Ghostlighting' ile bu durum başka bir seviyeye ulaştı. 'Ghostlighting' olarak ifade edilen durumda ilişki yaşadığınız kişi beklenmedik şekilde hayatınızdan çıkıyor. İlişkiye dönmek istediğinde ise özür ifade etmek yerine karşı tarafı suçluyor. İşte, ‘ghosting’ ve ‘gaslighting’ karışımıyla ortaya çıkan Ghostlighting.
İnsan ilişkilerinde en önemli belirleyen olan psikoloji ve davranışlar, bilimsel olarak da araştırılan ve merak konusu olan olgular olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzde anlamlandırdığımız ya da anlamlandıramadığımız bir çok hal ve hareketleri psikoloji ile inceleyerek bir tanımlama yapmak mümkün oluyor.
Son dönemlerde ikili ilişkiler ele alındığında birçok akım ve terim gündelik hayata dahil oldu. Bunlardan öne çıkan iki terim ise ‘ghosting’ ve ‘gaslighting’ oldu. Psychology Today'de dijital sağlık uzmanı Bruce Y. Lee, bu yeni terimle ilgili bir yazı kaleme aldı.
Ghosting en basit haliyle, ilişki kurulan birinin, uyarı ya da açıklama yapmaksızın aniden ortadan kaybolması olarak tanımlanıyor. Bir çeşit hayalet olma durumu. Mesajlar görmezden geliniyor, aramalar açılmıyor. Kısacası hem sosyal medyada hem fiziksel dünyada ‘aradığınız kişiye ulaşılamıyorsa’, ghosting yaşanıyor olması muhtemel. Daha ilişkinin adını bile koyamadan ortada bir ilişki kalmıyor. Ghosting’e uğrayan kişinin kendine güveni zedeleniyor. 'Ne yaptım' ya da 'ne söyledim ki gitti' diye düşünülüyor. Ghosting’e maruz bırakılan kişi yeni bir ilişkiye başlarken yoğurdu üfleyerek yiyor, hatta bazen yememeyi tercih ediyor.
Gaslighting de psikolojik bir manipülasyon yöntemi olarak tanımlanıyor. Kişinin kendi akıl sağlığını sorgulamasına neden olan yalanlar, inkar ve sindirme taktikleri yoluyla manipüle edildiği bir psikolojik taciz biçimidir. Örneğin ilişkideki partner aldatırken yakalanırsa yalanlama ve inkar yöntemiyle karşısındakinin hafıza, algı ve akıl sağlığını sorgulayıp irdelemeye iten bir çeşit kötü yönlendirmedir. Bireyde şüphe uyandırma, kalıcı inkâr, çelişki ve yalan yoluyla peyderpey dikte edilir ve fark edilmesi kimi zaman güçtür. Özetle her şeyin nedeni aslında karşı taraftır!
Ghosting ve Gaslighting’in karışımından ortaya çıkan Ghostlighting’te ise olay şöyle gelişiyor:
İlişki yaşanılan kişi beklenmedik şekilde ortadan kayboluyor. Sonra bir gün dönmeye karar veriyor ve durumu açıklamak yerine partnerini suçluyor. Terk edilen partner "Asıl sen beni aramadın. Bu ilişki için yeterince çabalamadın" gibi ithamlarla Ghostlighting'e maruz bırakılıyor.
Bir olasılık, kişinin yaşam koşullarının kabul etmeye istekli olmadığı şekillerde değişmiş olması. Sağlık sorunları, mali sorunlar vb. nedenler olabilir.
İkinci olasılık, kişi aslında başka biriyle de ilgileniyordu. Ancak ondan nasıl bir yanıt alacağını bilemediği için partnerini hep yedekte tutuyordu. İstediği sonucu alamayan kişi, partnerini Ghostlighting'e maruz bırakarak geri dönüyor olabilir.
Üçüncü ve en kötü olasılık ise kişinin düpedüz manipülatif olması! Duyguları umursamayan, inatçı bir yalancı karaktere sahip olması.
Ya da C şıkkı: Hepsi.
Bu dönüşte uzun vadeli, istikrarlı bir gelecek planına girmemekte fayda var. Bundan sonra partnerin daha kötü manipüle edileceği kesin!
