Artvinli yem satıcısı Fuat Salan, "Bu sene fiyatlarımıza yüzde 30 civarında zam geldi ve sattığımız hayvanın yerine yenisini alma şansımız hiç yok.
Devlet ithal hayvan getiriyor içeride hayvan zaten bitmiş, devlet hala hayvan getirerek biten çiftçiyi iyice bitirmeye çalışıyor. Artık hayvancılıkta alarm değil çanlar çalmaya başladı ve gün geçtikçe kötüye gidiyor, ne olacağı belli değil artık" dedi.
Doğu Karadeniz’de hayvancılığın en çok yapıldığı illerden Artvin’de hayvancılık yapan üretici sayısı her geçen gün azalıyor.
"BU SATIŞLARLA EKMEK PARASI ÇIKMIYOR"
Ot ve saman satıcısı Kamil Aydın şunları söyledi:
"Borçka Kaynarca köyündenim ve merkezde esnafım, ot ve saman satıyorum ama bu son iki aydır satışlarımız çok düşük. Bu satışlarla ekmek parası çıkmıyor. Fiyatlarda yükseldi tabi ot da 7 liradan başlıyor 8,5 liraya kadar yükseliyor ve saman fiyatları da 9 liraya kadar çıkıyor. Bunlar mercimek samanı ama düz samanda fiyat 3,5 lira civarlarında gidiyor. Biz ot ve samanı Erzurum tarafından alıyoruz. Bölgede hayvan da kalmadı ve insanlar hazırcı oldu. Vatandaş inek saklamıyor, saklayan da bir tane saklıyor. Böyle giderse şayet yakında biz de sütü, peyniri ve yağı hazır alıp yiyeceğiz. Tarıma ve çiftçiye destek yok. Çiftçi, çiftçiliği bıraktı. Mesela bizim köyde her hanede 10 tane hayvan olurdu şimdi ise tüm köyde 10 tane hayvan yok. Biz de işte bekliyoruz; 10 tane hayvandan bize bir tane balya düşer mi diye. Ne olacak belli değil. Şu anda maalesef piyasa çok durgun. İnsanlar fiyatlar yüksek diye isyan ediyorlar. Adam bir ton ot alacaksa 250 kilo alıyor. Hayvancılık burada çok azaldı ben önceden hayvan beslerdim ama şimdi besleyemiyorum ne yapalım yok."
"BİTEN ÇİFTÇİYİ İYİCE BİTİRMEYE ÇALIŞIYOR"
Yem bayiliği yapan besici Fuat Salan ise şunları söyledi:
"Yem satıyorum aynı zamanda da besicilik yapıyorum özellikle kurban işi yapıyoruz. Bu sene fiyatlarımıza yüzde 30 civarında zam geldi ve sattığımız hayvanın yerine yenisini alma şansımız hiç yok. Devlet ithal hayvan getiriyor içeride hayvan zaten bitmiş, devlet hala hayvan getirerek biten çiftçiyi iyice bitirmeye çalışıyor. Bizler geçen sene kurbanlarımızı satmıştık şu anda 100 tane kurbanlığım var geçen yıl bu zamanlar satmıştım. Bu yıl hala satılmamış durumda. Faizlerin yüksek olması nedeniyle insanlar paralarını faize yatırdı ve bizim gibi üreticilerden daha fazla para kazanıyorlar. Üstelik bizler ürettiğimiz halde kazanıyorsak 3 lira, faize para yatıranlar ise kazanıyor 5 lira. Sonra gelip aynı parayla gelip hayvanını bizden aynı fiyata alıyor. Biz eziyetini çekiyoruz ama parayı ise aradaki aracı kazanıyor. Küçük çiftçi yani bizim gibi az hayvanı olan üreticiler her zaman kaybediyor. Ot fiyatları artıyor 6-7 lira arasında düz saman 3,5 lira ve yemin parası 500 liraya çıkmış durumda ve biz yem fiyatlarını da yetişemiyoruz. Çoğu arkadaşta kurbanlık yapmadı ve hayvanları elinden çıkardı maalesef çiftçinin durumu iyi değil ve gittikçe de kötüye gidiyor.
"VATANDAŞ PARASINI FAİZE YATIRIYOR, ÜRETİM YAPMIYOR"
Faizler yüksek ve herkes faize parasını yatırıyor üretim yapmıyor. Eskisi kadar hayvan zaten yok, kâğıt üzerinde var ama gerçekte o kadar yok. Örnek olarak kâğıtta 2 milyon havan gözüküyor ama gerçekte bir milyon civarında. Tarım Bakanlığı kâğıt üzerinden baktığı için elimizde hayvan var diyor ama tabi gerçekte yok. İthal ucuza geliyor ve büyükler gidip bu ucuz hayvanı alıyor getirip satıyor ama maalesef küçük çiftçi bu hayvanı alamadığı içinde üretimi bırakıyor. Bu sistemden çıkıp gidip dolar ya da altın alayım diyor ve zaten aynı parayı kazanıyorum diyerek üretimden uzaklaşıyor. Geçen sene yemi 300 liraya satıyorduk şimdi ise 500-520 lira civarında ve vatandaşta para olmayınca veresiye alıyor ve bu seferde biz zorlanıyoruz. Doğal olarak zincirleme olarak hepimize etkisi oluyor. Biz bölge olarak en çok mağdur olan bölgedeyiz bize ithal hayvan bile gelmiyor yazılsak bile bizden kapasite raporu isteniyor. 200 başlık hayvanın varsa da 40 tane veriyor ve dolar olarak istiyor ve 6 dolar bir kilo canlı. Bu devletin yaptığı ve özel sektör 4- 5 getiririm diyor. Devlet ticaret yapınca işte devletin ticareti de bu kadar oluyor. Kilo başına 1,5 dolar daha fazlaya getiriyor.
"KASAPLAR ET BULAMAZ HALE GELDİ"
Zaten piyasada et yok ve kasaplar hayvan bulamıyor ki kesmeye. Kasapta et 600 lira ama bu bize yansımıyor. Artvin’de bir markete gittim et 550 lira ama en yağlı kıyma ise 450 lira. Biz hayvanı kestirirken kilosunu 290- 300 lira kestiriyoruz. Bu para bizim gibi küçük üreticiyi kurtarmıyor. Et pahalıdır diyoruz ama bunun maliyetini koyarsak 300 liraya geliyor. Benim köyümde önceki senelerde 350 tane sığır çıkardı ve şimdi ise 180-190 düşmüş durumda. Bugün hayvancılık yapanların yaş ortalaması 55-60 civarında yani genç yok maalesef gençler kalmıyor köyünde İstanbul’a Ankara’ya gidip çalışayım deyip terk ediyorlar. Artık hayvancılıkta alarm değil çanlar çalmaya başladı ve gün geçtikçe kötüye gidiyor, ne olacağı belli değil artık."
