Tedavisi olmayan ve ölümcül bir özellik taşıyan Alzheimer insanların kanserden sonra en çok korktuğu hastalıklardan biri. Bu durumdan korunmak isteyenler için, yakın zamanda yayınlanan yeni bir araştırma ne yemeniz ve ne yememeniz gerektiğini tüm ayrıntılarıyla açıklıyor.
Çalışmaya göre Akdeniz diyeti, DASH diyeti ve MIND diyeti, bilişsel sağlığı ve işlevi desteklediği yaygın olarak kabul edilen beslenme kalıpları.
Akdeniz diyeti, balık, zeytinyağı, ekmek, tam tahıllar, meyveler, sebzeler, baklagiller, kuruyemişler, fasulye ve tohumların yoğun tüketimini gerektiriyor. Bu tarz beslenme makul miktarda süt ürünleri ve kümes hayvanları yemeyi ve minimum düzeyde şeker, kırmızı ve işlenmiş et tüketimini içeriyor.
DASH ise bol miktarda meyve, sebze, kuruyemiş, baklagiller ve tam tahıl tüketimini gerektiriyor. Bu beslenmede orta düzeyde kümes hayvanı, balık tüketimi ve minimum düzeyde kırmızı et, şeker, doymuş yağ ve tuz tüketimine izin veriliyor.
MIND diyeti de zeytinyağı, balık, meyveler, yeşil sebzeler, kuruyemişler, fasulye ve tam tahılların tüketimini artırmayı içeriyor.
Peki hangi gıdalar beyin sağlığını destekliyor ve Alzheimer riskini azaltıyor?
Uzmanlara göre bir kişinin hiçbir zaman Alzheimer hastalığına yakalanmayacağını garanti edebilecek tek bir gıda yok. Ancak yine de bazı besinlerin beyni destekleyen bir beslenme düzeni çerçevesinde tüketildiğinde beyin fonksiyonlarını destekleyebildiğini gösteren veriler mevcut.
Fındık özellikle beyinde meydana gelen Alzheimer hastalığının gelişimiyle doğrudan ilişkili tau fosforilasyonunu azaltarak beyin hücrelerini koruyan fenolik asit içeriyor. Ayrıca beyindeki protein oksidasyonunu ve yağ peroksidasyonunu azaltmaya yardımcı olan quercetin gibi flavonoidler barındırıyor.
Ceviz, lignan adı verilen bitki bileşiği açısından zengin olduğu için beyin sağlığını iyileştiriyor. Lignanlar beyin nöronlarının ilerleyici yapı ve fonksiyon kaybının azaltılmasına yardımcı oluyor. Aynı zamanda beyin fonksiyonlarını etkileyen iltihaplanmayı azaltıyor. Araştırmalar, cevizde bulunan omega-3 alfa-linolenik asidin beyinde Alzheimer riskini azaltan anti-inflamatuar etkilere sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Somon gibi yağlı balıklar, beyin sağlığını destekleyen besinler olan DHA omega-3 yağ asitleri ve D vitamini açısından zengin. Omega-3'ler beyin de dahil olmak üzere vücuttaki iltihabı azaltıyor, sağlığını ve işlevini iyileştiriyor.
Meyveler, beyin sağlığını olumlu yönde etkileyen antosiyaninler içerir. Araştırmacılara göre antosiyaninler beyin dokusunun tahrip olma sürecini yavaşlatarak vücudun serbest radikallerini azaltır. Aynı zamanda antosiyaninler, Alzheimer hastalığının ana nedenlerinden biri olan beyinde birikme eğilimi gösteren tau proteinini de azaltır.
Lahana ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde beyin sağlığını destekleyen üç temel bileşik bulunuyor: folat, lutein ve filokinon. Özellikle folat, kanda yüksek seviyelerde bulunduğunda Alzheimer riskini artıran bir amino asit olan homosistein seviyelerinin yönetilmesine yardımcı oluyor.
Öte yandan doymuş yağ açısından zengin gıdaların kesinlikle sınırlandırılması gerekiyor, çünkü bunların beyin sağlığını olumsuz etkilediği ve Alzheimer riskini artırdığı vurgulanıyor.
Alzheimer hastalığı esas olarak 65 yaş üstü insanları etkiliyor. Uzmanlara göre kişi yaşlandıkça Alzheimer'a yakalanma olasılığı da artıyor. Ancak bazı kişilerde Alzheimer hastalığının erken başlangıcı, 65 yaşından önce, 40 ila 50 yaş civarında görülüyor.
Dünya çapında yaklaşık 24 milyon insanı etkileyen hastalığın belirtileri evresine göre değişiklik gösteriyor. Genel olarak ise bellekte kademeli düşüş, düşünme yeteneğinde azalma, karmaşık görevleri yerine getirme yeteneğinin kaybı, dil sorunları, oryantasyon sorunları, davranıştaki ve kişilikteki değişiklikler sayılabilir.
