Çoğu hastalığın ana sebeplerinden biri olan sigara özellikle solunum yollarını tehdit ediyor. Akciğer kanseri, astım, KOAH gibi hastalıklara yol açan bu zararlı alışkanlık, tiryakileri hiç bilmedikleri bir sağlık sorunuyla da karşı karşıya bırakabiliyor.
GÜNDE 1 PAKET SİGARA İÇENLERDE GÖRÜLÜYOR
ABD'li bilim adamlarının bildirdiğine göre, dünya çapında milyonlarca sigara tiryakisi, KOAH dışında ciddi bir akciğer rahatsızlığından muzdarip. 20 yıl ve üzeri günde en az 1 paket sigara içenlerde TEPS adı verilen gizemli bir akciğer hastalığına rastlanıyor. Çalışma, bu kişilerin neredeyse yüzde 35'inin teşhis testlerinde yakalanmayan kalıcı solunum semptomlarına sahip olduğunu ortaya koydu.
Yeni çalışma, 40-80 yaşları arasındaki 1.397 sigara içen kişiyi içeriyordu. Hepsi en az 20 yıl boyunca günde en az bir paket sigara içti. Araştırmacılar onları hiç sigara içmemiş insanlarla karşılaştırdı. Katılımcılar belirli sınavlara girdi. Onlara KOAH teşhisinde kullanılan Spirometri ve 6 dakikalık yürüme testi uygulandı ve akciğerlerin BT taraması yapıldı. Sigara içen birçok kişi, ilk değerlendirmelerinden 5-7 yıl sonra da teste tabi tutuldu.
Gönüllülerin 226'sında semptomlu TEPS ve 269'unda asemptomatik TEPS vardı. Ortalama yaşları 62 olan kişilerin yaklaşık yarısı kadındı. Birkaç gönüllüde ise KOAH vardı. Yaklaşık 6 yıllık takipten sonra doktorlar ilk olarak TEPS semptomlarının zaman içinde devam ettiğini keşfetti.
KOAH GELİŞİMİNE YOL AÇIYOR MU?
Hem KOAH'lı hem de TEPS'li sigara içenlerde, aktif olma yeteneklerini engelleyen önemli oranlarda solunum problemleri ve nefes darlığı vardı.Bununla birlikte, semptomatik TEPS'li hastalarda, asemptomatik hastalarla karşılaştırıldığında KOAH gelişme şansı daha yüksek değildi. Zaman içinde akciğer fonksiyonunda daha hızlı bir düşüş de göstermediler.
GİZEMLİ AKCİĞER HASTALIĞI BELİRTİLERİ NE?
Hastalık kişide nefes darlığı, balgamlı öksürük, egzersize karşı dayanıksızlık gibi belirtilere yol açıyor.
SİGARAYI BIRAKINCA SEMPTOMLAR KAYBOLMUYOR
Günlük yaşamı ciddi anlamda etkileyen hastalığın ise tedavisi yok. Bazı tiryakilerde sigarayı bıraktıklarında düzeliyor ama hepsinde değil. KOAH'ta verilen bronkodilatörler hastaların akciğer fonksiyonlarını iyileştirse de semptomları ortadan kaldırmıyor.
TEPS her yaştan sigara içenlerde, hatta 35 yaşındakilerde bile gözlemlenmiş. Bilim adamları, uzun vadeli sonucunun onlar için ne olacağını ise henüz bilmiyor. Uzmanlara göre muhtemelen bazılarında son dönemde KOAH gelişebilir.
SUÇLU ELEKTRONİK SİGARALAR MI?
Öte yandan ABD'deki 14 eyalette TEPS'e karşı alarma geçilmiş durumda. Elektronik sigara kullanımıyla ilişkilendirilen hastalığa dair 100 vaka incelemeye alındı. Bu vakaların büyük bir kısmı, ergenleri ve genç yetişkinleri kapsıyor.
