Dijital vatandaşlık, bireylerin dijital dünyadaki haklarını, sorumluluklarını ve sorumluluklarını anlamalarını ve uygulamalarını içeren bir kavramdır. Dijital vatandaşlık, bilgi ve iletişim teknolojilerini (İKT) kullanan herkesin sahip olması gereken temel beceri ve bilgilerdir.
Dijital vatandaşlığın 9 boyutu vardır:
- Dijital erişim: İnternete ve diğer dijital teknolojilere erişim hakkı ve yeteneği.
- Dijital ticaret: İnternet üzerinden mal ve hizmet satın alma ve satma becerisi.
- Dijital iletişim: İnternet aracılığıyla diğer insanlarla iletişim kurma becerisi.
- Dijital okuryazarlık: İnternetteki bilgileri anlama ve değerlendirme becerisi.
- Dijital etik: İnternette etik ve sorumlu bir şekilde davranma becerisi.
- Dijital kanun: İnternetle ilgili yasaları anlama ve uygulama becerisi.
- Dijital hak ve sorumluluklar: İnternette sahip olunan hakları ve sorumlulukları anlama becerisi.
- Dijital sağlık: İnternetin fiziksel ve zihinsel sağlığı üzerindeki etkilerini anlama becerisi.
Dijital vatandaşlık, bireylerin dijital dünyada aktif ve sorumlu bir şekilde yer almaları için gereklidir. Dijital vatandaşlık becerileri, bireylerin eğitim, iş, sosyal yaşam ve kişisel gelişim gibi çeşitli alanlarda başarılı olmalarına yardımcı olur.
İnternet kullanıcılarının bilmesi gereken 9 boyuta ilişkin bazı önemli noktalar şunlardır:
- Dijital erişim: İnternete erişim, dijital vatandaşlığın temel bir unsurudur. İnternete erişimi olmayan kişiler, dijital dünyadan yararlanamaz ve aktif bir şekilde yer alamazlar.
- Dijital ticaret: İnternet üzerinden mal ve hizmet satın alma ve satma, günümüzde giderek daha yaygın hale gelmektedir. Dijital ticaret becerileri, bireylerin bu fırsatlardan yararlanmalarına yardımcı olur.
- Dijital iletişim: İnternet, insanların dünya çapında diğer insanlarla iletişim kurmaları için yeni fırsatlar sunmaktadır. Dijital iletişim becerileri, bireylerin bu fırsatlardan yararlanmalarına yardımcı olur.
- Dijital okuryazarlık: İnternetteki bilgileri anlama ve değerlendirme, dijital dünyadaki bilgi kirliliği ve yanlış bilgilendirme gibi sorunlardan korunmak için önemlidir. Dijital okuryazarlık becerileri, bireylerin bu sorunlardan korunmalarına yardımcı olur.
- Dijital etik: İnternette etik ve sorumlu bir şekilde davranmak, bireylerin hem kendilerini hem de başkalarını korumalarına yardımcı olur. Dijital etik becerileri, bireylerin bu konuda bilinçli olmalarını ve sorumlu davranmalarını sağlar.
- Dijital kanun: İnternetle ilgili yasaları bilmek, bireylerin bu yasalara uymalarına ve haklarından yararlanmalarına yardımcı olur. Dijital kanun becerileri, bireylerin bu konuda bilinçli olmalarını ve yasalara uymalarını sağlar.
- Dijital hak ve sorumluluklar: İnternette sahip olunan hakları ve sorumlulukları bilmek, bireylerin bu hakları kullanmalarına ve sorumluluklarını yerine getirmelerine yardımcı olur. Dijital hak ve sorumluluklar becerileri, bireylerin bu konuda bilinçli olmalarını ve haklarını kullanmalarını sağlar.
- Dijital sağlık: İnternetin fiziksel ve zihinsel sağlığı üzerindeki etkilerini bilmek, bireylerin bu etkilerden korunmalarına yardımcı olur. Dijital sağlık becerileri, bireylerin bu konuda bilinçli olmalarını ve sağlıklı bir şekilde interneti kullanmalarını sağlar.
Dijital vatandaşlık, günümüzde giderek daha önemli hale gelen bir kavramdır. İnternet kullanıcılarının dijital vatandaşlık becerilerini geliştirmeleri, dijital dünyada aktif ve sorumlu bir şekilde yer almaları için önemlidir.
