Yemek yeme dürtüsü yalnızca fiziksel nedenlerden kaynaklanmaz, aynı zamanda zevk ve keyif almak için de yemek yenir. Geçmişten günümüze birçok insan aşırı kilo sorunuyla boğuşur. Peki, hedonik açlık nedir?
Açlık hissi dendiğinde, son besin alımından sonra birkaç saat geçtikten sonra kan şekeri seviyesinin belli bir seviye altına inmesiyle beynin bazı hormonlar üretip kişiyi yemek yemeye yönlendirme hâli akla gelir. Ancak bazı durumlarda yemek yedikten sonra bile kişilerin canı tatlı veya yağlı besinler yemek isteyebilir. Bu noktada ise devreye hedonik açlık girer.
İnsan vücudu gıda alımından kaynaklı vücuda alınan kalorilerle hayatını devam ettirir. Alınan kaloriler enerji olarak yakıldığında ve harcanacak kalori kalmadığında beyin uyarılmaya başlar. Bu uyarı son derece normal bir akıştır ve ‘fiziksel açlık’ olarak ifade edilir. Ancak, ‘Hedonik açlık’ denildiğinde biyolojik bir açlıktan ziyade yalnızca istek ve duygusal ihtiyaca yönelik bir beslenme şekli akla gelir.
Yapılan çalışmalar sonucunda birçok insanda bu hissiyatın olduğu ve motivasyon kazanmaktan kaynaklı yeme dürtüsünün hissedildiği belirlenmiştir. Bu durum hedonik açlık ölçeği olarak da bilinen besin gücü ölçeğiyle belirlenir.
Hedonik açlığın nedenlerinden biri, beyindeki zevk ve ödül bölümlerinin uyarılmasıdır. Bu uyarılmalar lezzetli ve keyif veren yiyecekleri çok sık aralıklarla yedikten sonra geçer. Özellikle hedonik beslenmede, yani zararlı kategoride olan ve keyif veren bu besinler tekrar tekrar tüketildiğinde, onları isteme ve verdikleri zevk için tekrardan yeme döngüsü ortaya çıkabilir.
Hedonik açlığa neden olan diğer bir faktör, keyif veren, sağlıklı olmayan lezzetli yiyeceklerin kolay elde edilebilmesidir. Bununla birlikte görülen yiyecek reklamları da bu yiyecekleri yeme ihtiyacını son derece arttırır. Hedonik açlığı etkileyen faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Hedonik açlık ve obezite araştırmalarında; obezitesi olan kişilerin olmayanlara göre daha fazla hedonik açlık belirtisi gösterdiği tespit edilmiştir.
Hedonik açlığı kontrol altına alabilmek için, sağlıksız besinlere olan isteğin neden kaynaklandığını ve tetiklendiğini bulmak son derece faydalı olabilir. Bu tetikleyici unsurlar stres, can sıkıntısı veya belirli yerler ve durumlar olabilir.
