Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bugün faiz artırımının yanı sıra parasal sıkılaştırma sürecini desteklemek için yeni bir karar aldı.
TCMB'nin Para Politikası Kurulu (PPK) karar metnindeki sinyaller varlık fiyatları üzerinde etkili olmaya devam ediyor. Merkez Bankası miktarsal sıkılaştırma kapsamında, KKM ödemeleri kaynaklı piyasadaki likidite fazlasının zorunlu karşılıklarla çekilebileceği beklentisi öne çıktı. Zorunlu karşılık oranı, mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası'nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır. Peki, zorunlu karşılık oranı nedir? Zorunlu karşılık oranı nasıl uygulanır?
Zorunlu karşılık oranı, mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası'nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran Merkez Bankası tarafından belirlenir. Önceleri iflas riskine karşı koruma sağlanması amacıyla çıkarılan bu kural, günümüzde daha çok bir piyasa likiditesi kontrol aracı olarak kullanılmaktadır. Mevduatın vadesine göre yerli ve yabancı para cinsinden ayrı oranlar dahilinde toplanır.
Zorunlu karşılıklar para politikasını uygulama aracı olarak kullanılabilir. Eğer bankalar atıl rezervlere sahip değilse, zorunlu karşılık oranı artırıldığında bankalar verdikleri kredileri geri çağırırlar ve bu durum para arzının azalmasına neden olur.Zorunlu karşılık oranı düşürüldüğünde ise zorunlu karşılıkların bir kısmı kullanılabilir rezerv şekline geri döner. Bu da bankaların kredi tabanını artırır. Bankaların kredi tabanın genişlemesi de para arzının artmasına neden olur.Zorunlu karşılık oranının arttırılması daralmacı para politikasına, oranın azaltılması ise genişlemeci para politikasına işaret eder.
