CHP Grup Önerisi olarak TBMM Başkanlığına sunulan Çay Üreticilerinin Sorunlarının Araştırılması Önergesinin gerekçesini anlatan Rize Milletvekili Tahsin Ocaklı, tüketim maddelerindeki, gıda fiyatlarındaki, devletin kendi alacaklarındaki artış oranı kadar yaş çay fiyatının artırılması gerektiğini, 1 kilogram yaş çay fiyatının 25 TL’den az olmaması gerektiğini söyledi.
Doğu Karadeniz Bölgesinde 205 bin üreticinin geçim kaynağı olan yaş çay kampanyasını ÇAYKUR 4 Mayıs’ta açtı ama fiyatı açıklamadı. ÇAYKUR’la birlikte üreticilerden yaş çay almaya başlayan özel sektör ise ilk gün 19 TL/kg brüt fiyattan çay almaya başladı. Bölgede, ilk gün 19 TL olan fiyat, ürün biraz bollaştığında, ÇAYKUR kontenjan uygulamaya başladığında 14-15 TL’lere düşecek yorumlarına neden oldu.
SOFRADAKİ 5 EKMEKTEN 1’İ EKSİLDİ
Konu, CHP Grubunun önerisi olarak TBMM Genel Kuruluna taşındı. Çay Üreticilerinin Sorunlarının Araştırılması için TBMM’de bir komisyon kurulması önerilirken, önerinin gerekçesini anlatan Rize Milletvekili Tahsin Ocaklı, Rize’de, Artvin’de, Trabzon’da ve Giresun’da üreticiler için geçim kaynağı olan çayda bir dizi sorunlar ortaya çıktığını belirterek, “Bizde Fadume Yenge var. Fadume Yenge 4 evladından ikisini toprağa vermiş, yaşı 93, 70 yıldır geçimi için çay toplayan, ‘gece başımı yastığa koyduğumda ayrık otları rüyalarıma giriyor’ diyen bir kadın. Yayla mahallesinde yaşar. Bu kadın tarlasına bu kadar önem verirken, size iletmemi istedi. Diyor ki, ‘ben bu aldığım parayla geçinemiyorum.’ Nakliyeciler, yani çayı ambarlardan alıp fabrikalara götürenler var. Bunlar diyorlar ki, ‘19 TL olan mazotu 42 TL’ye getirdiniz ama bize yaptığınız zam %40 civarında kaldı, taşıyamıyoruz, bana zam yap.” Bunlara karşılık vermiyorsunuz. Çayı toplayan, taşıyan, yüklemesini, boşaltmasını yapan işçilerin yevmiyesi yetmiyor, çünkü her şey çok pahalı. 2022 yılında 100 kg yaş çay sattığımızda 233 ekmek alabiliyorduk, 2023’te 188 ekmeğe düştü. ‘Ekmeğimizi eksilttiniz, yoksullaşıyoruz’ diyorlar size.” diye konuştu.
ÜRETİCİYİ KORUYAN ÇAY KANUNUNU ÇIKARALIM
Gübrenin tonunun 11 bin TL’den 18 bin TL’ye yükseldiğini, vatandaşın gübre atamadığı için mahsulünü de eksik almaya başladığını ve bu fiyatlara isyan ettiğini ifade eden Ocaklı, “Vatandaşlar, gübre fiyatlarındaki KDV’yi düşürün, indirim yapın, çiftçiyi güçlendirin.’ diyor. Yapmadınız, yapmadığınız yetmedi; GSYH içinde çiftçiye verilmesi gereken %1 desteği geçen yıl %0,6 ile bitirdiğiniz için orada da eksik bıraktınız.” dedi.
Ocaklı, şöyle devam etti:
“Bu sorun 1984 yılından beri devam eden çay kanununun sürmesi nedeniyle devam ediyor. CHP ve diğer partiler, defalarca çay kanunu teklifi verdiler, reddettiniz. Şimdi size –Ak Parti Grubuna- sesleniyorum; tıpkı Milli Eğitim Bakanının bize dayattığı gibi, 1 hafta-10 gün içinde bu taslağı inceleyin, onaylayın dediği gibi biz de size diyoruz ki, 10 gün içinde buyurun, üreticiyi koruyan kollayan Çay Kanunu taslağını getirin, biz de size destek olalım. Eğer bunu yapmazsanız, CHP olarak önümüzdeki hafta üreticiyi koruyan Çay Kanunu Teklifini biz getireceğiz. Kabul edip etmediğinizi de halkımız görecek.”
ÇAY ÜRETİCİSİ YOKSULLAŞTI, FİYAT 25 TL’DEN AZ OLMAMALI
“Son 5 yılda petrol fiyatları 7 kat artmış, yaşam giderleri 14 kat artmış ama -yaş- çayın artışı 4 katla sınırlı kalmış. Dünyada yaş çayın en düşük fiyattan satıldığı ülkelerden birisi olduk. Çay üreticisini eziyorsunuz, çay üreticisi bu durumdan çok rahatsız. Kampanyanın açıldığı 5 gün oldu, 5 gündür size çay satıyorlar ama çayı kaça sattıklarını bilmiyorlar. Neden Cumhurbaşkanı ya da Tarım Bakanı, eskiden olduğu gibi Rize meydanında çayın fiyatını açıklamıyor. Nedenini ben biliyorum. Çünkü, çay üreticisinin artık uyandığını, sizi protesto edeceğini biliyoruz. O yüzden çay fiyatının 25 TL’den az olmayacak şekilde açıklanmasını, üreticinin mağdur edilmemesini, özellikle Ak Parti grubundan, iktidardan, Rizeli olan Sayın Cumhurbaşkanından bir daha özellikle rica ediyoruz. Bunun yapılmaması halinde de tıpkı yerel seçimde olduğu gibi genel seçime bırakmadan sizi uyaracağına inanıyorum.”
