Çayın ardından bölgenin en değerli ürünlerinden biri haline gelen Likapa, hem lezzeti hem de sağlık açısından sunduğu faydalarıyla dikkat çekiyor. Özellikle hafta sonları yaylalara çıkan vatandaşlar, Likapa toplamanın heyecanını yaşarken aynı zamanda doğayla iç içe vakit geçiriyor.
Doğal ve Şifalı Bir Meyve
Kırsal alanda ve özellikle yüksek rakımlı yaylalarda yetişen Likapa, halk arasında şifa kaynağı olarak biliniyor. Çağrankaya Yaylası’nda Likapa toplayıcılığı yapan Nurettin Baş, bu doğal ürünün eşsiz tadı ve aromasıyla bölge halkının vazgeçilmezi olduğunu söyledi. Baş, “Yayladan topladığımız doğal Likapanın tadı ve aroması çok özel. Genellikle Eylül ayında toplanır ve toplandığı sırada taze olarak tüketildiğinde bambaşka bir lezzeti vardır. Çağrankaya Yaylası’nda bir günde ortalama 10 kilo Likapa toplayabiliyoruz. Kilosu 150 ile 250 TL arasında alıcı buluyor. Biz taze olarak yenilmesini tavsiye ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Likapanın Tarihçesi
Rize’de çayın ekilmediği dönemlerde bölgenin bitki çeşitliliği dikkat çekiyordu. 1879 tarihli Osmanlıca belgelerde, Rize ormanlarında ve kırlarda halkın bazı bahçelerinde doğal olarak yetişen bir çay benzeri bitkiden bahsediliyor. Bu belgede, yöre halkının söz konusu bitkiyi terbiye ederek yapraklarını kilosu on mecidiye karşılığında sattığı, hatta devletin bu bitkiden gümrük vergisi almak istediği yer alıyor. Osmanlı Hükûmeti tarafından incelenen bu bitkinin tarımının yapılması ve yaygınlaştırılması gerektiği yönünde tavsiyelerde bulunulmuştu. Bu tarihsel bilgi, Rize’nin bitkisel zenginliğinin çaydan çok önce de önem taşıdığını ortaya koyuyor.
Sağlığa Katkıları Saymakla Bitmiyor
Uzmanlara göre Likapanın faydaları oldukça geniş bir yelpazeye yayılıyor. Başta göz sağlığına iyi gelen Likapa; miyopluk, katarakt, gece körlüğü ve glokom gibi rahatsızlıkların ilerlemesini yavaşlatıyor. Ayrıca kan şekerini dengeleyici, damar sertliğini önleyici, kabızlık ve mide sorunlarına karşı iyileştirici etkileriyle öne çıkıyor. Antioksidan zenginliği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve iltihaplanmayı azaltıyor.
Son dönemde yapılan araştırmalara göre Likapa, somon balığı, yumurta, yulaf, barbunya, bezelye ve ay çekirdeği ile birlikte zekâyı geliştiren 7 besinden biri olarak gösteriliyor.
Yaygın Kullanım Alanları
Likapanın kullanım alanları sadece taze tüketimle sınırlı değil. Meyve suyu, reçel, marmelat ve konserve üretiminde sıkça tercih edilen Likapa; dondurma, yoğurt, kek, puding ve pastalarda da değerlendiriliyor. Ayrıca ilaç sanayisinde meyvesi, yaprağı ve kökü kullanılırken, çay olarak da tüketilebiliyor. Diyet menülerinde de kendine sıkça yer bulan Likapa, hem sağlıklı hem de besleyici bir ürün olarak öne çıkıyor.
Bölgenin Yeni Gözdesi
Çayın ardından Rize’nin en çok dikkat çeken doğal ürünlerinden biri haline gelen yayla Likapası, hem ekonomik değeri hem de sağlık açısından sunduğu katkılarla bölge halkı için yeni bir gelir kapısı oluşturuyor. Her geçen yıl artan talep, Likapanın Doğu Karadeniz’deki önemini daha da artırıyor.