Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, yaş çay taban fiyatında yapılan %54,5'lik artışı "maliyetlere göre hazırlanmış, makul bir alım fiyatı" olarak savundu. Ancak Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Nisan ayı Tarım ÜFE verileri, Bakan Yumaklı'nın açıklamalarını çelişkili hale getirdi.

TÜİK'in verilerine göre, Tarım ÜFE Nisan ayında aylık %2,71, yıllık ise %60,77 artış gösterdi. Bu oranlar, yaş çay taban fiyatına yapılan artışın hem enflasyon rakamlarının hem de Tarım ÜFE'nin altında kaldığını ortaya koyuyor. Bu durum, Bakan Yumaklı'nın "maliyetlere göre hazırlanmış makul bir alım fiyatı" ifadesinin doğruluğunu sorgulattı.
Bakan Yumaklı, yaş çay taban fiyatının maliyetlere göre belirlendiğini belirtmişti. Ancak TÜİK'in verileri, maliyetlerin enflasyon ve Tarım ÜFE oranlarına göre belirlenmediğini gösteriyor. Bu da yaş çay fiyat artışının hangi maliyetlere göre yapıldığı sorusunu gündeme getiriyor. Üreticilerin mağduriyetine neden olacak enflasyonun altındaki fiyat artışı ve Bakan Yumaklı'nın açıklamalarının tutarlılığı, kamuoyunda tartışılmaya başlandı.
TÜİK, Nisan ayına ilişkin Tarım ÜFE verilerini açıkladı. Buna göre, endekste bir önceki aya kıyasla %2,71, geçen yılın Aralık ayına göre %20,68, geçen yılın aynı ayına göre %60,77 ve 12 aylık ortalamalara göre %60,69 artış gerçekleşti.
Sektörlerde bir önceki aya göre değişime bakıldığında, tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %2,67, ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %4,43, balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde %1,65 artış kaydedildi.
Ana gruplarda bir önceki aya göre tek yıllık (uzun ömürlü olmayan) bitkisel ürünlerde %2,27 azalış olurken, çok yıllık (uzun ömürlü) bitkisel ürünlerde %11,79, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %4,58 artış görüldü.
Yıllık Tarım ÜFE'ye göre, 8 alt grup daha düşük, 5 alt grup ise daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık bazda en az artan grup %23,52 ile canlı kümes hayvanları ve yumurtalar oldu. En yüksek artış ise %166,06 ile yağlı meyveler ve %114,45 ile tropikal ve subtropikal meyveler olarak belirlendi.
Bir önceki aya göre en fazla düşüş gösteren grup %9,03 ile canlı kümes hayvanları ve yumurtalar oldu. Aylık en düşük artış %0,42 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ve sert kabuklu meyvelerde kaydedildi. Buna karşılık, aylık en yüksek artış %58,57 ile turunçgiller ve %8,9 ile tropikal ve subtropikal meyvelerde oldu.
TÜİK verileri, yaş çay taban fiyatına yapılan artışın yetersiz kaldığını ve Bakan Yumaklı'nın açıklamalarının gerçek maliyet artışlarını yansıtmadığını gösteriyor. Üreticilerin bu durumdan nasıl etkileneceği ve fiyat artışının hangi maliyetlere dayandığı soruları ise hala cevapsız.