Burnunuzda fazladan mukus veya sümük olmasının soğuk algınlığı, sinüzit veya saman nezlesi gibi sebepleri var. Tüm bu durumlar burnun şişmesine ve ekstradan mukus üretmesine neden oluyor; bu mukusun asıl amacı enfeksiyonu, alerjenleri temizlemek... Burnun şişmesiyle birlikte oluşan mukus da burun tıkanıklığına ve nefes almada zorluk yaşamasına sebep olur. Bu durumda mukusu temizleyerek bu tıkanıklığı açmak size iyi gelir.

Soğuk algınlığının başında ve saman nezlesinde genel olarak her zaman çok fazla mukus gözlenir. Düzenli olarak sümkürmek burunda mukus birikmesini engelleyebilir. Ancak, hastalığın ilerleyen evrelerinde ve sinüzit durumunda burunda biriken mukus biraz daha koyu yapışkan ve temizlemesi zor bir hale gelebilir.

Söz konusu çocuklar olduğunda ise, özellikle bebeklerin ve henüz yeni ayaklanan çocukların burunlarını temizleme ihtimalleri olmadığından dolayı ebeveynler bu tıkanıklık durumlarında sürekli olarak mukusu içlerine çekerler ve bu kalın mukus yapısı yeniden burun içine sabit kalır. Burnu temizlememek ve bu mukus yapısının burunda kalmasına izin vermek (sümkürerek temizlemek yerine) tıkanıklığın haftalarca devam etmesine neden olur.

Burunda sürekli olarak kalan mukus yapısı bakterilerin büyümesi için harika bir evdir. Ayrıca mukus yapısının burunda kaldığı süre içerisinde gırtlağa doğru ilerlemesi de mümkündür. Bu da öksürüğe ve boğazda meydana gelen rahatsızlıklara neden olur. İşte, herhangi bir viral enfeksiyon yaşandıktan sonra devam eden sürekli inatçı öksürüğün sebebi de budur. Bu yüzden en güzeli mukusu doğru bir şekilde temizlemektir.
Sıklıkla burun temizlemenin riskleri nelerdir?

Çok nadir olsa da bazen çok şiddetli sümkürmeden dolayı kişilerin tıbbi olarak kendilerine ciddi zarar verdikleri görülmüştür. Bu vakalarda, kişilerin kronik sinüziti veya bu zararı yaratacak başka sebeplerin olduğu ortaya çıkmıştır. Bu yaralanmalardan bazıları göz çukurunda hafif kırıklar, iki ciğer arasına hava kaçması, kafatasına yapılan basınç kaynaklı baş ağrısı, yemek borusu yırtığı gibi yaralanmalardır.

Yapılan bir araştırma insanların burunlarını temizlerken yaptıkları hareketlerin meydana getirdiği basınç kuvvetini ölçtü. Özellikle sinüzit hastası kişiler 130 Pascal ile en yüksek basıncı uyguluyorlar. Ayrıca uzmanlar, bir burun deliğinin açık olması durumunda uygulanan basıncın azaldığını da söylüyor. Bir başka araştırma ise burun temizleme, hapşırma ve öksürme hareketlerinin uyguladığı basınçları birbiriyle kıyasladı ve burun silme hareketinin diğer aktivitelere göre daha fazla basınç uyguladığını ortaya koydu. Ancak çalışmanın diğer sonucu biraz ürkütücü. Bazı burun sıvıları dikkatsiz burun silme sonucu olarak sinüs boşluklarına gidebiliyor. Böylelikle nazal bakteriler yeni sinüs enfeksiyonlarının oluşumuna zemin hazırlanmış oluyor. Özetle, sürekli olarak burun silmek de faydadan çok zarar getirebiliyor.
Mukus oluşumunu durduracak ilaç yok mu?

Sümkürerek burnu temizleme ihtiyacını ortadan kaldırabilmek iyi bir yöntem olabilir. Dekonjestanlar ve bazı antihistaminler reçetesiz satılırlar ve hem burun tıkanıklığını hem de mukusu azaltmaya yardımcı olabilir. Tablet veya sprey şeklinde satılan dekonjestan ilaçlar, oksimetazolin ve penilefrin içerirler ve genelde bu maddeler zaten grip ilaçlarının içerisinde bulunan maddelerdir. Burunda daralmış kan damarlarının açılmasını sağlarlar ve mukus oluşumunu azaltırlar. Antihistaminler ise genelde saman nezlesinden kaynaklanan burun tıkanıklarını tedavi ederler ve soğuk algınlığı konusunda etkisiz kalabilirler.

Deniz tuzu bazlı burun spreylerinin de akut veya kronik sinüzit üzerinde etkili olduğu ve ilaç kullanımını azalttığı yönünde bazı kanıtlar mevcut. Mukusu temizlediğine ve nefes alımını kolaylaştırdığına inanılıyor.

Peki ne yapmak gerek?

Eğer burnunuzda mukus yapılanması varsa, en güzeli ondan kurtulmak olacaktır. Ancak dikkatli olmanız gerektiği de göz önünde bulundurulursa belki de en iyisi tek seferde bir burun deliğinin içini temizlemek olabilir. Doğru bir tedavi sümkürme ihtiyacını azaltabilir. Eğer bunu sürekli olarak yaşıyorsanız muhtemelen saman nezlesi veya benzeri bir rahatsızlık yaşıyor olabilirsiniz, bunun için de tedavi amaçlı olarak mutlaka bir doktora görünmeniz gerekiyor olabilir.