Uzun ve monoton bir yolda araba kullanırken kendinizi hiç dalgın hissettiniz mi? Yol hipnozu adı verilen bu durum kazalara davetiye çıkarıyor.
Uzun yolda araç kullanırken zaman zaman dikkat dağınıklığı yaşanabiliyor. Bu özellikle tekdüze veya sık kullanılan bir yolda görülüyor.
Sürücünün birkaç kilometre boyunca ne yaptığının, ne kadar yol gittiğinin bilincinde olmadığı bu duruma yol hipnozu adı veriliyor. Sürücü yola devam ediyor, direksiyon hakimiyeti üzerinde mutlak kontrole sahip, ancak etraflarında olup biten hiçbir şeye dikkat etmiyor.
Kişi yol hipnozuna düştüğünü fark etmeyebiliyor ancak bazı uyarı işaretleri var. Sürücünün kafasında dolaşan düşünceler olduğunu anlaması, sersemlemiş veya donuk duygular, sık veya ağır inip kalkan göz kapakları, uyku hali, yavaş reaksiyon süresi, zihinsel bulanıklık veya konsantrasyon kaybı gibi.
Yol hipnozunun yaşandığını gösteren başka bir işaret ise, kendinizi gürültü bandına doğru sürüklenirken veya bir sonraki şeride geçerken fark etmek. Arabanızdaki bir yardımcı sürücü de sürüş sırasında yüzünüzde donuk bir bakış veya boş bir ifade görebilir.
Yol hipnozuna sebep olan şey ise sadece yorgunluk değil.
2003 yılında yapılan bir araştırma, bu durumun monoton yol uzantılarında çok hızlı gerçekleşebileceğini gösteriyor.
2004 araştırmasına göre, insan vücudunun okülomotor sistemi veya optik hareketleri yöneten sistem de otoyol hipnozunda çok önemli bir rol oynuyor. Araba sürerken ve temelde sabit bir yola uzun süreler boyunca bakarken, beyniniz gördüklerine veya retinal geri bildirime çok daha az bağımlı olmaya başlıyor. İyi bilinen bir yolda araç kullanıyorsanız aynı durum ortaya çıkıyor. Bunun yerine okülomotor sistem, gözün gördüklerine ilişkin zihinsel tahminlere daha fazla güvenmeye başlıyor. Basitçe söylemek gerekirse, beyin görsel uyarana daha fazla dikkat ediyor ve daha az uyarı moduna geçiyor.
Araba sürerken yorgunsanız, otobanda hipnoz yaşama olasılığınız daha yüksek. Monoton yollar beyin uyanıklığını ve dolayısıyla yorgunluğu azaltabiliyor. Her iki durumda da beyin, daha çok zihinsel tahmin edilebilirliğe güvenerek otomatik pilot moduna geçiyor. Bulanık beyaz çizgiler, monoton yollar ve ufka doğru uzanan sonsuz ağaç uzantıları gibi diğer faktörlerin tümü, sizi bir trans durumuna itmek için uyuşukluk ile birleşebiliyor. Bu nedenle kişi uykuya dalmasa bile uyku halinde gibi oluyor.
Böyle bir durum yaşadığınız anda, onu uzun sürede atlatmak için bazı anlık dahili ayarlamalar yapabilirsiniz.
İlgi çekici bir radyo programı veya hareketli bir müzik açın. Sizi daha az dikkatli veya uykulu hissettirmeyecek bir şey açtığınızdan emin olun. Yavaş müzikten, yumuşak müziklerden veya vızıldayan seslerden kaçının.
Sıcak bir ortam dikkatsizliği ve uyuşukluğu artırır. Bu nedenle pencereleri açın ve temiz havayı hissedin. Konu sizi dikkatli ve aktif tutmak olduğunda yüzünüzdeki rüzgar etkili olabilir.
Aşırı rahat bir koltuğa geçmek sizi yorgun bir moda sokabilir. Sürüş sırasında koltuğunuzu düz tutun. Sadece iyi bir duruşu korumanıza yardımcı olmaz, aynı zamanda otoyol hipnozundan kaçınmanıza da yardımcı olur.
Yol hipnozundan kaçınmak için hızınızı izleyin. Seyir kontrollerini kapalı moda çevirerek, konsantre olmanız gereken daha önemli bir şeye sahip olursunuz.
Aynı monoton yolda uzun mesafeler kat ederseniz, yol hipnozunu yaşama olasılığınız yükselir. Kesin rotayı düzenli olarak belirlemek, yol hipnoza neden olmada önemli bir faktör olabilir ve sizi trafik kazası olasılığına maruz bırakır. Böyle bir senaryodan kaçınmak için aynı hedefe farklı bir rota izlemeyi deneyebilirsiniz.
