Vajinismus, kadınlarda cinsel ilişki sırasında vajina kaslarının istem dışı olarak kasılması ve sıkılaşmasıyla karakterize olan bir cinsel işlev bozukluğudur.
Vajinismus, vajinaya penis, tampon, fitil veya doktorun elle muayenesi de dahil olmak üzere herhangi bir şeyin girmeye çalıştığı anda vajinanın tamamen istemsiz bir şekilde kasılması ve vajinaya girişin zorlanmasıdır. İstatistiksel olarak vajinismusun nedeninin %90'ı psikolojik, %10'u ise vajinayı etkileyen hastalıklar ile ilgilidir.İstem dışı vajina refleksi olan vajinismus, cinsel ilişki esnasında, tamponla, doktor muayenesi ve kendi parmağı ile bile tetiklenebilir. Vajinada oluşan spazm, vajina girişini kapatarak cinsel ilişkiyi imkansız hale getirir. Devam edilmesi halinde ağrıya neden olur. Ayrıca vücudun diğer kas gruplarında da spazmlar oluşturarak bazen soluk almada dahi zorluk yaşatabilir. Vajinismus durumunun bitmesiyle ile birlikte kaslar gevşeyerek eski normal duruma geri döner.
Vajinal kaslarda istemsiz ve tekrarlayan kasılma ya da spazmın yaşandığı bir cinsel sağlık durumu olan vajinismusun yaygın belirtileri cinsel ilişkiden kaçınma veya cinsel ilişki sırasında bacaklarını kapatma ve kendini geri çekmedir.
Cinsel ilişki sırasında bacaklarını kapatma, kendini geri çekme
Vajinal muayene olamama
Cinsel ilişkiden kaçınma
Cinsel ilişki sırasında panik hali
Cinsel ilişkinin ağrılı olması
Smear testi yaptıramama
Çoğu kadın için vajina kaslarının istem dışı, bilinçsizce kasılması bir sürpriz olur. Kadın cinsel istek duyduğu halde ilişki gerçekleşmez. Bu reaksiyonun temelinde değişik, yanlış ve sağlıksız cinsel mesajların ya da kötü tecrübelerin bilinçaltına yerleşerek, vajina çevresindeki kasları refleks olarak kasması yatar. Vajinismusa ağrı korkusu, hamilelik korkusu, cinsel kötü kullanım (abuse), tıbbi veya fiziksel durumlar olduğu gibi aşırı heyecan, yetersiz seks eğitimi, aşırı tutucu veya dengesiz eğitim, evdeki şiddet ortamı, aile korkusu ya da güvensizlik gibi çok çeşitli nedenler de olabilir.
Vajinismus görülme oranı cinsellik konusuna kapalı olan toplumlarda, bilgi sahibi olan eğitimli toplumlara göre daha yüksektir. Cinsel Tıp Enstitüsü Vajinismus Bilgi Anketi’nin son verileri ülkemizde yaşayan her 10 kadından birinin vajinismus sorunu yaşadığını göstermektedir. Bilinmeyen şeyler korkuya neden olur. Cinselliğe dair eğitimin yeterli olmadığı toplumlarda olduğu gibi cinselliğe ait bilgisizlik, cinsel organların yerinin ve yapısının bilinememesi bile tek başına vajinismusa neden olabilir.
Vajinismus Teşhisi Nasıl Konulur?
Tanı alanında uzman bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından basit bir jinekolojik değerlendirme ile konulabilmektedir. Hastanın anamnezi ve jinekolojik muayene ile teşhis yoluna gidilir. Teşhiste herhangi bir cihaz ya da alet kullanılmaz.
Vajinismus tedavi edilebilir bir sorun olmasıyla hastalığın tedavisi kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ve psikologlar tarafından da yürütülebilir.
Vajinismus tedavisi için uygulanması gereken bazı egzersizler mevcuttur. Bu egzersizler şu şekilde sıralanabilir:
Kegel egzersizleri: Kegel egzersizi, pelvik tabanı (Pubococcygeus) kaslarını güçlendirme ve kontrol etmeye yönelik egzersizlerdir.
Solunum egzersizleri: Solunumu kontrol etmeye yönelik egzersizlerdir.
Gevşeme egzersizleri: Tüm vücut kaslarında gevşemeyi öğrenmeye yönelik egzersizlerdir.
Botoks uygulanması: Chlostridium botolinum adli bakteriden elde edilen toksin olup enjekte edilen kaslarda kismi felç oluşturarak gevşemeye neden olur. Botoks etkisini kas-sinir bileşkelerindeki kas kasılmasını sağlayan asetilkolin maddesi üzerinden sağlar. Vajinismuslu kadınlarda genel anestezi altında yapılır. Etki süresi 2-6 aydır. Yan etki olarak idrar veya gaita kaçırması görülebilir. Etkisi ortadan kalktıktan sonra vajinismus tekrar oluşabilir
Vajinal dilatatörler: Çeşitli ölçülerde vajinal dilatatörler kullanılarak kendi kendine eğitim ve gevşeme yöntemidir.
