Wall Street, dünya finans piyasalarının kalbi olarak bilinirken, 1929'da yaşanan büyük çöküş, tarihin en yıkıcı borsa krizlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
Wall Street, dünya finans piyasalarının kalbi olarak bilinirken, 1929'da yaşanan büyük çöküş, tarihin en yıkıcı borsa krizlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Peki, bu kriz nasıl başladı ve nasıl bir zincirleme reaksiyonla dünya ekonomisini etkiledi?
Wall Street Çöküşü, 1929 sonbaharında Amerikan borsasının aniden çökmesiyle gerçekleşti. Bu çöküş, sanayileşmiş Batı ülkelerini etkileyen 12 yıl sürecek Büyük Buhran'ın başlangıcını işaret etti. Ekonomistler, bu olayın yalnızca birkaç faktörün birleşmesiyle meydana gelmediğini, aslında bir dizi karmaşık etmenin bir araya gelerek büyük bir ekonomik drama sahnesi oluşturduğunu belirtiyor.
Birinci Dünya Savaşı'nı takip eden dönem, "Kükreyen Yirmiler" olarak bilinir. Bu dönemde Amerika Birleşik Devletleri'nde hızlı bir ekonomik büyüme yaşanırken, teknolojik yenilikler ve artan tüketici harcamalarıyla birlikte borsa da sürekli olarak yükseliyordu. Ancak, Federal Rezerv'in para arzını azaltma kararları ve aşırı spekülasyonun etkisiyle bir balon oluşmaya başladı.
25 Mart 1929'da Federal Rezerv, aşırı spekülasyon konusunda uyarıda bulunduğunda, yatırımcılar hızla hisse senetlerini satmaya başladı ve küçük bir çöküş yaşandı. Ancak, bu durum mali krizi durdurmadı ve hisse senetleri Haziran ayına kadar yeniden yükselmeye devam etti.
Ancak, 1929'un ortalarında Amerikan ekonomisindeki kaygı verici işaretler artmaya başladı. Çelik üretimi azaldı, inşaat faaliyetleri yavaşladı ve otomobil satışları düştü. Tüm bu uyarılara rağmen, hisse senetleri hala yükselmeye devam ediyordu. Ancak, finans uzmanı Roger Babson'ın Eylül 1929'da yaptığı çöküş tahmini, piyasayı sarsarak bir satış dalgasının başlamasına neden oldu.
24 Ekim 1929'da, "Kara Perşembe" olarak adlandırılan gün, büyük bir satış dalgasıyla borsanın hızla değer kaybetmesine yol açtı. Bu düşüş, birkaç gün içinde devam etti ve Ekim ayının sonunda piyasa ciddi bir istikrarsızlık yaşadı.
Büyük Buhran'ın etkileri, sadece Amerika Birleşik Devletleri ile sınırlı kalmadı, aynı zamanda dünya ekonomisini de etkiledi. İnşaat faaliyetleri durdu, işsizlik oranları arttı ve birçok banka iflas etti. Bu olaylar, ekonomik durgunluğun uzun ve derin bir dönemine yol açtı.
1929 Wall Street Çöküşü, finansal hatalar, spekülasyon, ekonomik balonların patlaması ve güven kaybı gibi bir dizi faktörün birleşimiyle meydana geldi. Bu çöküş, tarih boyunca ekonomik ve finansal piyasalardaki risklerin ve döngülerin nasıl karmaşık bir şekilde etkileşime girebileceğinin bir örneği olarak hafızalarda kaldı.
