Yapı İşleri Genel Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, 1999 Marmara Depremi sonrasında 2001'de yürürlüğe giren 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun, başta İstanbul, Kocaeli, Ankara, İzmir, Sakarya gibi deprem açısından kritik önem arz eden iller olmak üzere, 19 ilde uygulanmaya başlandı.
Pilot illerde yapı denetim sistemine göre inşa edilen yapılarda gerçekleştirilen incelemelerde, taşıyıcı sistem yönünden statik-betonarme projeleriyle uyum konusunda yüzde 90'ın üzerinde başarı sağlanması üzerine, 2011'de 81 ilde yapı denetim sistemine geçildi.
510 bin binanın denetimi sürüyor
Bakanlıkça denetim faaliyetleri 81 ilde, 2 bin 510 yapı denetim kuruluşu ve 399 laboratuvar ile yürütülüyor.
Bu kapsamda, yapı denetim sistemiyle 22 yılda 976 bin bina, 6,8 milyon bağımsız bölüm denetlendi ve vatandaşların depreme dayanıklı konutlarda oturması sağlandı. 510 bin binanın denetimi ise devam ediyor.
Yapı denetim kuruluşlarının denetim faaliyetleri, 15 bin 277 denetçi mimar ve mühendis, 20 bin 504 yardımcı kontrol elemanı mimar ve mühendis ile laboratuvar kuruluşlarının denetim faaliyetleri ise 801 laboratuvar denetçisi mühendis ve 5 bin 493 deney yapan elaman ve 847 numune alma elemanı eliyle aktif olarak yapılıyor.
İnşaatların denetimini üstlenen yapı denetim ve laboratuvar kuruluşlarının faaliyetlerinin denetimi ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği il müdürlükleri üzerinden her yıl düzenli olarak yapılıyor.
Bu kapsamda, bugüne kadar 95 bin 139 şantiye, 44 bin 35 büro, 1573 laboratuvar denetimi yapıldı.
Yıkılan ya da hasar alan yapı denetimli bina oranı yüzde 1
Deprem kuşağında yer alan Türkiye'de, yapı denetiminin önemi son yaşanan depremlerde de ortaya çıktı.
Ekim 2011'de yaşanan Van Depremi ve sonrasında meydana gelen diğer depremlerde, özellikle 2020'deki Elazığ-Sivrice ve İzmir-Seferihisar depremlerinde, 4708 sayılı mevzuat kapsamında denetlenen yapılarda herhangi bir yıkım yaşanmamıştı.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'ta meydana gelen depremlerden etkilenen illerde yapılan denetimlerde, ağır hasarlı ya da yıkık bina sayısı içinde yapı denetimli bina oranının yüzde 1 civarında olduğu tespit edildi.
